مطالعه بافت‌شناسی و هیستومورفومتری برخی اندام‌های لنفاوی کبک چوکار 20 روزه

الموضوعات : پاتوبیولوژی مقایسه ای

سمیه حامدی، امیرسالار زندی . ¹

1 - .

تاريخ الإرسال : 13 الخميس , ربيع الثاني, 1440 تاريخ التأكيد : 13 الخميس , ربيع الثاني, 1440 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ربيع الأول, 1440

الکلمات المفتاحية: کبک چوکار, بافت‌شناسی, هیستومورفومتری, اندام‌های لنفاوی,

ملخص المقالة :

با توجه به نقش مهم اندام‌های لنفاوی در حفظ سلامت پرندگان و نیز عدم آگاهی از ویژگی‌های بافت‌های لنفاوی کبک به عنوان یک گونه پرورشی مهم در کشور، مطالعه حاضر به ارزیابی بافت‌شناسی اندام‌های لنفاوی کبک چوکار می‌پردازد. از تیموس، بورس فابریسیوس، طحال، لوزه سکومی و لوزه پیلور 30 عدد کبک چوکار نر20 روزه نمونه‌گیری انجام شد. پس از فیکس شدن و طی مراحل معمول بافت‌شناسی برش‌ها به روش هماتوکسیلین ائوزین رنگ‌آمیزی شده و با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه بافت‌شناسی و هیستومورفومتریک قرار گرفتند. طبق نتایج بدست آمده ساختار لوزه سکومی متشکل از واحدهای فولیکولی و شیار مرکزی با نام فوسولا بود که میانگین طول 0.11±14/1 و عرض 06/0±31/0 میلی‌متر را داشت. بورس فابریسیوس حاوی چین‌های مخاطی پلیکا با طول 30/0±99/2 میلی‌متر، و دارای تعداد زیادی فولیکول لنفاوی با قطر 02/0±49/0 میلی‌متردر پارین بود. تیموس توسط بافت همبند به لبول‌های ناقصی با قطر 07/0±60/0 میلی‌متر تقسیم شده بود. در طحال نیز پالپ قرمز در حد فاصل پالپ سفید قرار داشت که ضخامت پالپ سفید 0/0±20/0 میلی‌متر بود. فولیکول‌های زیر مخاطی لوزه پیلور در تمام مجرا با قطر 04/0±24/0 میلی‌متر مشاهده گردید. این مطالعه نشان داد اندام‌های لنفاوی کبک چوکار از نظر بافت‌شناسی مشابه و در عین حال گسترده‌تر از اندام‌های لنفاوی جوجه‌های گوشتی می‌باشد که همین می‌تواند دلیلی بر ایمنی بالای این پرنده باشد.

المصادر:

1-      مقدس، الف.، (1390): پرورش نگهداری و بیماری‌های کبک. انتشارات نیلوبرگ، تهران، ایران.: 14-24.

2-      Akter, S.H., Khan, M.Z.I., Jahan, M.R., Karimand, M.R., Islam, M.R. (2006):  Histomorphological study of the lymphoid tissues of broiler chickens. Bangl. J. Vet. Med. 4(2): 87–92.

3-      Bach, J.F. (1978): Immunology. 5th edn, John Wiley and Sons, New York, USA. pp. 15-35.

4-      Ciriaco, E., Pinera, P.P., Diaz-Esnal, B.,    Laura, R. (2003):   Age-related  changes  in  the  avian  primary  lymphoid  organs  thymus  and  bursa  of  Fabricius. Microsc. Res. Tech. 62(6): 482–487.

5-      Cooper, M.D., Peterson, R.D.A. and Good, R.A. (1965): Delineation of the thymic and bursal lymphoid systems in the chicken. Nature. 205: 116-143.

6-      Cooper, M.D., Peterson, R.D.A., South, M.A. and Good, R.A. (1966): The functions of the thymus system and the bursa system in the chicken. J Experiment.  Med. 123: 75-102.

7-      Haydarian, S., Pousty, I., Gilanpour, H., Mortazavi, P. (2015): Histogenesis study on prenatal development of the spleen and thymus of Partridge (Alectoris Chukar). Saussurea. 3(1): 363-369

8-      Honjo, K. and Hirota, Y. (1993):  Immunohistochemical investigations of lymphocytes in the lymphoid organs of cyclophosphamide treated chickens. J. Vet. Med. Sci. 55:895-897.

9-      Janeyway, C.A., Jones, B. and Hayday, A. (1988): Specificity and function of T-cell bearing γδreceptors. Immunol. Today. 9: 73-76.

10-  John, J.L., (1994): The avian spleen: a neglected organ. Q. Rev. Biol. 69(3):327-51.

11-  Karim, M.R., Khan, M.Z.I. and Haque, Z. (2005): The dynamics of immunocompetent cells in the major lymphoid organs and mucosa associated lymphoid tissues of chemotherapy treated chickens. J. Bangladesh Societ. Agricultur. Sci.  Tech.  2: 5-8.

12-  Khalil, M., Islam, Z.I., Khalil, M. and Islam, R. (2003): A prospective study of prenatal and postnatal development of thymus of deshi chicken.Mymensingh. Med. J. 12: 20-24.

13-  Khenenou, T., Melizi, M., Bennoune, O.and Benzaoui H. (2012): Morpho-Histological Study of the Thymus of Broiler Chickens during Post-Hashing Age. Inter. J. Poult. Sci. 11 (1): 78-80

14-  King, A.S. & McLelland, J. (1975): Lymphatic system. In A.S. King & J. McLelland (Eds.). Outlines of Avian Anatomy London: Baillie`re Tindall; 103-105.

15-  Kitagawa, H., Imagawa, T., Uehara, M. (1996): The apical caecal diverticulum of the chicken identified as a lymphoid organ. J. Anat. 189: 667-672.

16-  Nagy, N. and Oláh, I. (2007): Pyloric tonsil as a novel gut-associated lymphoepithelial organ of the chicken. J Anat. 211(3): 407–411

17-  Rahman, M.L., Islam, M.R., Asaduzzaman, M. and Khan, M.Z.I. (2003): Lymphoid tissues in the digestive tract of Deshi Chicken (Gallus domesticus) in Bangladesh. Pakistan J. Biologic. Sci. 6: 1145-1150.

18-  Rezaian, M. and Hamedi, S. (2007): Histological Study of the Caecal Tonsil in the Cecum of 4- 6 Months of Age White Leghorn Chicks. Americ. J.  Anim. Vet. Sci. 2 (2): 50-54.