میزان آگاهی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز از مصادیق سرقت علمی و عوامل مؤثر بر آن

الموضوعات : نظام ها و خدمات اطلاعاتی

گیتی جمشیدی بروجنی ¹ , مریم سعیدی ² , غلامرضا حیدری ³

1 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
2 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی و مسئول بخش اسناد کتابخانه‌ی مرکزی دانشگاه شهید چمران اهواز
3 - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

تاريخ الإرسال : 02 السبت , شعبان, 1435 تاريخ التأكيد : 14 الثلاثاء , ذو القعدة, 1435 تاريخ الإصدار : 29 الأحد , صفر, 1436

الکلمات المفتاحية: سرقت علمی, اخلاق پژوهشی, دانشجویان تحصیلات تکمیلی, دانشگاه شهید چمران اهواز,

ملخص المقالة :

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی میزان آگاهی دانشجویان از مصادیق سرقت علمی و عوامل مؤثر بر آن به منظور ارائه ی راهکارهایی جهت جلوگیری از سرقت علمی در دانشگاه ها است. روش: روش پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی- تحلیلی و ابزار آن پرسشنامه ای محقق ساخته است که روایی آن از طریق روایی محتوایی (صوری) و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شد (8/0=ɑ). جامعه ی آماری مورد نظر شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز بود (4765 N=) که از این میان، تعداد 354 نفر با استفاده از جدول مورگان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که میزان آشنایی دانشجویان با مصادیق سرقت علمی با توجه به میانگین به دست آمده (14/3) متوسط است. همچنین، عوامل مؤثر بر سرقت علمی به ترتیب : عوامل پرورشی، اقتصادی، فناورانه، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی هستند. نتیجه‌گیری: تسلط ناکافی دانشجویان به همه ی جوانب موضوع پژوهش، توانایی مالی و دادن وجه به شخصی به منظور انجام کار تحقیقاتی یا پروژه، مدرک گرا بودن، کوتاهی در انجام تکالیف محول شده و تأخیر در انجام آن ها و آموزش‌ندادن شیوه ی صحیح نگارش مقاله ی علمی در دانشگاه به دانشجویان به عنوان مهم ترین دلایل شناسایی شدند.

المصادر:

ابراهیمی، مهدی (1388). مدرک: از تولید به مصرف. پرونده، 37، 69-106.

اسلامی، حسن (1390). چو دزدی با چراغ آید: سرقت علمی در سطوح دانشگاهی. آینه پژوهش، 22(1)، 7-17.

توکل، محمد؛ ناصری راد، محسن (1388). دستبرد علمی با تبیینی از جامعه شناسی علم. اخلاق در علوم و فناوری، 4(3و4)، 1-16.

رجب زاده عصارها، امیرحسین (1390). مطالعه میزان آشنایی اساتید و دانشجویان دانشگاه تهران با تعاریف و مصادیق سوء رفتارهای پژوهشی و روش‌های کاهش آن. پایان­نامه کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش­شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.

ستوده، هاجر؛ رفیع، نجمه؛ میرزایی، زهرا (1389). نگاهی به دستبرد علمی و راهکارهای پیشگیری و پیگیری آن. کتابداری و اطلاع­رسانی، 14(4)، 27-50.

عزیزی، محمدحسین (1387). نگاهی به پدیده زیانبار دستبرد علمی در مقاله­های پزشکی. گوارش، 13(3)، 173-176.

علیزاده اقدم، محمدباقر؛ عباس­زاده، محمد؛ شیشوانی، عسل؛ تجویدی، مینا (1390). بررسی تعیین کننده­های پایبندی به اخلاق علمی در بین اعضای هیأت علمی؛ مطالعه موردی دانشگاه تبریز. حیات علم و فناوری، 3(4)، 57-68.

مجاهدیان، مجتبی (1391). در نکوهش «انتحال»: شکوه­ای بر شیوع بلیّه «سرقت علمی». ماهنامه آموزشی اطلاع­رسانی، 91، 4-6.

محمودی،  علی (1386). نگرشی فلسفی بر اخلاق در پژوهش. فصلنامه دانشگاه اسلامی 36، 11(4)، 129-148.

مصدق، هادی؛ قندهاری، محمد (1391). اخلاق پژوهشی در بین دانشجویان دانشگاه تهران. بازیابی 20 مهر 1393 از پایگاه تحلیلی- تبیینی برهان www.borhan.ir

نخعی، نوذر؛ نیکپور، هادی (1384). بررسی نظرات دانشجویان پزشکی در مورد فریب کاری پژوهشی در تدوین پایان نامه و فراوانی نسبی آن. گام های توسعه در آموزش پزشکی، 2(1)، 10-17.

Aronson, J. K. (2007). Editor's view: Plagiarism – please don’t copy. British Journal of Clinical Pharmacology, (64)4: 403–405.

Batane, T. (2010).Turning to Turnitin to Fight Plagiarism among University Students.Educational           Technology & Society, 13(2), 1-12.

Deckert, G. (1993). Perspectives on plagiarism from ESL students in Hong Kong. Journal of Second Language Writing, 2(2), 131-48.

Jones, K., Reid, J. &Bartlett, R. (2005).Student plagiarism and cheating in an IT age.International Conference on Computer Systems and Technologies.1-6.

Pritchett, S. (2010). Perception About Plagiarism Between Faculty and Undergraduate Students. Faculty of the hufstedler school of education,Alliant International University.

Ryan, G., Bonanno, H., Krass, I., Scouller, K., & Smith, L. (2009).Undergraduate and postgraduate pharmacy students’ perceptions of plagiarism and academic honesty.American Journal of Pharmaceutical Education, 73(6), 1-8.

Sarlauskiene, L., Stabingis, L. (2014). Understanding of Plagiarism by the Students in HEIs of Lithuania. Social and Behavioral Sciences, 110, 638-6.

Smith, M., Ghazali, N., &Minhad, F.(2007).Attitudes towards plagiarismamong undergraduate accounting students: Malaysian evidence. Asian Review of Acc ounting, 15( 2), 122-146.

Walter, J. (2008). The Puzzle of  Internet Plagiarism and Instructional design: helping high school teachers put the pieces toghether. Capella University.