بررسی تأثیر هویت اجتماعی محلات در طرح‌های توسعه شهری

الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری

شیما قمری ¹ , سید موسی پورموسوی ²

1 - کارشناسی ارشد مدیریت شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران [e-mail]
2 - استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه امام حسین (ع)، تهران، ایران [e-mail]

تاريخ الإرسال : 11 الأحد , محرم, 1439 تاريخ التأكيد : 12 الخميس , ربيع الأول, 1439 تاريخ الإصدار : 04 الأربعاء , ربيع الأول, 1439

الکلمات المفتاحية: هویت, هویت اجتماعی, مدیریت شهری, طرح‌های توسعه شهری,

ملخص المقالة :

اهمیت و هدف پژوهش: ﺷﻬﺮ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﭘﻮﯾﺎ و ﺑﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺳﻪ ﺳﻄﺢ از ﺣﺮﮐﺖ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ، زﯾﺴﺘﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ درهم‌آمیخته و ﺑﺎ اﻧﻮاع فرا سیستم‌ها و زﯾﺮسیستم‌های ﻣﺘﻌﺪد در ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ برنامه‌ریزی ﺷﻬﺮی ﻣﺴﺘﻠﺰم اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﻧﻈﺎم ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ از ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ برنامه‌ریزی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺤﻮه ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻣﯿﺎن سیستم‌های فرادست و فرودست را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس اﻫﻤﯿﺖ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺪاوم ﻃﺮح‌ها در ﺟﻬﺖ ﮐﺎرآﻣﺪ ﮐﺮدن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اداره ﺷﻬﺮﻫﺎ در اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻐﺬﯾﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ و برنامه‌ریزان در زﻣﯿﻨﻪ اﻣﻮر ﺷﻬﺮی و ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻮﺟﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻘﺶ ﻃﺮح‌های ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی در ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﺮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺑﺨﺸﯽ ﻧﻬﺎدﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن‌های ﻣﺴﺌﻮل در اداره اﻣﻮر ﺷﻬﺮ، ﺿﺮورت ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻃﺮح‌های ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی، ﺷﻨﺎﺧﺖ و اﺻﻼح ﻧﺎرﺳﺎیی‌ها را دو ﭼﻨﺪان ﻣﯽﮐﻨﺪ. روش پژوهش: روش تحقیق در این پژوهش بر حسب هدف کاربردی و شیوه مطالعه بر حسب روش و ماهیت توصیفی-تحلیلی و میدانی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش مدیران و کارشناسان شهری مرتبط با هویت اجتماعی شهر است. یافته‌ها: در این پژوهش جهت آزمون فرضیه‌ها بعد از جمع‌آوری اطلاعات لازم اقدام به تدوین پرسشنامه با توجه به شاخص‌های هویت بصری گردید. جهت روایی و پایایی پرسشنامه بعد از اخذ اعتبار بخشی از طریق اعتبار صوری و اعتبار سازه با استفاده از تحلیل عاملی و گرفتن پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در سطح قابل قبول برابر 742/0 بدست آمد. در بخش تحلیل استنباطی، با توجه به خروجی آزمون کلموگروف اسمیرنوف از آزمون‌های میانگین دوجمله ای برای فرضیه‌های یک و دو به دلیل غیر نرمال بودن و از آزمون T تک متغیره برای فرضیه سه به دلیل نرمال بودن جهت تأیید یا رد فرضیات تحقیق استفاده شده است. لازم به ذکر است که تحلیل‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شده است. نتیجه گیری:نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد هویت اجتماعی شهر و ابعاد آن تأثیر محسوسی بر اسناد برنامه‌های توسعه شهری تهران نداشته است. لذا توجه به اهمیت هویت اجتماعی در حوزه مدیریت شهری با کاربست مطالعه تجربیات کشورهای مختلف می‌توان گام‌های مثبتی در این زمینه برداشت؛ اما متأسفانه بررسی‌ها این پژوهش نشان می‌دهد، علیرغم اهمیت این موضوع و تدوین آن در طرح جامع شاهد بی‌توجهی متولیان این حوزه در سطح اجرایی و عملیاتی شدن آن در هستیم. البته قابل تأمل است که اخذ یک رویکرد سیستمی و همه‌جانبه نگر که در آن تمام ابعاد باهم مورد توجه قرار داده شود، لازم و ضروری است.

