واکاوی نقش عوامل جمعیت‌شناختی (سن و جنسیت) و روان‌شناختی بر نگرش مصرف‌کنندگان نسبت به مصرف محصولات کشاورزی ارگانیک در شهر ارومیه

الموضوعات : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

مرتضی ملکی مین‌باش رزگاه ¹ , هوشمند باقری قره بلاغ ² , فاطمه محمدی ³ , محسن عین علی ⁴

1 - عضو هیات علمی گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان
2 - دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان
3 - دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی- بازاریابی، دانشگاه فارابی قم
4 - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان

تاريخ الإرسال : 03 الأحد , صفر, 1442 تاريخ التأكيد : 03 الأحد , صفر, 1442 تاريخ الإصدار : 03 السبت , محرم, 1442

الکلمات المفتاحية: ویژگی‌های روانشناختی, نگرش, کشاورزی ارگانیک, قصد خرید,

ملخص المقالة :

امروزه، با توجه به افزایش تمایل مصرف کنندگان به موضوعات مرتبط با سلامتی و محیط زیست، استفاده از محصول ارگانیک افزایش یافته است و این مسئله منجر به پژوهش در زمینه مصرف محصولات کشاورزی ارگانیک شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تأثیر ویژگی های روانشناختی و جمعیت شناختی بر نگرش مصرف کنندگان نسبت به مصرف محصولات کشاورزی ارگانیک انجام گرفته است. پژوهش از نظر هدف کاربردی بوده و از لحاظ شیوه گردآوری داده‎ها توصیفی از نوع پیمایشی به شمار مـی‎رود. جامعه آماری پژوهش را مصرف‌کنندگان محصولات ارگانیک (محصولات باغی، صیفی، دامی، لبنی ارگانیک) در شهر ارومیه تشکیل می دهند که بر اساس فرمول کوکران 141 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد و مبتنی بر طیف لیکرت استفاده شد. جهت سنجش روایی از روایی همگرا و واگرا توسط نرم افزار Lisrel بهره گرفته شد و به منظور برازش پایایی، آلفای کرونباخ مورد استفاده قرار گرفت و ضریب آن برای تمام سازه های پژوهش بیشتر از 7/0 بود. برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق نیز از مدلسازی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد که ویژگی های روانشناختی (مادی گرایی، لذت گرایی و کمال گرایی) بر نگرش مصرف کنندگان نسبت به مصرف محصولات کشاورزی ارگانیک تأثیر مثبت و معناداری دارد و همچنین این نگرش بر قصد خرید محصولات ارگانیک تأثیر مثبت و معناداری دارد. سرانجام بین نگرش مصرف کنندگان زن و مرد نسبت به مصرف محصولات کشاورزی ارگانیک تفاوت معنی دار مشاهده شده ولی بین نگرش گروه های سنی مختلف تفاوتی وجود نداشته است.

المصادر:

آجودانی، ز.، و مهدی‌زاده، ح. (1388). زمینه‌یابی امکان توسعه و ترویج کشاورزی ارگانیک در استان کرمانشاه از دیدگاه کارشناسان کشاورزی. پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی،­ 4­(2)، 73-65.

پورقاسم، ف.، و علی­بیگی، ا.ح. (1392). تحلیل تمایل کشاورزان شهرستان کرمانشاه به جایگزینی کودهای آلی به جای کودهای شیمیایی. پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 6­(3)، (پیاپی23)، 34-47.

الحسینی المدرسی، م.، باقری قره‌بلاغ، ه.، دهقانی قهنویه، ع.، غلامی، م.، و رادفر، ث. (1397). اثر ادراکات مصرف‌کننده در نگرش وی نسبت به غذای ارگانیک در شهر یزد. مدیریت فرهنگ سازمانی، 16(1)، 195-217.

الحسینی­المدرسی، م.، و باقری قره­بلاغ، ه. (1394). انگیزه مصرف­کنندگان نسبت به خرید محصول ارگانیک، همایش بین المللی مدیریت، تهران، موسسه سفیران فرهنگی مبین، 159- 144.

خداوردیزاده.، م. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت اضافی مصرف­کنندگان خیار ارگانیک در شهر ارومیه. فصلنامه علمی - پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی, 9(35)، 97-122.

داداشی، م.ع.، محمدیان، م.، دهدشتی شاهرخ، ز.، و خاشعی، و. (1396). الگوی بومی توسعه بازارگرایی محصولات ارگانیک در ایران. فصلنامه علمی - پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 9(36)، 231-258.

دین­پناه، غ.، و اخوان، ا. (1393). عوامل مؤثر بر دانش کشاورزی ارگانیک در بین گلخانه­داران شهرستان ورامین. پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی،­ 7­(1)، (پیاپی 25)، 101-112.

