میزان به‏ کارگیری سواد فناوری اطلاعات در سلامت فردی: دید‌گاه بیماران

الموضوعات : نظام ها و خدمات اطلاعاتی

حمیده علی اکبری ¹

1 - کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا (س)

تاريخ الإرسال : 13 الأربعاء , رجب, 1437 تاريخ التأكيد : 29 الثلاثاء , صفر, 1438 تاريخ الإصدار : 21 الإثنين , صفر, 1438

الکلمات المفتاحية: فناوری اطلاعات, سواد سلامت, سواد رایانه‌ای,

ملخص المقالة :

هدف: دسترسی به اطلاعات مرتبط با سلامتی و آگاهی یافتن از مسائل بهداشتی و بیماری، عامل مهم و تعیین کننده ی سلامتی است. امروزه، استفاده از فناوری های اطلاعاتی منجر به افزایش سواد سلامت مردم می شود. هدف پژوهش حاضر تعیین دیدگاه بیماران درباره ی به کارگیری سواد فناوری اطلاعات در سلامت فردی است. روش شناسی: روش پژوهش حاضر، پیمایشی توصیفی از نوع کاربردی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه ی محقق ساخته، و پرسش نامه ی استاندارد سواد سلامت S-TOFHLA (Short Test Of Functional Health Literacy in Adults) است. جامعه ی پژوهش شامل 500 نفر از بیماران باسواد (18 سال و بالاتر) بستری در بیمارستان های تابعه ی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل می باشد. روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده است. یافته ها: میزان پاسخ دهی 6/80 درصد بود. 59 درصد افراد مورد مطالعه زن و 41 درصد مرد بودند. 28 درصد از افراد مورد مطالعه دارای سطح سواد کافی، 15 درصد دارای سطح سواد مرزی، و 57 درصد دارای سطح سواد ناکافی بودند. 37 درصد بیماران برای کسب اطلاعات در مورد بیماری خود از فناوری های اطلاعات استفاده می کنند، اما تنها 27 درصد با امکانات پیشرفته برای جستجو و عملگرهای جستجو آشنا بودند. نتیجه‌گیری: به طور کلی این پژوهش سطح سواد فناوری اطلاعات را در بیماران در حد پایین نشان داد. که این مسئله لزوم توجه بیشتر به امر سواد فناوری اطلاعات را در برنامه های ارتقای سلامت می رساند. از این رو، با تدوین برنامه های جامع، ایجاد رسانه ها و مواد آموزشی ساده و قابل فهم برای افراد با سواد سلامت ناکافی می توان گامی مؤثر برای توسعه ی مهارت های سواد سلامت و ارتقای سلامت در جامعه برداشت. در نهایت، بدین طریق تأثیرات منفی سطح پایین سواد فناوری اطلاعات سلامت را در جامعه کاهش داد.

المصادر:

افشاری، مریم؛ خزایی، سلمان؛ بهرامی، معصومه؛ مراتی، حسنی (1393). بررسی سواد سلامت بزرگسالان شهرستان تویسرکان. مجله‏ی آموزش و سلامت جامعه، 1(2)، 48-55.

صدوقی، فرحناز؛ احمدی، مریم؛ گوهری، محمودرضا؛ رنگرزجدی، فاطمه (1389). نقش سواد فناوری اطلاعات در سلامت فردی. مدیریت اطلاعات سلامت، 3(40)، 31-41.

طهرانی بنی‏هاشمی، آرش؛ امیرخانی، محمدامیر؛ حق‏دوست، علی‏اکبر و همکاران (1386). سواد سلامت در 5 استان کشور و عوامل مؤثر بر آن. مرکز مطالعات و توسعه‏ی آموزش پزشکی، 4(1)، 1-9.

Alarcon O, Baudet S, Sanchez Del R, Dorta MC, De La Torre M, Socas MR (2006). Internet use to obtain health information among patients attending a digestive disease office. Gastroenterol hepatol, 29(5), 286-290.

Baker L, Wagner T, Singer S, Bundorf M (2003). Use of the Internet and E-Mail for Healthcare Information: results from a national survey. JAMA, 289(18), 2400-2406.

Bohlman NL, Panzer AM, Kindig DA (2004). Health literacy: a prescription to end confusion. Washington (DC): National Academies Press.

Cho YI, et al (2008). Effects of health literacy on health status and health service utilization amongst the elderly. Social Science and Medicine, 66(8), 1809-1816.

Downey LV, Zun LS (2008). Assessing adult health literacy in urban healthcare settings. J Nath Med Assoc, 100(11), 1304-1308.

Fox, Susannah (2011). 80% of internet users look for health information online. California HealthCare FOUNDATION, 1-33. Available at: http://pewinternet.org/reports/2011/HealthTopics.aspx

Fox S, Rainie L, Horrigan J (2000). The online health care revolution: how the web helps Americans take better care of them. Washington DC: Pew Internet and American life Project.

Mokhtar I, Majid S, Foo S (2006). Using Information Technology To Improve Health Information Literacy In Singapore – An Exploratory Study. 4^th International Conference on Information & Communications Technology, Cairo, Egypt, 60-71.

Nutbeam D, Kickbusch I (2000). Advancing in health literacy: a global challenge for the 21^st century. Health Promot, 15, 183-184.

Peerson A, Saunders M (2009). Health literacy revisited: what do we mean and why does it matter. Health Promotion International, 24, 285-296.

Santana P (2007). The use of the internet for health and illness issues in Portugal repercussions in the physician patient relationship. Acta Med Port, 20, 47-57.

Sihota S, Lennard L (2004). Health literacy: being able to make the most of health. London: National Consumer Council.

WHO. Closing the gap in a generation: health equity through action on the social determinants of health: Commission on Social Determinants of Health final report (2008). Geneva, World Health Organization.