مطالعه نقشه‌های شناختی پیرامون ادراک فضای سالمندان (مطالعه موردی: خانه سالمندان کهریزک)
الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری
فرناز چراغی فر
1
(
پژوهشگر دکتری، گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (این مقاله مستخرج از رساله دکتری می باشد)
)
حسین سلطان زاده
2
(
استاد، گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
هادی قدوسی فر
3
(
استادیار، گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
الکلمات المفتاحية: ادراک فضا, سالمندان, معماری, نقشه‌های شناختی,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف پژوهش: این مقاله با هدف تعیین خصوصیات شناختی سالمندان مقیم آسایشگاه کهریزک تهران به‌منظور دریافت داده‌های اساسی و ویژگی‌های ادراکی شناختی سالمندان با استفاده از نقشه‌های شناختی صورت گرفته است و در پی شناخت شاخص‌های تأثیرگذار در ادراک و شناخت فضا توسط سالمندان و شناخت متغیرهای تأثیرگذار در ادراک فضا با استفاده از نقشه‌های شناختی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر ازلحاظ ماهیت، روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی استو به‌صورت مطالعه موردی انجام‌شده است. از شیوه کتابخانه‌ای- اسنادی برای گردآوری اطلاعات، از روش میدانی و مشاهده جهت سنجش وضع موجود و از ابزار مصاحبه و تکنیک نقشه های شناختی جهت گردآوری داده‌های پژوهش استفاده‌شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد میانگین عناصر شناختی درک شده گروه زنان بیشتر از گروه مردان و نوع نقشه شناختی ترسیمی از نوع عناصر فضایی در گروه زنان بیشتر از گروه مردان است. افزایش مدت‌زمان اقامت تأثیری در تعداد عناصر درک شده در نقشه‌های شناختی نداشت؛ مدت‌زمان اقامت در نوع نقشه شناختی عناصر متوالی ارتباط مثبت داشت. با افزایش مدت‌زمان اقامت نقشه شناختی از نوع عناصر متوالی افزایش یافت. نتیجه گیری: غالب فضاهای شناخته‌شده در نقشه‌های شناختی نشان‌دهنده مکانی برای خاطرات افراد است. ایجاد فضاهای به‌یادماندنی بیشتر بر شناخت ساکنان از محیط زندگی تأثیر می‌گذارد. بهتر است قبل از کاهش توانایی‌های شناختی سالمندان، فضاهای شناختی را بهبود بخشیم.
_||_
Appleyard, D. (1978). Styles and Methods of Structuring a City, Human Scape Environments for People. Belmont CA: Duxbury.
Bennett, A. (1996). DO ANIMALS HAVE COGNITIVE MAPS? The Journal of Experimental Biology, 199, 219–224.
Brown, J. (2016). Going Home, Future Adaptive Building for Aging-in-Place. RMIT University: PhD thesis, School of Architecture and Design.
Cope, G. (2014). Towards understandings of visitor experiences and practices that shape new meanings of place at National Trust sites. Community College of Rhode Island: PhD thesis, Faculty of Environment and Technology.
De Jonge, D. (1962). "Image of urban areas, their structures and psychological foundations.". Hournal of the American Institute of Planners, 28, 266-276.
Downs, M., & Stea, D. (1973). Cognitive maps and Spatial Behavior: Process and products in Image and Environment. Chicago: Aldine, 8-26.
Eraydin, Z. (2007). Building a Legible City: How for planning. Middle East: Technical University.
Evans, G., & Pezdek, K. (1980). Cognitive mapping: Knowledge of real-world distance and location information.". Journal of Environmental Psychology 6, 13-24.
Gary W, E., Penny L, B., Skorpanich, M., & Held, D. (1984). Cognitive Mapping and Elderly Adults: Verbal and Location Memory for Urban Landmarks. Journal of Gerontology, 425-457.
