ارزیابی میزان مشارکت شهروندان در مدیریت محله‌ای(مطالعه موردی: محله سنگلج شهر تهران)

الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری

کرامت اله زیاری ¹ ( )
مجید سعیدی راد ² ( )
سامان حیدری ³ ( )

تاريخ الإرسال : 28 الثلاثاء , ذو القعدة, 1435 تاريخ التأكيد : 29 السبت , محرم, 1436 تاريخ الإصدار : 29 السبت , محرم, 1436

الکلمات المفتاحية: شهروند, ‌ مدیریت شهری, ‌ چالش مدیریتی, ‌ مشارکت, ‌ منطقه 1 شهر تهران,

ملخص المقالة :

چکیده مقدمه و هدف پژوهش: تجارب جهانی نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی دیگر نمی‌تواند به‌ عنوان دانای کل پاسخگوی خواسته‌های ذی‌نفعان باشد. بنابراین در چند دهه اخیر تمرکز بر برنامه‌ریزی از پایین به بالا در کشورهای توسعه‌ یافته بیشتر شده است که عامل موفقیت‌های گوناگونی در عرصه‌های مختلف شهری بوده است. با این‌ وجود بررسی این امر در کشورهای درحال‌ توسعه نیز جای تأمل دارد. امروزه در شهرهای کشورهای توسعه ‌نیافته برنامه‌ریزی به ‌صورت متمرکز و از بالا به پایین می‌باشد که عرصه را برای مشارکت ذی‌نفعان در اداره امور شهر تنگ کرده است. در پژوهش حاضر سعی بر آن بوده است که این ضعف عمده برنامه‌ریزی در مدیریت محله سنگلج نشان داده شود. همچنین هدف این پژوهش ارزیابی مشارکت شهروندان در مدیریت محله‌ای در محله سنگلج می‌باشد. روش پژوهش: پژوهش ازنظر روش توصیفی- تحلیلی است. این پژوهش با بهره‌گیری از نمونه‌گیری غیر احتمالی تعداد 96 نفر از شهروندان محله سنگلج را به‌عنوان نمونه انتخاب کرده و پرسش‌نامه‌هایی که از قبل طراحی‌شده بود در میان آن‌ها توزیع گردیده شده است. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. آزمون‌های مورداستفاده در این نرم‌افزار،‌ آزمونt تک نمونه‌ای و آزمون پیرسون است. یافته‌ها: یافته های تحقیق و آزمون های آماری نشان داد تمایل به مشارکت در میان شهروندان محله سنگلج بالا است میانگین 57/3 گویای تأیید آن می‌باشد. درنهایت نیز نشان داده شد بین میزان مشارکت و عملکرد شورایاری رابطه معناداری وجود دارد و مقدار آن نیز 837/ می‌باشد که بر اساس تفسیر آزمون همبستگی نشان از سطح بالای همبستگی دارد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد میزان مشارکت شهروندان در حد مطلوبی قرار ندارد که این بیانگر پایین بودن میزان مشارکت شهروندان در اداره امور شهری می‌باشد و می‌توان نتیجه گرفت هنوز زمینه برای مشارکت شهروندان در مدیریت محله فراهم نشده است،‌ هرچند که در میان شهروندان محله سنگلج،‌ تمایل به مشارکت در امور محله در حد بالایی قرار دارد. بنابراین این‌یک سرمایه بزرگ و بالقوه است که باید زمینه برای بالفعل کردن آن فراهم شود. درنهایت می‌توان اذعان نمود که هنوز شورایاری نتوانسته است به‌عنوان یک‌نهاد مردمی زمینه را برای مشارکت مردم در اداره امور شهری فراهم کند.

المصادر:

اجلالی،‌ پرویز و دیگران.(1391)،‌ نظریه برنامه­ریزی: دیدگاه­های سنتی و جدید،‌ تهران: انتشارات آگه.

بایزیدی،‌ ابراهیم و همکاران(1391)،‌ تحلیل داده­های پرسش­نامه­ای به کمک نرم‌افزار SPSS،‌ تهران: انتشارات عابد.

برک پور،‌ ناصر و ایرج اسدی. ( 1388)،‌ مدیریت و حکمروایی شهر،‌ تهران: دانشگاه هنر.

برک پور،‌ ناصر.(1382)،‌ واژگان شهری،‌ ماهنامه شهرداری‌ها،‌ شماره 72.

پاپلی یزدی،‌ محمدحسین و حسین رجبی سناجردی.(1382)،‌ نظریه­های شهر و پیرامون،‌ تهران: انتشارات سمت.

تقوایی،‌ مسعود و اعظم صفرآبادی .(1390) نقش مدیریت شهری در دستیابی به توسعه پایدار گردشگری: مطالعه موردی-شهر کرمانشاه،‌ مجله مطالعات جغرافیایی مناطق خشک،‌ شماره 4.

