بررسی اثر سیستم آبیاری زیرسطحی، بارانی و پلیمرهای سوپر جاذب بر ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه چمن

الموضوعات :

مرضیه رشیدی جوشقان ¹ , حسینعلی بهرامی ² , حجت قربانی واقعی ³

1 - مرکز تحقیقات خراسان شمالی
2 - هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس گروه علوم خاک
3 - هیات علمی دانشگاه گند کاووس

تاريخ الإرسال : 29 الإثنين , ذو القعدة, 1438 تاريخ التأكيد : 20 الخميس , جمادى الثانية, 1439 تاريخ الإصدار : 08 الجمعة , شوال, 1439

الکلمات المفتاحية: سیستم آبیاری, چمن, شاخص رشد گیاه, سوپر جاذب,

ملخص المقالة :

آبیاری چمن از عوامل اصلی مصرف آب در مناطق شهری است؛ بنابراین به‌کارگیری سامانه‌های آبیاری می‌تواند یکی از راهکارهای کاهش مصرف آب در آبیاری چمن باشد. تحقیق حاضر باهدف بررسی اثر سیستم آبیاری زیرسطحی، بارانی و پلیمرهای سوپر جاذب بر ویژگی‌های کمی و کیفی چمن در قالب طرح کرت‌های دو بار خردشده با سه تکرار در دانشکده کشاورزی تربیت مدرس تهران سال 1393 انجام شد. فاکتور اصلی شامل روش‌های آبیاری (آبیاری بارانی، زیرسطحی و تلفیقی) و فاکتور فرعی و فرعی- فرعی به ترتیب کاربرد دو نوع سوپر جاذب (سوپر جاذب آکریل‌آمید و سوپر جاذب A200) و مرحله برداشت (خرداد و شهریورماه) بوده است. در طول آزمایش حجم آب مصرفی، وزن‌تر و خشک شاخساره، ارتفاع شاخساره، طول ریشه و رنگ و تراکم اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد تیمار آبیاری زیرسطحی بدون کاربرد سوپر جاذب با 4243 مترمکعب در هکتار و تیمار آبیاری زیرسطحی با کاربرد سوپر جاذب A200 با 3530 مترمکعب در هکتار نسبت به شاهد با 7158 مترمکعب در هکتار، به ترتیب کمترین حجم آب مصرفی را داشته‌اند. حجم آب مصرفی در آبیاری تلفیقی بدون کاربرد پلیمر جاذب 6/4972 مترمکعب بوده که نسبت به شاهد 31 درصد کاهش یافت. همچنین وزن خشک و طول ریشه در بین تیمارها در سطح 5 درصد معنی‌دار بود به‌طوری‌که وزن خشک در سه روش آبیاری زیرسطحی، تلفیقی و بارانی به ترتیب 04/0، 028/0 و 026/0 گرم و طول ریشه به ترتیب 23، 22 و 20 سانتی‌متر بوده است. کاربرد سوپر جاذب‌ها نیز تأثیر معنی‌دار در سطح 5 درصد برافزایش طول ریشه داشت. طول ریشه در روش بدون کاربرد پلیمر سوپر جاذب، سوپر جاذب A200 و آکریل آمید به ترتیب 8/19، 7/23 و 5/23 سانتی‌متر بوده است. اما تفاوت شاخص‌های وزن‌تر، ارتفاع شاخساره و تراکم و رنگ در بین تیمارها معنی‌دار نبوده است. در این ‌بین تیمار آبیاری زیرسطحی با کاربرد پلیمر سوپر جاذب A200 به‌عنوان بهترین تیمار با 51 درصد کاهش حجم آب مصرفی نسبت به شاهد بوده است. بنابراین پیشنهاد می‌شود صرف‌نظر از کاهش حجم آب مصرفی، با انجام تحقیقات بیشتر سیستم آبیاری زیرسطحی به روش کپسول‌های رسی متخلخل به‌عنوان یک روش کاربردی در آبیاری چمن استفاده شود.

المصادر:

اعلامی، م.، تهرانی‌فر، ع.، داوری‌نژاد، غ. و صلاح‌ورزی، ی. 1390. بررسی اثر سوپرجاذب پاکلوبوترازول و دور آبیاری بر خصوصیات کیفی و رشد چمن در شرایط آب و هوایی مشهد. نشریه علوم باغبانی (صنایع غذایی)، 25(3): 295-288.

باستانی، ش. 1382. طرح آبیاری زیرزمینی با لوله‌های سفالی. هفتمین سمینار کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران،26: 1-22.

جهان، م.، کمایستانی، ن. و رنجبر، ف. 1392. امکان سنجی استفاده از سوپر جاذب رطوبت به منظور کاهش تنش خشکی وارده به ذرت (Zea may L.) در یک نظام زراعی کم نهاده در شرایط مشهد. نشریه بوم شناسی کشاورزی، 5 (3): 281-272.

رضائی، م. و صرفت زاده، م. م. 1395، بررسی فرصت‌ها و موانع بازیافت پساب در مصارف شهری، مطالعه موردی کلانشهر تهران، مجله تحقیقات منابع آب ایران، 12 (4): 49-36.

قربانی واقعی، ح.، بهرامی، ح ع.، رشیدی جوشقان، م. 1393. کپسول‌های رسی متخلخل و کاربرد آن‌ها در تأمین نیاز آبی گیاهان مناطق خشک و نیمه خشک. فصل‌نامه بین المللی و پژوهشی منابع آب و توسعه، 2: 26-20.

