ارزیابی کیفیت آب رودخانه دره‌رود برای آبیاری با بهره‌گیری از رویکرد پایدار مدار حفاظتی و مدل CCME-WQI

الموضوعات :

عظیم عشایری ¹ , عبدالرضا کرباسی ² , اکبر باغوند ³

1 - دانشجوی تحصیلات تکمیلی؛ رشته‌ی مهندسی عمران-محیط‌زیست؛ دانشگاه تهران؛ ایران
2 - دانشیار دانشگاه تهران؛ دانشکده‌ی تحصیلات تکمیلی محیط‌زیست؛ تهران؛ ایران
3 - دانشیار دانشگاه تهران؛ دانشکده‌ی تحصیلات تکمیلی محیط‌زیست؛ تهران؛ ایران

تاريخ الإرسال : 15 الإثنين , محرم, 1435 تاريخ التأكيد : 27 الإثنين , ذو القعدة, 1435 تاريخ الإصدار : 27 الإثنين , ذو القعدة, 1435

الکلمات المفتاحية: کیفیت آب آبیاری, مدل شاخص- محور, CCME-WQI, BMPs,

ملخص المقالة :

مدیریت کیفیت آب، از عناصر مهم برای نگهداشت سامانه‌های پایدار آبیاری است. با بررسی شاخص- محور کیفیت آب می‌توان از طریق ترسیم روند تغییرات زمانی و مکانی، دامنه‌ دست‌یابی به اهداف را تعیین کرد. در این پژوهش، با بهره‌گیری از مدل CCME-WQI و انتخاب پارامترهای 30‌ گانه‌ با ماهیت‌های مختلف فیزیکوشیمیایی، بیولوژیک، عناصر غذایی و فلزات سنگین، کیفیت آب رودخانه‌ دره‌رود واقع در منطقه‌ مغان ارزیابی شد. هدف از این ارزیابی، تعیین کلاس کیفیت آب رودخانه برای مصارف آبیاری بود. نمونه‌برداری‌ها از آب رودخانه از چهار ایستگاه مطالعاتی با دو دوره برداشت متناسب با شرایط تر و خشک هیدرولوژیک انجام و آزمایش‌های لازم بر روی آنها انجام شد. سپس، حدود هدفگذاری شده توسط محققین همراه با اطلاعات اندازه‌گیری شده، در مدل وارد گردیدند. آنگاه، سه فاکتور "محدوده‌ی هدفگذاری شده"، "فراوانی" و "دامنه‌ی انحراف از حدود هدفگذاری شده" محاسبه و نتایج داده‌ها نرمال‌سازی شدند. نتایج نشان داد که تناسب کیفی آب رودخانه در دوره‌های کم‌آبی و پرآبی با رویکرد کاربری آبیاری در محدوده‌ کلاس B (به‌ترتیب در کلاس‌های خوب و خوبِ متمایل به متوسط) قرار می‌گیرد. در نهایت، خروجی حاصل از این مدل به عنوان یک ابزار تشخیصیِ پشتیبان، ایجاب می‌نماید که اقدامات مدیریتی بهبود (BMPs) در دامنه‌ای از 12 تا 18 درصد،ْ برای ارتقای سطح کیفی و ‌تبیین برنامه‌های تعدیلِ موثر جهت تصمیم‌گیری‌های پایدار-مدارِ آتی، در نظر گرفته شود.