مطالعه مورفوژنز و صعود کلیه‌ها در جنین بزهای نژاد سانن

الموضوعات : پاتوبیولوژی مقایسه ای

مجید مروتی‌شریف‌آباد، الهام صالحی . ¹ (.)

تاريخ الإرسال : 25 الثلاثاء , رمضان, 1438 تاريخ التأكيد : 25 الثلاثاء , رمضان, 1438 تاريخ الإصدار : 03 السبت , محرم, 1439

الکلمات المفتاحية: بز سانن, کلیه, ریخت‌زایی, صعود کلیه, تکامل,

ملخص المقالة :

کلیه‌ها مانند اکثر اعضای بدن پستانداران در دوره جنینی شروع به تشکیل نموده و در امتداد ستیغ ادراری مراحل پرونفریک، مزونفریک ومتانفریک راطی کرده تا به رشد نهایی برسند. هرچند کلیه‌ها در هر دو جنس در آغاز در مجاورت بسیار نزدیکی با گنادها قرار دارند لیکن برعکس گنادها سیر صعودی را پیموده و به موقعیت نهایی خود می‌رسند. هدف از مطالعه حاضر نشان دادن مراحل رشد وتکامل و روند صعود این اعضاء درجنین بزهای سانن است. به منظور انجام این مطالعه تعداد 106 جنین بز در اندازه‌های متفاوت به طور تصادفی از کشتارگاه‌های استان یزد جمع آوری گردید و با توجه به تاثیر عوامل مختلف بر رشد جنین که تشخیص سن دقیق را مشکل می‌سازد، با استفاده ازپارامترCRL (طول فرق سری ـ دمی) در 10 گروه از 1CRL= سانتی‌متر تا 5/31CRL= سانتی‌متر، گروه‌بندی شدند. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد در نمونه‌های با 7/16-5/14CRL= سانتی‌متر بخش قدامی مزونفروز دژنره گردیده بود. پدیده اخیر در26CRL= سانتی‌متر به اوج خود رسیده بود. در این نمونه متانفروز ابتدایی (کلیه نهایی) به صورت یک توده سلولی در انتهای مجرای مزونفریک کاملا قابل تشخیص بود. درجنین‌های با 31CRL= سانتی‌متر در زیر استریو میکروسکوپ متانفروز به حالت تکامل یافته قابل رویت بود. براین اساس می توان نتیجه گرفت که در بزهای سانن مراحل نهایی رشد وتکامل متانفروز از 26CRL= سانتی‌متر تا 5/30CRL= سانتی‌متر رخ می‌دهد. درجنین‌های با 31 CRL=سانتی متر کلیه ها تدریجا به صورت لوبیایی شکل که شکل عادی کلیه بز است، درآمده بودند. در جنین های با 5/31 CRL= سانتی‌متر (جنین‌های فول ترم) کلیه های چپ از موقعیت پیشین یعنی محدوده L4-S3 به محدوده مهره‌ای L2-L5، ولی در کلیه راست ازL3-S2 به L1-L4 صعود کرده بودند. نتایج این مطالعه نشان داد که رشد طولی، عرضی و ضخامت کلیه با رشد و افزایش طول جنین متناسب بوده و افزایش وزن کلیه با افزایش وزن جنین تناسب دارد.

المصادر:

.بهادری،م.،شکور،ع.(1363): رویان شناسی پزشکی(تالیف لانگمن)،چاپ ششم، انتشارات شرکت سهامی چهر، تهران،ایران،صفحه: 284-278.

2-پریور،ک.(1372): جنین شناسی،چاپ دوم، انتشارات مبتکران، تهران ،ایران،صفحه:  232-235.

3-قاضی،ر.، رادمهر،ب.، رشیدی،ه.(1372): جنین شناسی حیوانات اهلی. مکانیسم های رشد تکاملی و ناهنجاری های مادرزادی(تالیف نودن ودهانتا)، چاپ اول، انتشارات مرکز نشر دانشگاه شیراز،شیراز،ایران،صفحه :64-19،561-515،551-537.

4-Arthur, G.H., Naokes, D.E., Pearson,H. (1989):Veterinary  reproduction and obstetrics.6th edition.Bailliere Tindall,London.p:53

5-Avery,B.(1974):Developmental anatomy: text book and laboratory manual of embryology.7th edition. W.B.Saundres Co, Philadelphia.p:265-307.

6-Bello, A., Umaru,M. A., Baraya, Y. S., Sonfada,M. L.,Onu, L.E.,Shehu,S. A.,Jimoh, M. I. (2014) : Histological differentiation of the prenatal development of bovine kidney. Elite. Res. J .Agri and Soil Sci. 1(1): 1-4.

7-Bonan Khojasteh,S.M.,Ranjbar,R., Alboghobeish,N.,Rashidi ,S.H.(2006):Sex differentiation in goat fetus. Iran. J. Vet .Res.7(4):65-69.

8-Calrsom,B.M.(1981): Patterns foundations of embryology.4 th edition. Mc. Grow- Hill Book Co, New York .p:440-450.

9-Getty,R.(1975):Sisson&Grossman`s :the anatomy of the domestic animals.5 th edition. B. Saunders Co, Philadelphia.p:145-150.

10-Karpp,G.,Berill,J.N.(1981):Development.2nd edition.Mc .Grow-Hill Book CO, New York.p:418-421.

11-May,N.D.S.(1970):The anatomy of sheep.3rd edition. University of Green land Press, Saint Lucia.p:94.

12-Onarlioglu,B., Gursoy , E., Kaloglu, C. (1997): Renal morphogenesis of rat foetus. Turk. J. Anim. Sci. 21(6): 493-496.

13-Ranjbar,R.,Rashidi,S.H. Alboghobeish,N.,Sadrkhanloo,R.A.,Mazahery,Y.(2007):Study of fetal sex determination based on external genitalia and gonadal differentiation in the  water buffaloes of iran. Asian. J. Anim. Vet. Adv. 2(4):223-228.

14-Salehi, E. , Morovati, M.S. (2012): Kidney Morphogenesis during prenatal development in Camelus dromedaries embryos. J. Anim. Vet. Adv. 1(6): 822-825 .

15-Sarma, K.,Ahmed,B. (2007) :Morphogenesis of kidney in crossbred pig (Sus scrofa)foetii. Ind. J. Morphol. 25(1): 129-132 .

16-Schenwolf,G.C.(1995):Laboratory studies of vertebrate and invertebrate embryos.7th edition. Prentice Hall.Englwood Cliffs, New Jersey.p:112.

17-Tanvi, M.,Kamal, S., Shalini, S.(2015):Topographical and gross morphological development of the kidneys in goat foetii (Capra Hircus).Ind.Vet. J. 92 (11) : 50 – 53