بررسی شاخص‌های موثر بر هویت شهروندی و راهکارهای ارتقای آن در شهر تهران(مطالعه موردی منطقه 3 تهران)

الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری

معصومه رحمانی ¹ ()
عزت الله اصغری زاده ² ()
مهدیه اودرخانی ³ ()
مهدی پورقاسم میانجی ⁴ ()

تاريخ الإرسال : 12 الأربعاء , رمضان, 1435 تاريخ التأكيد : 14 الثلاثاء , ذو القعدة, 1435 تاريخ الإصدار : 27 السبت , شوال, 1435

الکلمات المفتاحية: هویت شهروندی, وظایف شهروندی, احساس تعلق, اعتماد, شهرداری,

ملخص المقالة :

مقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله به بررسی شاخص‌های موثر بر هویت شهروندی و راهکارهای ارتقاء آن در شهر تهران پرداخته شده است.مهم‌ترین مسئله‌ای که مورد پیگیری قرار می‌گیرد این است که شناخت نقش هویت افراد (جمعی، فردی، اجتماعی) ، شناخت نقش اعتماد به مسئولان، شناخت نقش احساس تعلق و شناخت نقش منشا عرفی وظایف شهروندی تا چه اندازه در ارتقای سطح هویت شهروندی تاثیرگذار است؟ و راهکارهای ارتقای هویت شهروندی بر مبنای شاخص‌ها کدامند؟ در راستای این اهداف و سؤالات به شناسایی مفهوم هویت شهروندی در ایران و جهان و بررسی مبانی نظری پژوهش اقدام نموده و نظرات و ایده‌های اندیشمندان دوره‌های مختلف تاریخی ومکاتب مختلف بیان شده است. روش پژوهش: به منظوراجرای پژوهش چهار فرضیه با استفاده از روش توصیفی تحلیلی از نوع پیمایشی و تکنیک پرسشنامه با حجم 37 سوال در نمونه‌ای به تعداد ٣٨٤ نفر از شهروندان شهر تهران در شهرداری منطقه 3 نمونه‌گیری در نظر گرفته شده است. یافته ها: زنان در مقابل مردان منطقه 3 وظایف شهروندی را بیشتر دارای منشا عرفی دانستته اند (50 درصد در مقابل 44.8 درصد مردان) و همچنین احساس تعلق در زنان (50درصد) بیشتر از مردان (46.5 درصد) می‌باشد. اما در مقابل مردان (31.8 درصد) در مقابل (25.3درصد) زنان اعتماد بیشتری به مسئولان داشته‌اند. همچنین در ابراز هویت فردی و جمعی مردان (28.7 درصد) نسبت به 27.2 درصد برای زنان, درسطح بالاتر بوده است. نتیجه گیری: بین زنان و مردان منطقه 3 از لحاظ میانگین هویت، اعتماد به مسئولان، احساس تعلق و منشآء عرفی وظایف شهروندی تفاوت وجود ندارد.اعتماد به مسئولین در گروه کارشناسی ارشد در منطقه 3 بیشتر از شهروندان این منطقه با مدرک کاردانی است.هم چنین احساس تعلق شهروندان منطقه 3 با مدرک دیپلم بیشتر از شهروندان منطقه 3 با مدرک کارشناسی است وتمام گروه‌های سنی از لحاظ احساس تعلق در یک گروه جای می‌گیرند و اعتماد به مسؤلان نسبت به احساس تعلق اهمیت بیشتری دارد و احساس تعلق نیز نسبت به منشأعرفی وظایف شهروندی اهمیت بیشتری دارد.

المصادر:

اشرف، احمد (1353) ویژگی‌های تاریخی شهرنشینی در ایران، نامه علوم اجتماعی، دوره 1، شماره 4،

شکویی، حسین (1367) جغرافیای کاربردی و مکتبهای جغرافیایی، نشربه شهر

فلامکی، محمد منصور (1367) فارابی و سیر شهروندی در ایران

اوفه، ‌کلاوس (‌1385)، ‌چگونه میتوان به شهروندان اعتماد داشت؟ در کتاب سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعة گرد آورنده کیان تاجبخش، تهران: شیرازه.

پیران، پرویز، (1376) مبانی مفهومی و نظری مشارکت زنان روستایی و نقش آن در گذار جوامع. تهران: موسسه‌ی پژوهش‌ها و برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی

تاجبخش، کیان (1386) / آرمانِ شهر؛ فضا، قدرت و هویت در اندیشه اجتماعی معاصر/ نشر نی/ تهران.

توسلی، غلام عباس و نجاتی حسینی، سید محمود (1383) واقعیت اجتماعی شهروندی در ایران، مجله جامعه شناسی ایران، دوره پنجم، شماره 2.

جنکینز، ریچارد (1381) / هویت اجتماعی/ ترجمه تورج یاراحمدی/ نشر و پژوهش شیرازه/ تهران.

رفیع‌پور، فرامرز، (1380) آناتومی جامعه؛ مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی کاربردی. تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ دوم.

نجاتی حسینی، سید محمود (1380)؛ بررسی جایگاه مفهوم شهروندی درقانون شهرداری تهران:انتشارات سازمان شهرداری‌های کشور

De la Paz, Gabriel (2008) Citizenship Identity and Social Inequality

Dِeschamps, Jean-Claude & Devos, Thierry (1998) “Regarding the relationship between social identity and personal identity”, In Stephen Worchel: Francisco J. Morales; Dario Paez; Jean-Claude

Deschamps (eds.) Social identity: International Perspectives. London: Sage.PP. 1-12.

Oldfield. A (1990) Citizenship: An Unnatural Practice ? In B. S turner And P. Hamilton (Ed) Citizenship Critical Concepts , London: Routledge

Oldfield. A (1990) Citizenship And Community: Civic Rebublicanism And The Modern World ,London: Rout Ledge