حبیب پور،‌ کرم و رضا صفری(1391)،‌ راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی،‌ تهران: انتشارات متفکران.

حسن‌زاده،‌ رمضان(1392)،‌ روش­های تحقیق در علوم رفتاری،‌ چاپ چهاردهم،‌ تهران: نشر ساوالان.

حسینی،‌ علی و همکاران.( 1390)،‌ نقش نهادهای مدیریت شهری در مدیریت پایدار شهر با تأکید بر جایگاه کمیسیون ماده پنج شهر تهران،‌ مجله مدیریت شهری،‌ شماره 28.

خاکپور،‌ براتعلی و همکاران. (1389)،‌ بررسی گسترش مدیریت شهری در فضاهای سبز عمومی(پارک­ها) با استفاده از روش تاپسیس (مطالعه موردی: شهر مشهد)،‌ مجله­­ی جغرافیا و توسعه ناحیه­ای،‌ شماره 14.

زیاری،‌ کرامت الله و همکاران. (1388)،‌ بررسی مشارکت شهروندی و نقش آن در مدیریت شهری شهرهای کوچک(نمونه موردی: شهرهای گله دار،‌ ورزنه و هیدج)،‌ مجله­­ی جغرافیا و توسعه ناحیه­ای،‌ شماره 13.

صرافی،‌ مظفر و مجید عبدالهی.(1387)،‌ تحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین،‌ مقررات و مدیریت شهری کشور،‌ فصلنامه پژوهش­های جغرافیایی،‌ شماره63.

صرافی،‌ مظفر. (1379)،‌ شهر پایدار چیست؟،‌ فصلنامه مدیریت شهری،‌ شماره .4

عباس زاده،‌ محمد. ( 1387 )،‌ بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در امور شهر (مطالعه موردی : شهر اصفهان)،‌ استادان راهنما: دکتر رسول ربانی و دکتر وحید قاسمی،‌ پایان‌نامه دکتری جامعه‌شناسی،‌ دانشگاه اصفهان.

علوی تبار،‌ علیرضا.(1379)،‌ بررسی الگوی مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها،‌ جلد اول(تجارب جهانی و ایران)،‌ تهران: انتشارات سازمان شهرداری­های کشور.

علوی تبار،‌ علیرضا.(1379)،‌ بررسی الگوی مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها،‌ جلد دوم(یافته­های تجربی و راهبردها)،‌ تهران: انتشارات سازمان شهرداری­های کشور.

فرجی راد،‌ خدر و غلامرضا کاظمیان .(1391) توسعه محلی و منطقه­ای از منظر رویکرد نهادی،‌ تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.

قربانی زاده،‌ وجه­الله،‌ غلامحسین دلجو و آرین امیری.(1387). عوامل مؤثر بر پذیرش سامانه مدیریت شهری تهران(137) توسط شهروندان،‌ مجله­ی مدیریت شهری،‌ شماره 22.

قوام،‌ احمد.(1381)،‌ توسعه سیاسی و تحول اداری،‌ تهران: انتشارات قومس.

کردی،‌ عبدالرضا.(1385)،‌ اصول و مبانی خلاقیت در مدیریت شهری،‌ مجله شهرداری­ها،‌ شماره 75 .

کاظمیان،‌ غلامرضا،‌ فریده حق‌شناس کاشانی و رضا شادمان فر. (1389) بررسی تأثیر الگوی شورایاری محلات در مشارکت شهروندان با مدیریت شهری،‌ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری،‌ شمار 3.

لاله پور،‌ منیژه.(1386)،‌ حکمروایی شهری و مدیریت شهری در کشورهای درحال‌توسعه،‌ مجله جستارهای شهرسازی،‌ شماره 19 و 20.

مزینی،‌ منوچهر.(1379)،‌ شهرداری،‌ شوراها و مدیریت شهری در ایران،‌ فصلنامه مدیریت شهری،‌ شماره 2.

Diaz orueta, F (2007), Madrid: Urban regeneration projects and social mobilization, cities journal, Vol24, Issue 3.

Hurwitz, J. G. (1975) “Participatory Planning in an Urban Neighborhood ", DMG journal, Vol. 9, No. 4, pp. 357- 384.

IULA- EMME, (1993), Urban Management Development, IULA- EMMEMED -URBS, Istanbul

Rusmarsidik, T.( 2000). Models of Urban Governance for Bandung Metropolitan Area in Indonesia. center for developing cities. WWW.Cities.Canbera.Edu.Au.

Politigues Urbanites Et Strategies Corporative. Sociology Dutravail (1970) Thooening j.g.Fried Berge Dolitague Urban.Nou, Seuil, Paris

 Ubels, Jan, Acquaye-Baddoo, Naa-Aku, and Fowler, Alan (2010) Capacity Development in

Practice, Earth scan.

World Bank (2000).World Bank Report 2000. Washington DC