نقش کتابداران و کتابداری در مطالعات مرور نظامند و متاآنالیز
الموضوعات : نظام ها و خدمات اطلاعاتیملیحه دلیلی صالح 1 , ثریا ضیایی 2
1 - رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار- دانشجوی دکترای دانشگاه پیام نور مشهد
2 - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور مشهد، مشهد، ایران
الکلمات المفتاحية: متاآنالیز, مرور سیستماتیک, علم اطلاعات و دانش شناسی,
ملخص المقالة :
مقدمه: مرور سیستماتیک، نمای جامعی از مطالعات مرتبط در یک حوزه خاص را در اختیار محققان قرار می دهد. متاآنالیز یک روش آماری است که به ترکیب اطلاعات به دسا آمده از یک مرور سیستماتیک می پردازد. به دلیل تخصص و مهارت ویژه کتابداران در اجرای گام به گام مراحل مرور سیستماتیک و متاآنالیز، همکاری آنان ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه بر آن شدیم تا از یک سو به نقش کتابداران در تیم تحقیقاتی یک مطالعه متاآنالیز پرداخته و از سوی دیگر به انجام مطالعات متاآنالیز در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی توسط کتابداران بپردازیم. روش‌شناسی: مطالعه بر اساس سایر تحقیقات در دسترس در این حوزه به روش کتابخانه ای انجام شد. یافته‌ها: در مطالعه حاضر به بیان مراحل انجامدمرور سیستماتیک و متاآنالیز، رویکرد دوگانه، نقش کتابداران در تیم تحقیقاتی متاآنالیز و همچنین انجام تحقیقات متاآنالیز توسط خود کتابداران می پردازیم. مطالعات متاآنالیز از سال 1966 شروع شد و از سال 1999 کتابداران به عنوان محقق به تیم پژوهشی متاآنالیز پیوستند. کتابداران با آگاهی از تکنیک های متاآنالیز، توانایی استفاده از آن، ذهنی بی طرف و به عنوان یک ناظر عینی می توانند در یک پروژه متاآنالیز مشارکت فعال داشته باشند. نتیجه‌گیری: درک آگاهانه نقش رویکرد متاآنالیز در علم اطلاعات و دانش شناسی برای تحقیقات آینده مفید خواهد بود. تحقیقات متاآنالیز انجام شده در موضوعات دیگر، نشان از مزایای بسیار این رویکرد در تحقیقات دارد، لذا استفاده از آن به بهبود جایگاه علم اطلاعات و دانش شناسی می انجامد. در ایران محققان کمتر به مطالعات با رویکرد متاآنالیز در حوزه علم اطلاعات پرداخته اند، دلایل این نبود گرایش را می توان دسترسی نداشتن به صورت کامل و رایگان به منابع تمام متن دانست. پیشرفت در تحلیل دانش و رهنمودهای گزارش دهی با بالابردن کیفیت، دامنه و کاربرد نتایج از مزایای متاآنالیز است، که با استفاده از این رویکرد می توان در راه ارتقاء علم اطلاعات و دانش شناسی گام برداشت.
دولانی، ع. (1393). فراتحلیل مطالعات پذیرش فناوری اطلاعات در پایگاه های استنادی ISI, SCOPUS & ISC. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
مهری, ن. (1390). فقر فراتحلیل در پژوهش های علوم اجتماعی در ایران. فصلنامه پژوهش اجتماعی, 4(11), 149–170.
نسرین, س. (1385). مروری بر مبانی فراتحلیل. روا نشناسان ایرانی، 3(10), 169–171.
Ankem, K. (2005). Approaches to meta-analysis: A Guide for LIS researchers. Library and Information Science Research, 27, 164–76.
