بررسی سطح توسعه‌یافتگی دهستان‌های شهرستان رشت با استفاده از مدل‌های AHP و TOPSIS

الموضوعات : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

سیده مونا S.Mona ¹ , زهرا دقیقی ماسوله ² , محمد محمدی ³

1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت کشاورزی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران
2 - دانشجوی دکترا، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه پیام نور تهران شرق، تهران، ایران
3 - استادیار گروه مدیریت کشاورزی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران

تاريخ الإرسال : 04 الإثنين , شوال, 1439 تاريخ التأكيد : 04 الإثنين , شوال, 1439 تاريخ الإصدار : 07 الثلاثاء , رمضان, 1439

الکلمات المفتاحية: توسعه روستایی, مناطق روستایی شهرستان رشت, تکنیک تاپ سیس, تحلیل سلسله مراتبی,

ملخص المقالة :

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و سنجش سطح توسعه یافتگی و تبیین شکاف بین مناطق روستایی شهرستان رشت به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه روستایی است. پژوهش در 18 دهستان شهرستان رشت با استفاده از روش تاپسیس و وزن دهی 35 شاخص مورد مطالعه بر اساس تکنیک تحلیل سلسله مراتبی انجام شد. داده‌های موردنیاز از طریق مطالعه کتابخانه‌ای، میدانی (تکمیل پرسشنامه) و از نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 شهرستان رشت و نیز گزارش های آماری سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان رشت استخراج گردیده است. طبق نتایج به‌دست‌آمده، از مجموع 18 دهستان در شهرستان رشت، به لحاظ سطح توسعه روستایی، 4 دهستان در حد کمتر توسعه‌یافته و 14 دهستان در حد توسعه‌نیافته می باشند. این امر حاکی از آن است که سکونتگاه های روستایی شهرستان رشت توسعه‌یافته نبوده و توسعه روستاهای منطقه با چالش ها و موانع جدی مواجه است.

المصادر:

بابایی فینی، ا.، حضرتی، م.، و ربیعی فر، و. (1394). ارزیابی نقش دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه روستایی موردشناسی: بخش قره­پشتلوی شهرستان زنجان. فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه­ای، شماره 16، صفحات 144-127.

توکلی، ج.، نیرک­زاده، ع.، و ابراهیمی، م. (1393). سنجش سطح توسعه‌یافتگی اجتماعی- اقتصادی روستاهای بخش مرکزی شهرستان کوه دشت. مجله پژوهش­های روستایی، دوره 5، شماره 1، صفحات 235-213.

جمینی، د. سجادی، م. شهبازی، ز.، و امرایی، ا. (1392). بررسی سطح توسعه­یافتگی شهرستان­های استان اصفهان در زمینه شاخص­های آموزشی با استفاده از تکنیک TOPSIS، تحلیل خوشه­ای و GIS. نشریه فناوری آموزش، جلد 9، شماره 3، صفحات 179-169.

خرم بخت، ا. (1396). ارزیابی نابرابری توسعه منظومه­های روستایی لارستان با استفاده از تکنیک تحلیل چند متغیره الکتره در چارچوب زیست منطقه‌گرایی. فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، سال 7، شماره 25، صفحات 108-97.

دین­پناه، غ. (1393). بررسی سطح توسعه روستایی با تکنیک TOPSIS (مطالعه موردی: بخش اصل اندوز- پارس­آباد). نشریه جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 18، شماره 50، صفحات 188-175.

رستمی، ش.، مظفری، ف.، رحیمی­مقدم، ج.، و ذوالفقاری، ا. (1394). ارزیابی عملکرد دهیاری­ها در توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهیاری­های شهرستان ایوان، استان ایلام). فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 149، صفحات 119-103.

رضوانی، م .، و احمدی، ع. (1388). بررسی عملکرد شوراهای اسلامی در توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان حکیم‌آباد شهرستان زرندیه). دو فصلنامه مدیریت شهری، شماره 24، صفحات 36- 27.

زاهدی، م.، غفاری، غ.، و ابراهیمی­­لویه، ع. (1391). کاستی­های نظری برنامه­ریزی توسعه روستایی در ایران. مجله پژوهش­های روستایی، سال 3، شماره 4، صفحات 30-7.

شایان، ح.، و حسین زاده، س. ر. (1390). ارزیابی پایداری توسعه­ی روستایی، مطالعه­ی موردی: شهرستان کمیجان. فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 24، صفحات 120-101.

شریف­زاده، ا و عبداله­زاده، غ. (1392). تحلیل سلسله مراتبی گزیدارهای آموزش کارآفرینی در آموزش عالی کشاورزی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 44، شماره 1، صفحات 107-95.

شماعی، ع.، و موسی وند، ج. (1390). سطح­بندی شهرستان­های استان اصفهان ازلحاظ زیرساخت­های گردشگری با استفاده از مدل TOPSIS و AHP. مجله مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال 3، شماره 10، صفحات 40-23.

فرج­الله حسینی، س. ج.، ده یوری، س.، پالوج، م. و شجاعی، م. (1395).  طراحی و ارائه مدل ساختاری برای مدیریت مناسب توسعه روستایی در ایران. مجله پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، سال 9، شماره 1، صفحات 25-15.

فیض پور، م.ع.، و صالحی فیروزآبادی، گ. (1391). سنجش و بررسی سطح توسعۀ بازار کار مناطق روستایی استان‌های کشور طی برنامۀ چهارم توسعه. فصلنامه پژوهش‌های روستایی، سال سوم، شمارۀ 3، صفحات 112-89.

کلانتری، خ.، اسدی، ع.، و چوبچیان، ش. (1388). تدوین و اعتبارسنجی شاخص­های توسعه پایدار مناطق روستایی. فصلنامه مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال اول، شماره 2، صفحات 86-65.

نعمتی، م.، نوذری، ع.، و عباسی، ز. (1393). تحلیلی بر وضعیت توسعه­یافتگی کالبدی مناطق سه­گانه شهر شوشتر با استفاده از مدل ترکیب TOPSIS-AHP. فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی شهری چشم­انداز زاگرس، سال 6، شماره 20، صفحات 74-59.

Alipour, H., & Allahyari, M. S. (2010). Evaluation of Rural Development in Guilan Province, Iran. Journal of American Science, 6(11): 889-893.

Larson, D. F., Otsuka, K., Matsumoto, T., & Kilic, T. (2014). Should African rural development strategies depend on smallholder farms? An exploration of the inverse‐productivity hypothesis. Journal of International Association of Agricultural Economists Agricultural Economics, 45(3): 355-367.

Liu, Y. Zhang, F., & Zhang, Y. (2009). Appraisal of typical rural development models during rapid urbanization in the eastern coastal region of China. Journal of Geographical Sciences, 19(5): 557-567.

Yu, L. Hou, X., Gao, M., & Shi, P. (2010). Assessment of coastal zone sustainable development: A case study of Yantai, China. Journal of Ecological Indicators, 10(6): 1218-1225.

Yevseyeva, I., Miettinen, K., Salminen, P., & Lahdelma, R. (2007). SMMA Classification: A new Method for Nominal Classification, Helsinki School of Economics Working Paper, Helsinki, p: 1-19.

Hui, Y. T., Bao, H. H., & Siou, W. (2008). Combining ANP and TOPSIS concepts for evaluation the performance of property-liability insurance companies. Science Publications, Journal of Social Sciences, 4 (1): 56-61.