رنجبر شمس، ح.، و امیدی نجف­آبادی، م. (1393). عوامل مؤثر بر نگرش مصرف محصولات کشاورزی ارگانیک در تهران. پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 7­(2)، (پیاپی 26)، 51-62.

سبزیان ملایی، خ.، آجیلی، ع.، محمدزاده، س.، یزدان­پناه، م.، و فروزانی، م. (1394). بررسی تمایل و رفتار کشاورزان نسبت به بکارگیری مدیریت تلفیقی آفات با استفاده از تئوری توسعه یافته رفتار برنامه‌ریزی شده. پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 8(2)، (پیاپی30)، 57-70.

فتحعلی، م.، متینه و خیری، ب. (1393). بررسی تاثیر ویژگی­های جمعیت­شناختی و روانشناختی بر روی قصد خرید. تحقیقات بازاریابی نوین، سال 4، شماره 3. 188- 161.

کشاورز، س.، و موسوی، ن. (1397). بررسی موانع و مشکلات و عوامل موثر بر توسعه کشاورزی ارگانیک مطالعه موردی: جالیزکاران شهرستان مرودشت. فصلنامه علمی - پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 10(39)، 151-172.

کوهستانی، ک.، عبدالهی، و.، و خوشنودی­فر، ز. (1393). تحلیل مؤلفه‌های تأثیرگذار بر توسعه کشاورزی ارگانیک در استان سیستان و بلوچستان از دیدگاه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی. پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 7­(3) (پیاپی27)، 29-42.

مکی­آبادی، ف.، لشکرآرا، ف.، و میردامادی، م. (1395). نقش کشاورزی ارگانیک در امنیت غذایی از دیدگاه کارشناسان کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان تهران. پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 9(2)، 11-20.

Asif, M., Xuhui, W., Nasiri, A., & Ayyub, S. (2018). Determinant factors influencing organic food purchase intention and the moderating role of awareness: A comparative analysis. Food Quality and Preference, 63, 144-150.‏

Baltas, G. (2001). Nutrition labelling: issues and policies. European journal of marketing, 35(5/6), 708-721.

Chiu, C. M., Wang, E. T., Fang, Y. H., & Huang, H. Y. (2014). Understanding customers' repeat purchase intentions in B2C e‐commerce: the roles of utilitarian value, hedonic value and perceived risk. Information Systems Journal, 24(1), 85-114.

Curran, T., & Hill, A. P. (2019). Perfectionism is increasing over time: A meta-analysis of birth cohort differences from 1989 to 2016. Psychological Bulletin, 145(4), 410.‏

Egan, S., Shafran, R., & Wade, T. (2012). Changing perfectionism. Oxford Cognitive Therapy Centre.

Erkovski, S. (2012). The Possibility of Modified Hedonism. Theoria, 78(3), 186-212.

Fotopoulos, C., & Krystallis, A. (2002). Purchasing motives and profile of the Greek organic consumer: a countrywide survey. British Food Journal, 104(9), 730-765.

Irianto, H. (2015). Consumers' attitude and intention towards organic food purchase: An extension of theory of planned behavior in gender perspective. International journal of management, economics and social sciences, 4(1), 17-31.‏

Janssen, M. (2018). Determinants of organic food purchases: Evidence from household panel data. Food Quality and Preference, 68, 19-28.‏

Josiam, B. M., & Henry, W. (2014). Eatertainment: Utilitarian and hedonic motivations for patronizing fun experience restaurants. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 144, 187-202.

Lalot, F., Cantarella, M., Zerhouni, O., Joly, E., Quiamzade, A., Falomir-Pichastor, J. M., & Bègue, L. (2017). Assessing Private and Public Need for Uniqueness: Validation of French Versions of the Need for Uniqueness (NfU) and Self-Attributed Need for Uniqueness (SANU) Scales. Journal of personality assessment, 1-11.

Laroche, M., Bergeron, J., & Barbaro-Forleo, G. (2001). Targeting consumers who are willing to pay more for environmentally friendly products. Journal of consumer marketing, 18(6), 503-520.

Lee, H. J., & Yun, Z. S. (2015). Consumers’ perceptions of organic food attributes and cognitive and affective attitudes as determinants of their purchase intentions toward organic food. Food quality and preference, 39, 259-267.

Lee, J. H., & Hwang, J. (2011). Luxury marketing: The influences of psychological and demographic characteristics on attitudes toward luxury restaurants. International Journal of Hospitality Management, 30(3), 658-669.

Magnusson, M. K., Arvola, A., Koivisto Hursti, U. K., Åberg, L., & Sjödén, P. O. (2001). Attitudes towards organic foods among Swedish consumers. British food journal, 103(3), 209-227.

Martínez-López, F. J., Pla-García, C., Gázquez-Abad, J. C., & Rodríguez-Ardura, I. (2016). Hedonic motivations in online consumption behaviour. International Journal of Business Environment, 8(2), 121-151.

