کاربرد نظریه گشتالت در طراحی پوستر فضاهای شهری

الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری

اعظم طباخان اصفهانی ¹

1 - کارشناس ارشد ارتباطات تصویری، گروه هنر، دانشگاه فرهنگیان، اصفهان، ایران. [e-mail]

تاريخ الإرسال : 24 السبت , رمضان, 1444 تاريخ التأكيد : 17 الثلاثاء , ذو القعدة, 1444 تاريخ الإصدار : 02 الإثنين , ذو القعدة, 1444

الکلمات المفتاحية: گشتالت, پوستر, طراحی, گرافیک, طراحی گرافیک,

ملخص المقالة :

مقدمه و هدف پژوهش: گشتالت را علم روانشناسی شناخت فرم و شکل معنا می‌کنند که در نیمه اول قرن بیستم در آلمان ظهور کرد این نظریه بیان می‌کند که مغز انسان برای درک موضوعات پیچیده‌ای که از اجزای گوناگون تشکیل شده اند این روش را در پیش می‌گیرد که تمام اجزا را در قالب یک موضوع واحد جمع بندی کندو در ابتدا یک درک کلی از آن موضوع حاصل کند. این نظریه بر مبنای چگونگی سازمان دهی چشم بر تجارب بصری ارائه گردیده است که در زمینه‌های گوناگون از علم و فلسفه و هنر تاثیر داشته است. هدف اصلی از پزوهش حاضر، کاربرد نظریه گشتالت در طراحی پوستر فضاهای شهری می‌باشد. روش پژوهش: در این تحقیق که به روش توصیفی _ تحلیلی انجام شده است و اطلاعات آن به شیوه‌ی کتابخانه‌ای جمع آوری گردیده است و موضوع آن در حیطه‌ی تجربیات تخصصی و تحصیلات نویسنده مقاله می‌باشد، سه پوستر از هنرمند مسعود نجابتی که با موضوع مورد نظر در این پژوهش تناسب دارد انتخاب شد و اطلاعات نوشتاری و تصویری پوسترها بر اساس نظریه گشتالت مورد مطالعه قرار گرفت. مقاله حاضر که با هدف آشنایی و عملکرد هر یک از این اصول در هنرو بطور خاص در طراحی پوستر صورت پذیرفته است به این سوال پاسخ داده است که سازمان دهی نوشتار و تصویر بر اساس نظریه فوق در پوسترهای مورد نظر دارای چه خصوصیاتی از لحاظ بصری می‌با شد. یافته‌ها: قوانین ادراکی گشتالت در طراحی گرافیک این پوستر‌ها کاربرد فراوانی دارد و این امر نشان دهندۀ این مطلب است که ذهن طراح در هنگام خلق اثر خود به طور خودکار و ناخودآگاه درگیر این قوانین ادراکی بوده است. همچنین نتایج نشان می‌دهد که طراحان گرافیک پوسترهای نمونه موردی آگاهانه یا ناآگاهانه در طراحی و ترکیب بندی عناصر بصری پوستر (تصویر و نوشتار) هر یک از اصول سازماندهی قوانین ادراک دیداری گشتالت را به میزانی به کار برده اند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد نحوه‌ی سازمان دهی نوشتار و تصویر در پوسترهای مورد بحث مطابق با چهار مورد از قوانین گشتالت شامل قانون مشابهت، قانون مجاورت، قانون اصل فراپوشانندگی، قانون اصل تداوم، قانون اصل یکپارچگی، قانون اصل سرنوشت مشترک قابل مطالعه و ارزیابی است که با بکارگیری این اصول فرآیند ادراک بصری شکل می‌گیرد.

المصادر:

اتحاد محکم، سحر و همراهان. 1396. کاربرد قوانین گشتالت در طراحی بیلبوردهای تبلیغاتی  (نمونه موردی بیلبوردهای تجاری تهران 1394 )، مجله باغ نظر شماره 55،صص 71- 86

امینیان تهمتن، حربی پدرام: 1390، پوسترِ پوستر، تهران، نشر پویانما، 168 ص

افشار مهاجر، کامران، 1392، تحلیل آثارگرافیکی، تهران، انتشارات فاطمی، 88 ص

رضا زاده، طاهر. 1387.کاربرد نظریه‌ی گشتالت در هنر و طراحی، نشریه‌ی آینه‌ی خیال، شماره 9، صص 31- 37

رمضانی جاوید، روشن فکر مریم: 1391، چرا چگونه طراحی گرافیک با رویکرد گشتالتی، تهران، نشراشجع، 128ص

زارع، شیوا: 1394، اصول هنرهای گرافیک، یزد، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی یزد، 138ص

شکرشکن حسین و همراهان: 1393، مکتب‌های روانشناسی و نقد آن، تهران، نشرسمت، 537ص

شاپوریان، رضا: 1386، اصول کلی روانشناسی گشتالت، تهران، انتشارات رشد

غلامی رستم، نسیم؛ بمانیان؛ محمدرضا، انصاری، مجتبی. 1394.گشتالت در طراحی پلان باغ ایرانی، مجله جلوه‌ی هنر ، شماره‌ی 13، صص 63 - 72

مشکی، ساعد: 1385، طراحان گرافیک معاصر ایران مسعود نجابتی، تهران، انتشارات یساولی، 114ص

مولوی، مهرناز.1384.تحلیل فرمال فضای شهری و پایه‌های فلسفی آن، مجله هنرهای زیبا، شماره 21، ص27- 34

نیرومند، حسین: 1395، دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده یابی، تهران، نشر فرهنگسرای میردشتی، 108ص

نیرومند، حسین: 1392، مدیریت چشم مخاطب، تهران، نشر فرهنگسرای میردشتی، 108ص

نجابتی، مسعود: 1385، گزیدۀ آثارگرافیک مسعود نجابتی، تهران، نشرنظر، 96 ص