تحلیل عاملی عوامل مؤثر بر ترویج و توسعه تجاری‌سازی فناوری زیستی کشاورزی از دیدگاه محققان مراکز تحقیقات کشاورزی

الموضوعات : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

وحیده بیرجندی ¹ ( دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
سید محمود حسینی ² ( استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران )
محمد چیذری ³ ( استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران )
ایرج ملک محمدی ⁴ ( استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )

تاريخ الإرسال : 05 الثلاثاء , ربيع الأول, 1440 تاريخ التأكيد : 05 الثلاثاء , ربيع الأول, 1440 تاريخ الإصدار : 14 الثلاثاء , صفر, 1440

الکلمات المفتاحية: ترویج و توسعه تجاری‌سازی, تحلیل عاملی اکتشافی, فناوری زیستی کشاورزی, ایران,

ملخص المقالة :

فناوری زیستی کشاورزی در تأمین امنیت غذایی و خودکفایی، حفاظت از تنوع زیستی، کاهش اثرات زیست‌محیطی کشاورزی و اثرات تغییر اقلیم، کاهش فقر و گرسنگی نقش مهمی را ایفا می‌نماید. باوجوداینکه سازمان‌های تحقیقاتی باید از طریق همکاری با صنعت اقدام به تجاری‌سازی تحقیقات خود نموده و آن‌ها را به محصولات کاربردی تبدیل نمایند، اما اغلب آن‌ها تنها در مجلات علمی منتشرشده و قابل‌استفاده برای مصرف‌کنندگان نیستند. هدف از پژوهش پیش رو شناسایی و دسته‌بندی متناسب عوامل مؤثر بر ترویج و توسعه تجاری‌سازی فناوری زیستی کشاورزی در ایران از دیدگاه محققان بود. داده‌ها به شیوه میدانی و با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSSWin16 انجام گردید. حجم نمونه، 170 نفر از محققان فعال درزمینة فناوری زیستی مراکز تحقیقاتی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی بود. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که به ترتیب عوامل پنج‌گانه زیرساختی، سیاست‌گذاری، اقتصادی، ترویجی- اطلاع‌رسانی و آموزشی- منابع انسانی، عوامل مؤثر بر توسعه و ترویج تجاری‌سازی فناوری زیستی کشاورزی در ایران از دیدگاه محققان می‌باشند و درمجموع ۵۳/۴2 درصد از کل واریانس عوامل مؤثر بر ترویج و توسعه تجاری‌سازی فناوری زیستی کشاورزی را تبیین نمودند.

المصادر:

آذر پور، ا.، معتمد، م. ک.، و بزرگی، ح. ر. (1392). زراعت و ترویج استِویا (گیاه‌شناسی، کاشت و داشت، برداشت، شیمی، صنعت و فرآوری). لاهیجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، صفحه 650.

حاتمی، ح.، و حاتمی، ی. (1389). بررسی تجاری‌سازی تحقیقات در بخش کشاورزی ایران، اولین همایش منطقه‌ای تجاری‌سازی پژوهش، ابرکوه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابرکوه، قابل‌دسترسی در:https://www.civilica.com/Paper-RCRC01-RCRC01_019.l

سلیمان پور، م. ر. (1389). شناسایی و تحلیل مؤلفه‌های توسعه کارآفرینی متأثر از فناوری نانو در بخش کشاورزی و ارائه مدل مناسب. رساله دکتری رشته ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.

گودرزی، م. (1391). الگوی تجاری‌سازی تکنولوژی در مؤسسات تحقیقاتی دولتی ایران. رساله دکتری رشته مدیریت تکنولوژی. دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی.

میر غفوری، ح.، صادقی آرانی، ز.، و جعفر نژاد، ا. (1390). پیش‌بینی موفقیت تجاری‌سازی ایده‌های نوآورانه با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: مخترعان و نوآوران استان یزد). فصلنامه علم و فناوری، سال 4، شماره 1، صفحات 63-76.

Douthwaite, B., Langewald, J., & Harris, J. (2001). Development and Commercialization of the Green Muscle Biopesticide. Ibadan, Nigeria: International Institute of Tropical Agriculture. P.3. Retrieved from: http://www.fao.org/docs/eims/upload/16644/Douthwaite,Lungeward,Harris.pdf

Han, J. (2017). Technology commercialization through sustainable knowledge sharing from university-industry collaborations, with a focus on patent propensity. Sustainability Journal, 9: 2-16.

Indarti, N., & Wahid, F. (2013). How do Indonesian industries perceive university-industry collaboration? Motivations, benefits and problems. International Journal of Technology Transfer and Commercialisation. 10, 12(1-3): 157-171.

Jalili, N., Mousakhani, M., & Behboudi, M. (2011). Nationalized model for commercialization, field study in Iran. Interdisciplinary Journal of Research in Business, 1(4): 118-129.

James, C. (2012). Global status of commercialized biotech/GM crops: 2012. ISAAA brief, No. 44: 1. Retrieved from: https://www.isaaa.org/resources/publications/briefs/44/download/isaaa-brief-44-2012.pdf

Kang, J.,  Gwon, S., Kim, S., & Cho, K. (2013). Determinants of successful technology commercialization: implication for Korean government-sponsored SMEs. Asian Journal of Technology Innovation, 21(1): 72-85.

Mahaliyanaarachchi, R. P., & Bandara, R. M. A. S. (2006). Commercialization of agriculture and role of agricultural extension. Sabaragamuwa University Journal, 6(1): 13-22.

Markman, G. D., Siegel, D. S., & Wright, M. (2008). Research and technology commercialization. Journal of Management Studies, 45(8): 1401-1423.

Morris, E. J. (2011). Modern biotechnology—potential contribution and challenges for sustainable food production in sub-Saharan Africa. Sustainability, 3(6): 809-822.

Nasim, A. (2001). Biotechnology for Sustainable Development. Science Vision, 7(1): 19-26.

Obiora, C.J. (2013). Challenges Facing Agricultural Extension Agents in Disseminating Climate Change Innovations to Farmers: Insight from Anambra State, Nigeria. Greener Journal of Agricultural Sciences, 3(10): 692-696.

Uecke, O. (2012). How to commercialise research in biotechnology?: Effectiveness of the innovation process and of technology transfer in the biotechnology sector. Springer Science & Business Media.

Ukropcová, D., & Sturdik, E. (2011). Biotechnology commercialization in the world. Acta Chimica Slovava, 4(1): 115-125.

Visalakshi, S. (2009). Role of Critical Infrastructure and Incentives in the Commercialization of Biotechnology in India. Asian Biotechnology and Development Review, 11(3): 63-78.

Hussain, W. M. H. W., Ab Rahman, M. N., Mujani, W. K., Zainol, Z. A., & Yaaku, N. I. (2011). Undue influence in the commercialization of university research. International Business Management, 5(6):331-338.