هسکَلَه: جنبش روشنگری یهود
الموضوعات :
سیدلطف الله جلالی
1
(ندارد)
الکلمات المفتاحية: هسکَلَه, روشنگری یهودی, مسکیلیم, موسی مندلسون, زبان عبری, زبان ییدش, همگسون سازی, و مشاغل مولد,
ملخص المقالة :
در اواخر قرن هیجدۀ میلادی، چند دهه پس از نهضت روشنگری در مغرب زمین، در میانیهودیان اروپا نیز جنبشی شکل گرفت که محتوای آن همان روشنگری با درونمایه و صبغۀیهودی بود . این نهضت توسط موسی مندلسون، متفکر برجس تۀ یهودی عصر روشنگری ازآلمان، و به ویژه از برلین آغاز شد و به تدریج در دیگر شهرها و کشورهای اروپای مرکزیو شرقی، از جمله در فرانسه، انگلیس، اتریش، لهستان، ایتالیا و سرانجام روسیه نیز رونقگرفت و حدود یک قرن از حیات یهودیت را پوشش داد . طرفداران این نهضت مس کیل(مسکیلیم) خوانده می شدند، که به معنای روشنگر و روشنفکر است . محور اندیشۀ اینجنبش عقلانیت، و نقد اندیشه و حیات سنتی یهود بود و در عرصۀ عمل به انزوازدایی ازیهودیت و همگون شدن آنان با جوامع غیر یهودی گرایش داشت . از این رو، با آن دسته ازمظاهر حیات یهودی که باعث انزوای یهودیان می شد، در تقابل بود . عقلانیت، انتقاد وفلسفه محوری، ترویج آموزش علوم غیردینی و سکولار، کوشش برای ترویج زبان هایمحلی و زبان عبری و مبارزه با زبان ییدش در میان یهودیان، ترویج مشاغل مولد و تلاشبرای همگون سازی یهودیان با غیر یهودیان از مشخصه های هسکَلَه به شمار می رود.