Hart, R., & Moor, G. (1973). he development of spatial cognition: A review."In Image and Environment. Chicago: Aldine, 246-288.
Jansen, P., Schmelter, A., & Heil, M. (2010). Spatial knowledge acquisition in younger and elderly adults, A Study in a Virtual Environment. Experimental Psychology, 57(1):54–60.
Kim, Y. (1999). SPATIAL CONFIGURATION, SPATIAL COGNITION AND SPATIAL BEHAVIOUR: The Role of Architectural Intelligibility in Shaping Spatial Experience. The Bartlett School: A Thesis for the Degree of Doctor of Philosophy, at the University of London.
Knez, I. 2003. Climate: A nested physical structure in places.. The 5th International Conference on Urban Climate (ICUC-5), Lodz, Poland, University of Gavle, Department of Technology & Built Environment, 31.
Kitchin, R. (1997). Exploring spatial thought. Environment and Behavior, 29(1), 123-157.
Kuipers, B., & Levit, S. (1990). Navigation and Mapping in Large-scale Space, in Advances in Spatial reasoning. Journal of Elsevier, 233-191,119,.
Kwon, S., & Jeong, D. (2018). Journal of The Korea Institute of Healthcare Architecture, 25-32.
Lao, J. (2013). Tracking the Temporal Dynamics of Cultural Perceptual Diversity in Visual Information Processing. University of Glasgow: PhD thesis, School Of Psychology College of Science and Engineering.
Laria, G., Palermo, L., Committeri, G., & Barton, J. (2009). Age differences in the formation and use of cognitive maps. Behavioural Brain Research, 187-191.
Long, Y. (2008). The relationships between objective and subjective evaluations of the urban environment: Space Syntax, cognitve maps, and urban legibility. (Under the direction of Perver K. Baran and Robin Moore.) To some degree.
Lynch, K. (2004). The Image of the City. (M. Mozayani, Trans.) Tehran: University of Tehran.
Mahdzar, S., & Safari, H. (2014). Legibility as a Result of Geometry Space: Analyzing and Comparing Hypothetical Model and Existing Space by Space. Life Science Journal, 8.
Meneghetti, C., Borella, E., Gyselinck, V., & De Beni, R. (2012). Age-differences in environment route learning: The role of input and recall-test modalities in young and older adults. Springer International Publishing Switzerland, Volum 22, Issue 6, 884-890.
Monique Paiva, M., Rafaela Sobral, E., & Villarouco, V. (2015). The elderly and environmental perception in collective housing. 6th International Conference on Applied Human Factors and Ergonomics, AHFE, 6505 – 6512.
Negro, D. (2003). the perception of central London by Night. United Kingdom, London: UCL Bartlett school of Graduate Studies.
Neisser, l. (1976). Cognition and Reality. SanFrancisco: W.H Freeman.
Rahimi, N. (2018). Developing a Mixed-Methods Method to Model Elderly Health Technology Adoption with Fuzzy Cognitive Map, and its Application in Adoption of Remote Health Monitoring Technologies by Elderly Women. Portland State University: Doctor of Philosophy in Technology Management,.
Shokouhi, M. (2010). Legible Cities, the Role of Visual Clues and Pathway Configuration in Legibility of Cities. 4th International Space Syntax Symposium 2003, London.
Tajvar, M. (2015). Family, Social Support and Health Status of Older People in Tehran. University of London: PhD thesis, Department of Population Health, Faculty of Epidemiology and Population Health.
Tolman, E. (1948). Cognitive maps in Rats and Men. Journal of Psychological Review, 189-208.
Vasudevan, S., Gächter, S., Berger, M., & Siegwart, R. (2007). Cognitive Maps for Mobile Robots – An Object based Approach. ETH Zurich Research Collection.
Zengin, H., & Erdogan, A. (2013). An Alternative Approach in Reading the Urban Space: Izmir-Historic City. Journal of Art and Design, 3, 141-154.
