تبیین رابطه نظام تأمین منابع مالی مدیریت شهری تهران با سازمانیابی کالبدی-فضایی آن
الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری
منیژه لاله پور
1
(
)
الکلمات المفتاحية: مدیریت شهری, نظام تأمین منابع مالی, رانت زمین و ساختمان, سازمانیابی کالبدی-فضایی, تهران,
ملخص المقالة :
یکی از مهمترین دغدغه‌های مدیران و برنامه ریزان شهری، هدایت و کنترل نظام مند توسعه کالبدی-فضایی شهرها است. این موضوع مستلزم منابع و ابزارهایی از جمله وجود منابع مالی کافی است. اما نکته حائز اهمیت در بحث تأمین منابع مالی شهرداریها، پایداری و نیز مطلوبیت منابع درآمدی است. بطوریکه این درآمدها باید علاوه بر داشتن قابلیت اتکاء و استمرار پذیری، تهدیدی برای توسعه کالبدی-فضایی با برنامه و نظام مند شهری نیز نباشند. با آگاهی از این موضوع، مقاله حاضر ترکیب منابع درآمدی مدیریت شهری تهران و تأثیرات آن در کیفیت توسعه کالبدی-فضایی تهران را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی می باشد، که از طریق مطالعه کتابخانه ای-اسنادی و با رجوع به آمارها و منابع موجود انجام گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان می دهد، که رها شدگی مدیریت شهری در کسب منابع مالی، منجر به اتکاء مالی شهرداری تهران به درآمدهای ناپایدار ناشی از عوارض ساختمانها و اراضی و بخصوص فروش تراکم مازاد ساختمانی، شده است. بررسی آمارها نشان می دهد، که این رویه در کسب منابع مالی متکی به نقض قوانین و ضوابط طرح‌های کالبدی تهران بوده و این موضوع باعث عدم تحقق پیشنهادات طرح جامع تهران و در نتیجه توسعه عمودی ناموزون شهر و گسیختگی هر چه بیشتر در سازمان فضایی- کالبدی آن شده است. در پایان پیام مطالعه حاضر این است که حفظ کیفیت محیط شهری و توسعه زیرساخت ها برای ایجاد و ارائه خدمات به شهروندان در بلند مدت نیاز به برنامه ریزی صحیح و دقیق در جهت کاهش وابستگی مدیریت شهری به درآمدهای ناپایدار و حرکت به سوی اتکاء به درآمدهای پایدار دارد.
بومسازگان پایدار. (1385). طرح جامع تهران، گزارش نهایی(جمع بندی نتایج و دستاوردهای طرح).
جمشیدزاده، ابراهیم. (1387). نقش عوارض ناشی از ساخت و ساز بر قیمت مسکن(نمونه موردی شهر تهران)، اولین همایش مالیه شهرداری، تهران.
جمشیدزاده، ابراهیم. (1382). بررسی هزینهها واعتبارات شهرداریهای کشور، فصلنامه مدیریت شهری،شماره13.
حسنزاده، علی و پرویز خسروشاهی. (1387). الگوی تأمین مالی کارآمد برای شهرداریهای کلانشهرها، اولین همایش مالیه شهرداری،تهران.
سازمان شهرداریهای کشور. (1381). گزارش اقتصاد شهری و شهرداریها.
شرکت پردازش و برنامهریزی شهری. (1377). چکیده طرح ساماندهی تهران.
شرزه ای، غلامعلی و وحید ماجدی. (1390). تأمین مالی پایدار شهر، فصلنامه مدیریت شهری، ویژه نامه شماره بهار و تابستان .
طاهرخانی، حبیبالله. (1382) . بررسی و تحلیل اتکای شهرداریها به درآمد فروش مازاد تراکم، ضمیمه شماره 50 ماهنامه شهرداریها، ویژه نامه شماره 8.
طباطبائینژاد، سید محمدو سید علی طباطبائینژاد. (1390). آسیب شناسی حقوقی تأمین منابع مالی در پروژههای عمرانی شهری، سومین همایش مالیه شهرداری، تهران.
عندلیب، علیرضا و محمئ علی ثابت قدم. ( 1388). نقش درآمدهای پایدار توسعه شهری در برنامهریزی فضایی-کالبدی، هویت شهر، سال سوم، شماره 5،
عابدین درکوش، سعید. (1382). مدیریت مالی شهر، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 13.
عزیزی، محمد مهدی. (1382). تراکم در شهرسازی، انتشارات دانشگاه تهران، تهرن.
کامروا، محمدعلی. (1386). مقدمهای بر شهرسازی معاصر ایران، انتشارات دانشگاه تهران.
لالهپور، منیژه. ( 1388). مدیریت شهری و سازمانیابی کالبدی-فضایی کلانشهر تهران، رساله دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تربیت معلم تهران(خوارزمی).
مهربانی، فاطمه. (1389).کارکرد ابزارها و نهادهای مالی در تأمین مالی پروژههای شهری، سومین همایش مالیه شهرداری، تهران.
معاونت شهرسازی شهرداری تهران. (1382). گزارشات تلفیقی طرح بررسی مسائل توسعه شهری مناطق تهران، مطالعات اقتصادی – اجتماعی.
مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی ِوزارت مسکن وشهرسازی. (1385). مجموعه گزارشهای مطالعات پایه و فرادست طرح جامع تهران.
معاونت اداری- مالی شهرداری تهران. (1382). مطالعات اصلاح نظام درآمدی شهرداری تهران، پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
هادی زنوز، بهروز. (1378). مبانی نظری نظام درآمدی شهرداریها، اولین همایش مالیه شهرداری، تهران.
یزدانی، فردین. (1382). مالیه شهری، مجموعه مقالات کارگاه تخصصی تدوین سیاستهای راهبردی برای توسعه آتی شهر تهران، سازمان ایرانی مجامع بینالمللی.
یزدانی، فردین. (1382). تولید رانت گرانیگاه نظام درآمدی شهرداریها، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 13.
Akihidi, Hirashima (2004). Decentralization in japan Tokyo: International affairs for local Authorities-Ministry of Public Management, Home Affair Posts & Telecommunications.
Anderson, N (2000). Review of the Structure and Characteristics of the Main Public Municipal Funding Agencies, Municipality Financing. New York: Paly rave.
Bahl, R.W. and Linn J, F (1992). Urban Public Financing in Developing Countries. Oxford: Oxford University Press.
Solow, R. M (1974). Intergenerational Equity and Exhaustible Resources Review of Economic Studies.
SACP. (2006), public-private Partnerships: The Challenges for Local Government, http:// sacp.org.za/docs/ start- conf/ppps.htm
