سنجش کیفیت ابعاد زیست محیطی شهر مبتنی بر فضاهای شهری (مطالعه موردی: مقایسه محله فردوسی در منطقه12 و محله شهرک بوعلی در منطقه 2 تهران)
الموضوعات : مطالعات مدیریت شهریروجا بوداغی 1 , حمیدرضا صارمی 2
1 -
2 -
الکلمات المفتاحية: سنجش کیفیت, ابعاد زیست محیطی شهر, محله فردوسی, شهرک بوعلی, منطقه 2 تهران,
ملخص المقالة :
به نظر می‌سد افزایش اغتشاش بصری،، کیفیت نامناسب فضاهای شهری و آلودگی‌های زیست محیطی که منجر به عدم حضور پویای شهروندان در فضای شهری شده است. از این‌رو سنجش کیفیت ابعادزیست محیطی شهر به لحاظ برخوردای از فضای شهری را در جهت ارتقای فضاهای شهری‌مان انجام شده است. در این پژوهش مفاهیم شهر، فضای شهری، کیفیت فضای شهری، ابعاد زیست محیطی شهر مورد توجه قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بوده جامعه آماری کلیه افراد 15 سال به بالا در دو منطقه محله فردوسی ر در منطقه12 وشهرک بوعلی در منطقه 2 تهران بوده که از میان آنان 380 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته 44 سوالی بوده، برای تجزیه و تحلیل از آزمون تی تک متغیره، تی مستقل و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. یافته‌ها نشان دادند ابعاد زیست‌محیطی شهر تهران از دیدگاه پاسخ دهندگان ابعاد زیست محیطی در دو منطقه تفاوت معنی داری نشان ندادند. و همچنین یافته‌ها نشان داده بین ابعاد زیست‌محیطی شهر و موفقیت فضای شهری ارتباط معنا داری وجود دارد و نیز نشان داده شده که مدیران شهری نتوانستند در بهبود کیفیت ابعاد زیست محیطی شهر و تهیه برنامه‌های توسعه کیفیت فضای شهری تاثیرمناسبی بگذارند. با بررسی یافته‌ها مشخص گردید افراد از ابعاد زیست‌محیطی شهر در دو منطقه رضایت نداشتند هرچند میانگین پاسخ‌های شهرک بوعلی به دلیل رعایت نکات زیبایی شناسی بهتر بوده اما افراد در دو منطقه از عملکرد مدیران در ایجاد فضاهای شهری رضایت نداشتند.
1) پاکزاد، جهانشاه (1385)، مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری، تهران، انتشارات شهیدی.
2) پاکزاد، جهانشاه (1385)، راهنمای طراحی فضاهای شهری، تهران، انتشارات شرکت طرح و نشر پیام سیما
3) پوراحمد، احمد؛ حسام، مهدی؛ آشور، حدیثه؛ محمدپور، صابر. (1389). تحلیلی بر الگوی گسترش کالبدی- فضایی شهر گرگان با استفاده از مدل‌های آنتروپی شانون و هلدرن. پژوهش و برنامه ریزی شهری; 1 (3):1-18.
4) پیرموره، ژان و ماری آلن، ایو و لیز سابری، ماری (1373)، فضاهای شهری: طراحی، اجرا، مدیریت، ترجمه حسین رضایی و میر معزالدین مجابی و محسن رسول، تهران، موسسه انتشارات شرکت پیام رسا
5) رضویان، محمدتقی؛ شمس پویا، محمدکاظم؛ ملاتبارلهی، عبداله. (1393). کیفیت محیط کالبدی و حس مکان (مورد شناسی: دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی تهران). جغرافیا و آمایش شهری - منطقه‌ای بهار 1393; 4 (10):87-96.
6) شرکت مهندسی پارسبوم (1386). گزارش طرح تفصیلی و الگوی توسعه منطقه 12 شهرداری تهران
7) شرکت مهندسی مشاوره سرآوند (1385). گزارش طرح تفصیلی و الگوی توسعه منطقه 2 شهرداری تهران
8) شماعی، علی. (1382). توسعه ناموزون فضایی ـ کالبدی شهر یزد و اثرات آن بر ساخت اکولوژی شهر. پژوهشهای جغرافیایی زمستان 1382; 35 (46):19-37.
9) صادقی فرشته، رویا؛ دانشگر مقدم، گلرخ؛ دژدار، امید. (1391) .بررسی رابطه طرح کالبدی در مجتمع‌های مسکونی و حس دلبستگی به مکان در بین ساکنین (مطالعه موردی: مجتمع‌های مسکونی امام خمینی و امام رضا در همدان). مدیریت شهری; 10 (30):253-264.
10) ضمیری، محمدرضا؛ نسترن، مهین؛ محمدزاده تیتکانلو، حمیده. (1392). تحلیلی بر شکل و روند توسعه فضایی و کالبدی شهر بجنورد در دهه 1380 (با استفاده از آنتروپی شانون، ضریب موران و ضریب گری). آمایش محیط; 6 (23):168-180.
11) طیبیان، منوچهر (1379)، شهر و فضای شهری، تهران، فصلنامه معماری و فرهنگ، شماره 6
12) فریادی، شهرزاد؛ شکور، علی؛ نگهبان، سعید؛ کریمی پور، هدی. (1386). مقایسه نقش و تاثیر عوامل محیط طبیعی در توسعه فیزیکی – کالبدی شهرها شهرهای نمونه: شیراز، یزد و بندر عباس. اولین کنفرانس مهندسی برنامه ریزی و مدیریت سیستم‌های محیط زیست
13) کشفی، سیدعلی، 1391«بررسی اوقات فراغت شبانه در شهر تهران مطالعه موردی منطقه منطقه 1و2 تهران»، پایاننامه کارشناسیارشد طراحی و برنامهریزی توریسم دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
14) مدنیپور، علی، (1389)«فضاهای عمومی و خصوصی شهر»، انتشارات سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، چاپ دوم
15) 14. Dalia Streimikiene (2014), Natural and built environments and quality of lifein EU member states, Journal of International Studies, Vol. 7, No 3, 2014, pp. 9-19.
16) 15. Rogers,W. (2003), The Excellent city park system, in what makes it great & how to get there, P.Harnik (Ed). Washington DC, International City Managers Association.
17) 16. Terry C. Daniel (2016), Measuring the Quality of the Natural Environment A Psychophysical Approach, American Psychologist, pp .633
18) 17. Verburg P H; Ritsema Van Eck, J, R; de Nijs T C M; Dijst M J; Schot P. (2004). Determinants of land-use change patterns in the Netherlands, Environment and Planning B: Planning and Design, 31 (1) 125 – 150.
