نقش عوامل عملکردی در سرزندگی فضاهای باز شهری (نمونه موردی: پارک ارم همدان)

الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری

محمد‌رضا بمانیان ¹ (استاد)
مهرداد شهبازی ² (دانشجو)

تاريخ الإرسال : 19 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1438 تاريخ التأكيد : 22 الأحد , جمادى الأولى, 1438 تاريخ الإصدار : 22 الأحد , جمادى الأولى, 1438

الکلمات المفتاحية: فضای باز شهری, عملکرد, سرزندگی, پارک ارم همدان,

ملخص المقالة :

مقدمه و هدف پژوهش: عملکرد، غایت نهایی هر طراحی در برقراری ارتباط بین بهره وران و فضا می باشد. هدف این پژوهش یافتن مهم‌ترین عامل تأثیرگذار در سرزندگی فضاهای باز شهری می‌باشد. روش پژوهش: با روش توصیفی _ تحلیلی ابتدا عوامل موجود در عملکرد فضاها با ابزار گردآوری پرسشنامه و مشاهده استخراج شده است سپس فرضیه تحقیق با تحلیل همبستگی Kendall’s tau_ b و Spearman’s rho و با پردازش پرسشنامه ها در نرم افزار Spssبا استفاده از تحلیل عاملی و بارگذاری متغیرها به روش varimaxارتباط دو شاخص عملکرد و سرزندگی در پارک ارم همدان را با روش تحلیل همبستگی مورد آزمون قرار می دهد. یافته‌ها: میان عوامل مؤثر بر سرزندگی پارک شهری، عامل کاربردی بیشترین تأثیر و بعداز آن به ترتیب عوامل زیست‌شناختی، مکانیکی و درنهایت عامل سیستمی کمترین تأثیر را در سرزندگی منطقه موردمطالعه گذاشته است. نتیجه گیری: عملکرد مطلوب پارک ارم همدان تابعی از چهار بعد زیست‌شناختی، مکانیکی، کاربردی و سیستمی است که مؤثرترین بعد، بعد کاربردی و متغیرهای آن ( تنوع، دسترسی، حمل‌ و نقل، خرید و گردشگری و امنیت) است. بنابراین با توجه به میزان ضریب همبستگی، با تقویت این بعد، می توان میزان تأثیر ابعاد دیگر را نیز افزایش داد.

المصادر:

1. افضلی، افشین، دلاور، علی، برجعلی، احمد، میرزمانی بافقی، سیدمحمود (1386)، "ویژگی­های روان‌سنجی آزمون 42- DASS بر اساس نمونه‌ای از دانش آموزان دبیرستانی شهر کرمانشاه"، فصلنامه تحقیقات علوم رفتاری، دوره پنجم، شماره 2،صص 81-96.


2. خستو، مریم، سعیدی رضوانی، نوید (1389)،"عوامل مؤثر بر سرزندگی فضاهای شهری، خلق یک فضا با تکیه‌بر مفهوم مرکز خرید پیاده"، مجله هویت شهر، دوره 4، شماره 6، تهران.


3. غریب پور، افرا (1392) ، "اصطلاح‌شناسی عملکرد معماری"، نشریه هنر و معماری، شماره نخست، تهران.


4. فرازمند، راحله، صحی زاده ، مهشید (1393)، "بررسی و تحلیل مؤلفه‌های تأثیرگذار بر سرزندگی از دیدگاه تعاملات اجتماعی در ارزیابی عملکرد فضاهای عمومی شهری( نمونه موردی: محدوده پارکینگ شهرداری کرمانشاه) "، مجله هفت حصار، دوره 2، شماره 6، همدان. 


5. فروتن، منوچهر، صنعت‌گر کاخکی، مریم، رضایی، محمدکاظم (1392)، "روش ارزیابی سرزندگی محیطی در مجتمع‌های تجاری و مراکز خرید"، مجله هفت حصار، شماره ششم ، همدان.


6. گلکار، کوروش (1386)، "مفهوم کیفیت سرزندگی در طراحی شهر"، نشریه صفه، دوره 16، شماره 44، تهران.


7. ﻻﻫﯿﺠﺎﻧﯽ، اﮐﺮم­اﻟﻤﻠـﻮک، ﺷـﯿﻌﻪﺑﯿﮕـﯽ، ﺷـﺎدی (1389) "روﯾﮑﺮدی ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑـﻪ ﻃﺮاﺣـﯽ و ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ پارک‌های ﺷـﻬﺮی و رابطه‌ی آن ﺑـﺎ ﺳــﻼﻣﺖ ﺷـﻬﺮوﻧﺪان"، مجله ﻋﻠــﻮم و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ، ﺷﻤﺎره 7 . ﺻﻔﺤﺎت104-95 .