قربانی واقعی، ح.، بهرامی، ح ع.، علیزاده، پ. و نصیری صالح، ف. 1390. ویژگی‌های هیدرولیکی کپسول‌های رسی متخلخل و تأثیر آن بر توزیع رطوبت خاک. مجله پژوهش آب/ ایران، 5 (9): 1-10.

موسوی‌نیا، م و عطارپور، ع. 1384. بررسی اثر ماده سوپرجاذب آ-200 روی کاهش دور آبیاری و میزان آبیاری و برخی صفات چمن اسپورت سردسیری. سومین دوره تخصصی -آموزشی- کاربرد کشاورزی و صنعتی هیدروژل‌های سوپرجاذب، 16 آبان 1384.

مؤذن قمصری، ب.، ابری، غ ع.، ظهوریان، م ج. و نیک نیائی، ا ب. 1388. بررسی عملکرد و شاخص‌های رشد گیاه ذرت علوفه‌ای تحت تأثیر کاربرد مقادیر مختلف پلیمر سوپر جاذب (سوپر آب A-200) تحت شرایط تنش خشکی. مجله علوم گیاهان زراعی ایران (علوم کشاورزی ایران)، 40 (3): 1-8.

نجفی علیشاهی، ف.، گلچین، ا و محبی، م. 1392. تأثیر پلیمر سوپر جاذب آکوسورب و دور آبیاری بر عملکرد، کارایی مصرف آب و شاخص‌های رشد خیار گلخانه‌ای. مجله علوم و فنون کشت‌های گلخانه‌ای، 4 (15):13-1.

هدایت نژاد، ر.، کافی، م.، فتاحی‌مقدم، م ر. و پارسی نژاد، م. 1389. بستر گرما وروش های آبیاری بر ویژگی‌های کمی و کیفی چمن اسپورت. مجله علوم و فنون باغبانی ایران، 11 (4)، 321-336.

Bahrami, H. A., Ghorbani Vaghei, H., Alizadeh, P., Nasiri, F. and Mahallati, Z. 2010. Fuzzy Modeling of Soil Water Distribution Using Buried Porous Clay Capsule Irrigation from a Subsurface Point Source. Journal of Sensor Letters, 8 (1): 75-80.

Brennan, D., Tapsuwan, S. and Ingram, G. 2007. The welfare costs of urban outdoor water restrictions, Australian ournal of Agricultural and Resource Economics.51: 243–261.

California Department of Water Resources. 2009. Model Water Efficient Landscape Ordinance. California Code of Regulations, Title 23. Waters, Division 2. Department of Water Resources, Chapter 2.7. Model Water Efficient Landscape Ordinance. http://www.water.ca.gov/wateruseefficiency/docs/MWELO09–10–09.pdf

Christians, N.,  Patton, A.J., and   Law Q.D. 2016. Fundamentals of turf grass management. Published simultaneously in Canada, 471pp.

Duncan, R.R., Carrow, R.N. and Huck M.T. 2009. Turfgrass and landscape irrigation water quality–Assessment and management. CRC Press, Taylor and Francis Group, Boca Raton, FL.494 pp.

Leinauer, B., Sevostianova, E., Serena, M., Schiavon, M., and Macolino, S. 2010. onservation of irrigation water for urban lawn areas. Acta Hortic, 881:487–492.

Mao, R., Islam, S., Xue, X. Yang, X., Zhao, X. and Hu, Y. 2011. Evaluation of a water-saving superabsorbent polymer for corn (Zea mays L.) production in arid regions of Northern China. African Journal of Agricultural Research, 6 (17): 4108-4115.

Mashhadipour M, Kia P, Rezapour Tabari M .2014. Providing a comprehensive plan to separate drinking water from landscape water in Tehran. Conference on water resource management based on the sustainable development of Central Alborz, (challenges, strategies and new approaches), the Water Institute, Tehran University, Tehran.

Ntoulas1, N., Panayiotis, A., Nektarios, A. and Gogoula, G. 2011. Evaluation of Olive Mill Waste Compost as a Soil Amendment for Cynodon dactylon Turf Establishment, Growth, and Anchorage. HortScience, 46 (6): 937-945.

Panayiotis, A., Nektarios, K., Nikolopoulou, A.E. and Chronopulos, I. 2004. sod establishment and turf grass growth as affected by urea-formaldehyde resin foam soil amendment. Scientia Hort, 100 (17): 203-213.

Phene, C. J., Hutmacher, R. B., Ayars, J. E., Davis, K. R., Mead, R. M. and Schoneman, R. A. 1992. Maximum water use efficiency with subsurface drip irrigation, International Summer Meeting of the American Society of Agriculture Engineers, Paper No. 922090.

QianYan; Z., DeRong, S.,  XueFeng, S.,  YiShan, L., and JingYun, Z. 2010. Effect of emitter depth of underground drip irrigation system on soil water transportation and  turfgrass growth. China Academic Journals of Acta Agrestia Sinica, 18 (3): 435-440.

Schiavon, M., Leinauer, B., Serena, M., Sallenave, R. and Maier, B. 2013. Establishing Tall Fescue and Kentucky Bluegrass Using Subsurface Irrigation and Saline Water. Agronomy Journal, 105: 183- 190.

Serena, M., Leinauer, B., Schiavon, M., Maier, B. and Sallenave, R. 2014. and Rooting Responseof Bermudagrass Propagated with Saline Water and Subsurface Irrigation. Crop Science Society of America, 54: 827-836.