Ankem, K. (2005a). Approaches to meta-analysis: A guide for LIS researchers. Library & Information Science Research, 27(2), 164–176. http://doi.org/10.1016/j.lisr.2005.01.003
Ankem, K. (2005b). Types of information needs among cancer patients: a systematic review,. LIBRES. Retrieved from http://libres.curtin.edu.au/libres15n2/index.htm
Ankem, K. (2005c). Use of information sources by cancer patients: results of a systematic review of the research literature. Professor T.D. Wilson. Retrieved from http://www.informationr.net/ir/11-3/paper254.html
Ankem, K. (2006). Factors influencing information needs among cancer patients: A meta-analysis. Library & Information Science Research, 28(1), 7–23. http://doi.org/10.1016/j.lisr.2005.11.003
Ankem, K. (2008, September 11). Evaluation of method in systematic reviews and meta-analyses published in LIS. Library and Information Research. Retrieved from http://www.lirgjournal.org.uk/lir/ojs/index.php/lir/article/view/58
Balk E, B. P. (2015). Systematic review and meta-analysis. Retrieved from http://www.uptodate.com/contents/systematic-review-and-meta-analysis
Borenstein, M, Hedges, LV, Higgins, JP, Rothstein, H. (2011). Introduction to Meta-Analysis - Wiley. Retrieved from http://eu.wiley.com/WileyCDA/WileyTitle/productCd-EHEP002313.html
Cooper, I. D., & Crum, J. A. (2013). New activities and changing roles of health sciences librarians : a systematic review , 1990 – 2012, 101(October).
Diana B. (2013). Systematic Reviews: the Health Librarian’s role in providing Faculty support. In LIANZA Conference, Hamilton, New Zealand: Wai-Ora, Wai-Māori, Waikato.
Egger M, S. G. (1997). Meta-analysis. Potentials and promise. BMJ, 315(7119), 1371–4.
Eldredge, B. J. D., & Ph, D. (2000). Evidence-based librarianship : an overview, 88(October), 289–302.
Fareena Sultan, J. U. F. and D. R. L. (1990). A Meta-Analysis of Applications of Diffusion Models. American Marketing Association, 27(1), 70–77. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/3172552
Glass, G. (2000). Meta-analysis at 25. Arisona State University,. Arisona State University, College of Education. Retrieved from http://www.gvglass.info/papers/meta25.html
Harris, B. M. R. (2005). The librarian ’ s roles in the systematic review process : a case study*, 93(January), 81–87.
Ioannidis JP, L. J. (1999). Pooling research results: benefits and limitations of meta-analysis. J Comm J Qual Improv, 25(9), 462–9.
Ke, Q., & Cheng, Y. (2015). Applications of meta-analysis to library and information science research: Content analysis. Library & Information Science Research. http://doi.org/10.1016/j.lisr.2015.05.004
Koufogiannakis, D, Buckingham, J, Alibhai, A, R. (2005). Impact of librarians in first-year medical and dental student problem-based learning (PBL) groups: a controlled study. Health Information & Libraries Journal, 22, 189–95.
Koufogiannakis, D. (2012). The State of Systematic Reviews in Library and Information Studies. Evidence Based Library and Information Practice, 7(2), 91–5.
Librarians’ Roles in Producing Systematic Reviews. (2016). Biomedical Library University of South Alabama. Retrieved from http://biomedicallibrary.southalabama.edu/library/?q=bf-sysrev
McGowan, J., & Sampson, M. (2005). Systematic reviews need systematic searchers. Journal of the Medical Library Association : JMLA, 93(1), 74–80. Retrieved from http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=545125&tool=pmcentrez&rendertype=abstract
Meta-Analysis. (2015). Retrieved from https://en.wikipedia.org/wiki/Meta-analysis
metaanalysis article.pubmed. (2015). Retrieved December 11, 2015, from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed
O’Connor, A., & Sargeant, J. (2015). Research synthesis in veterinary science: Narrative reviews, systematic reviews and meta-analysis. Veterinary Journal (London, England : 1997), 1–7. http://doi.org/10.1016/j.tvjl.2015.08.025
Petticrew, M, Roberts, H. (2006). Systematic Reviews in the social sciences: A Practical Guide. Blackwell Pub, Malden MA nad Oxford UK.
Schell CL, R. R. (1992). Meta-analysis: a tool for medical and scientific Discoveries. Bulletin of the Medical Library Association, 80(3), 219–22.
Systematic review searching. (2015). Retrieved from hlwiki. slais. ubc. ca/index. /Systematic_review_searching
Uman, L. S. (2011). Systematic Reviews and Meta-Analyses. Information Management for the Busy Practitioner. J Can Acad Child Adolesc Psychiatry, 20(1), 57–59.
Urquhart, C. (2010). Systematic reviewing, meta-analysis and meta-synthesis for evidence-based library and information science. Information Research, 15(3), 708. Retrieved from http://informationr.net/ir/15-3/colis7/colis708.html
_||_