المصادر:

-ابوالحسنی، سید رحیم. (1379). تعیین و ارزیابی عناصر هویت ایرانی، مؤسسه تحقیقات استراتژی

-ارﺟﻤﻨﺪﻧﻴﺎ، اﺻﻐﺮ. (1369). اﻫﺪاف اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ در ﺷــﻬﺮﻫﺎی ﺟﺪﻳــﺪ، ﻣﺠﻤﻮﻋــﻪ ﻣﻘــﺎﻻت ﺷــﻬﺮﻫﺎی ﺟﺪﻳــﺪ، ﻓﺮﻫﻨﮕــﻲ ﺟﺪﻳــﺪ در شهرنشینی. ﺗﻬﺮان. وزارت ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزی.

-التایی، علی (1389). بحران هویت قومی در ایران. تهران: انتشارات شادگان.

-بهزادفر، مصطفی.(1387). هویت شهری. از یک بینش به هویت تهران. تهران: انتشارات شهر.

-شیخاوندی، داور (1380). ملی‌گرایی و هویت ایرانی. مرکز ایران و به رسمیت شناختن اسلام. تهران.

-قطبی، علی اکبر. (1387). مفهوم هویت و معماری کنونی در ایران. تصویر از تخیل. شماره 10.

-باوند، داود.(1377). چالش‌های دورافتاده و هویت ایرانی در طول تاریخ. تهران: مطالعات سیاسی-اقتصادی. شماره 129.

-ﺷــﻜﻮﻳﻲ، ﺣﺴــﻴﻦ.(1388). اندیشه‌های ﻧــﻮ در ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ – فلسفه‌های ﻣﺤﻴﻄﻲ و مکتب‌های ﺟﻐﺮاﻓﻴــﺎﻳﻲ. ﺟﻠــﺪ دوم. ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸــﺎرات گیتاشناسی.

-مدنی پور، علی.(1387) فضاهای عمومی و خصوصی شهر و ترجمه‌ی فرشاد نوریان. تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.

-ﻣﻬﺪﯾﺰاده، ﺟﻮاد، (1382) برنامه‌ریزی راﻫﺒﺮدی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی، ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت شهرسازی و معماری اﯾﺮان.

-نکویی نازیلا،1390 اولین کنفرانس بین‌المللی شهرداری الکترونیک، مقاله: مدل توسعه راهبردی فناوری ارتباطات و شهرداری‌ها

-ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺸﺎور ﺷﺎرﻣﻨﺪ. (1382) شیوه‌های ﺗﺤﻘﻖ طرح‌های ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی در ایران. ﺟﻠﺪ اول. ﺳﺎزﻣﺎن شهرداری‌های ﮐﺸﻮر.ﭼﺎپ دوم.

-ﻛﺮددروﻧﻜﻼﻳﻲ، ﺳﻜﻴﻨﻪ و ﻋﺴﻜﺮی راﺑﺮی، ﻣﺴﻌﻮد.(1385). ﻫﻮﻳــﺖ ﺷــﻬﺮی ﺑــﺮ ﻣﺒﻨــﺎی جنبه‌های زیبایی‌شناسی ﻣﺤـﻴﻂ. ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﻣﻘـﺎﻻت ﻫﻮﻳـﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪ، ﺗﻬﺮان: ﺷﺮﻛﺖ ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺟﺪﻳـﺪ.

-درﺧﺸــﻪ، ﺟــﻼل و رﺷــﻴﺪ ﺟﻌﻔﺮ ﭘــﻮر. (1388). ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ بحران‌های ﻫـﻮﻳﺘﻲ در ایران. تهران: ﻓﺼـﻠﻨﺎﻣﺔ ﺧﻂ اول. ﺳﺎل ﺳﻮم. ﺷﻤﺎره ده.

-Jenkins.R. (1381)Translated by Touraj Yarahmadi. Social Identity. Shirazeh Publications.

-Barton. H.etal)2003 (Shaping Neighborhoods: A Guide for Health, Sustainability and Vitality Spoon Press. London and New York

-Mumford, L.(1954). The Neighborhood Research: Its Development and Current Forms, Urban Affairs Quarterly, No. 17, PP. 491-518

-Barton.H.etal, (2003)Shaping Neighborhoods: A Guide for Health, Sustainability and Vitality Spoon Press, London and New York

-Colquhoun, D. (2007) Science without the science. Nature 446 (7134): 373–374.

-Sutcliffe, (1980) Anthony, the rise of modern urban planning 1800-1914, mansell. London.

-Flint, C. (2006). Introduction to Geopolitics. Rutledge