8. لینچ، کوین (1381)، "بازنگری در سیمای شهر. ترجمه کوروش گلکار "، نشریه صفه،  شماره 34، تهران.


9. مطلبی، قاسم (1385)، "بازشناسی نسبت فرم و عملکرد در معماری "، نشریه هنرهای زیبا، شماره 25، تهران.


10. مظفر، صرافی، محمدیان مصمم، حسن ( 1392)، "امکان‌سنجی پیاده راه‌سازی خیابان‌های مرکز شهر همدان"، مجله آمایش محیط، شماره 21، همدان.

11. ﻧﺎﭘﻠﯿﻦ، داﯾﺎ، ﺷﯿﻠﺪ، ﺳﻮزان (2005)، "ﻧﮕﺮﺷﯽ ﻧﻮ ﺑـﺮ ﺗﻨـﻮع ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑـﺎ ﺗﺄﮐﯿـﺪ ﺑـﺮ ﭘـﺎرکﻫـﺎی شهری"، ترجمه واراز مرادی مسیحی و  دیگران، تهران.

12. Abdul Latip, N., Syala, Sh., Liew, M. Sh )2015 (, "Functional Dimension at ‘Kuala Lumpur Waterfront’ 1st National Conference on Environment-Behavior Studies", Architecture, Planning & Surveying, University Technology MARA, Shah Alam, Selangor, Malaysia,14-15.

13. Abdul Rahman, N., Shamsuddin, Sh., Ghani,I )2015(, "What Makes People Use the Street? Towards a Liveable Urban Environment in Kuala Lumpur City Centre", Asian Conference on Environment-Behaviour Studies,Chung-Ang University, Seoul, S. Korea, 25-27 .

14. Alberti, L. B (1988), " On the Art of Building in Ten Books", Translated by Joseph Rykwert, Neil Leach & Robert Tavernor, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts and London.

15. Capon, D., Smith, J., Wiley, S (1999), " Architectural Theory", The Vitruvian Fallacy. Vol. 1, London.

16. De Zurko, E (1957), " Origins of Functionalist Theory", Columbia University Press, New York.

17. Forty, A (2000), " Words and Buildings: A Vocabulary of Modern Architecture", Thames and Hudson, London.

18. Geoghegan, J) 2002(, " The value of open spaces in residential land use", land use policy, 19: 91-98.

19. Germann-Chiari, C., Seeland, K( 2004), "Are ur- ban green spaces optimally distributed to act as places for social integration? ", Results of a geographical informa- tion system GIS approach for urban forestry research, Forest Policy and Economics, 6: 3-13.

20. Lee, C., & Moudon, A.V (2004), "Physical activity and environment research in the health field: Implications for urban and transportation planning practice and research", Journal of Planning Literature, 19(2), 147–181.

21. McConnachie, M., Shackleton, C.M) 2010(, "Public green space inequality in small town in south Africa", Habitat International, 34: 244-248.

22. Munch, R (2015), "History of Functionalism», International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences. 2nd edition, Volume 9

23. Muruani, T., Amite-Cohen, I (2007), "Open space planning models: a review of approaches and methods", Landscape and urban planning, 81: 1-13.

24. Samadhi, T.N., Tantayanusorn, N (2006), "Reinventing religious land as urban open space: the case of kuang in Chiang Mai (Thailand) ", Habitat International, 30: 886-901.

25. Simeoforidis, Y (1993) , "On landscape and open spaces", Arch. & Behave, 3: 321-327.

26. Thompson, C. W (2002), "Urban open space in 21st century", Landscape and urban planning, 60: 59-72.

27. Van der, v (2005), " architect in use , an introduction to the programming design and evaluation of building", architectural press, London.

28. Veitch, J., Ball, K., Crawford, D., Abbott, G., Salmon, J (2012), "Park Improvements and Park Activity", A Natural Experiment, American Journal of Preventive Medicine, Vol.42, NO. 6 : 616-619.

29. Wilkinson, P. F (1983), " Urban open space planning", Toronto: York University.

Zang Zarin, Sh., Niroomand, M., Heidari, A. A (2015), "Physical and Social Aspects of Vitality Case Study: Traditional street and modern street in Tehran ",AcE-Bs2014Seoul.