Mie, A., Andersen, H. R., Gunnarsson, S., Kahl, J., Kesse-Guyot, E., Rembiałkowska, E., ... & Grandjean, P. (2017). Human health implications of organic food and organic agriculture: a comprehensive review. Environmental Health, 16(1), 111.‏

Miremadi, A., Fotoohi, H., Sadeh, F., Tabrizi, F., & Javidigholipourmashhad, K. (2011). The possible effects of need for uniqueness’s dimensions on luxury brands: Case of Iran and UAE. International Journal of Marketing Studies, 3(3), 151.

Moon, M. A., Khalid, M. J., Awan, H. M., Attiq, S., Rasool, H., & Kiran, M. (2017). Consumer's perceptions of website's utilitarian and hedonic attributes and online purchase intentions: A cognitive–affective attitude approach. Spanish Journal of Marketing-ESIC, 21(2), 73-88.

Morel, M., & Kwakye, F. (2012). Green marketing: Consumers Attitude towards Eco-friendly Products and Purchase Intention in the Fast Moving Consumer Goods (FMCG) sector.‏

Oroian, C. F., Safirescu, C. O., Harun, R., Chiciudean, G. O., Arion, F. H., Muresan, I. C., & Bordeanu, B. M. (2017). Consumers’ Attitudes towards Organic Products and Sustainable Development: A Case Study of Romania. Sustainability, 9(9), 1559.

Petrescu, A. G., Oncioiu, I., & Petrescu, M. (2017). Perception of organic food consumption in Romania. Foods, 6(6), 42.‏

Ramesh, S. V., & Divya, M. (2015). A study on consumers’ awareness attitude and satisfaction towards select organic food products with reference to Coimbatore. International Journal of Interdisciplinary and Multidisciplinary Studies (IJIMS), 2(04), 81-84.‏

Rashid, N. R. N. A., Jusoff, K., & Kassim, K. M. (2009). Eco-Labeling perspectives amongst Malaysian consumers. Canadian Social Science, 5(2), 1-10.

Richins, M. L., & Chaplin, L. N. (2015). Material parenting: How the use of goods in parenting fosters materialism in the next generation. Journal of Consumer Research, 41(6), 1333-1357.

Shaharudin, M. R., Pani, J. J., Mansor, S. W., & Elias, S. J. (2010). Factors Affecting Purchase Intention of Organic Food in Malaysia's Kedah State/FACTEURS INFLUANT SUR L'INTENTION D'ACHAT D'ALIMENTS BIOLOGIQUES DANS LA RÉGION DE KEDAH EN MALAISIE. Cross-Cultural Communication, 6(2), 105.

Sheikh, F. Z., Mirza, A. A., Aftab, A., & Asghar, B. (2014). Consumer green behaviour toward green products and green purchase decision. International. Journal of Multidisciplinary Sciences and Engineering, 5(9), 1-9.

Smith, M. M., Sherry, S. B., Gautreau, C. M., Mushquash, A. R., Saklofske, D. H., & Snow, S. L. (2017). The intergenerational transmission of perfectionism: Fathers' other-oriented perfectionism and daughters' perceived psychological control uniquely predict daughters' self-critical and personal standards perfectionism. Personality and Individual Differences, 119, 242-248.

Solomon, M. R. (2010). Consumer behaviour: A European perspective. Pearson education.‏

Teimourpour, B., & Heidarzadeh Hanzaee, K. (2011). The impact of culture on luxury consumption behaviour among Iranian consumers. Journal of Islamic Marketing, 2(3), 309-328.

Ugochukwu, N., Egwu, E., Obinna, E., Ntomchukwu, M., & Chine, B. (2011). Materialism and meaning of money (MOM): Validation of Money Metaphor Scale (MMS) in South Africa. Nnedum, OAU, Egwu UE, Ezeokana JO, Madu SN, Chine BC (2011). Materialism and Meaning of Money (MOM): Validation of Money Metaphor Scale (MMS) in South Africa. International Research Journal of Finance and Economics, 76, 31-46.‏

Vigneron, F., & Johnson, L. W. (2004). Measuring perceptions of brand luxury. Journal of brand management, 11(6), 484-506.‏

Wang, H., & Li, J. (2017). Positive perfectionism, negative perfectionism, and emotional eating: The mediating role of stress. Eating behaviors, 26, 45-49.

Yang, M., Al-Shaaban, S., & Nguyen, T. B. (2014). Consumer attitude and purchase intention towards organic food. Master's thesis, linnaeus university, sweden.‏

Yazdi, N. (2017). The impact of demographic and psychological characteristics and cost behaviors on views towards the luxury restaurant. Management Science Letters, 7(8), 385-396.

Yi, L. K. (2009). Consumer behaviour towards organic food consumption in Hong Kong: an empirical study. Unpublished Honours Degree Project, Hong Kong Baptist University, Hong Kong