نقش طرح تفصیلی در برنامه‌ریزی و ساماندهی کاربری اراضی شهر زنجان

الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری

میرسعید موسوی ¹ ( استاد )
سیدمحمدحسین جعفری ² ( دانشجو )

تاريخ الإرسال : 19 الأربعاء , ربيع الأول, 1437 تاريخ التأكيد : 11 السبت , جمادى الأولى, 1437 تاريخ الإصدار : 11 السبت , جمادى الأولى, 1437

الکلمات المفتاحية: واژگان کلیدی: کاربری اراضی, طرح توسعه شهری, طرح تفصیلی, برنامه‌ریزی, شهرزنجان,

ملخص المقالة :

مقدمه و هدف پژوهش: در برنامه‌ریزی شهری، بهینه سازی کاربری زمین بمنظور ساماندهی و خلق فضای مناسب با عملکردهای مختلف جهت دسترسی بهینه شهروندان که به خوبی مورد استفاده قرار گیرند هدف مشترک اغلب طرحهای توسعه است. هدف این مقاله نیز، بررسی وضعیت کاربری اراضی شهر زنجان و نقش طرح تفصیلی در برنامه‌ریزی و ساماندهی کاربری اراضی است. روش پژوهش: روش پژوهش در این مقاله توصیفی-تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با روش کتابخانه ای و میدانی انجام شد. برای تحلیل اطلاعات از رگرسیون پروبیت و ماتریس سازگاری، مطلوبیت، ظرفیت و وابستگی استفاده شد. یافته‌ها: براساس رویکرد کارکرد گرایی، میزان انطباق کاربری‌های شهر زنجان در طرح تفصیلی با سرانه استاندارد، پایین تر از حد نرمال است. و عملکرد طرح مذکور با توجه به مدت طولانی اجرای طرح، ضعیف بوده است. نتیجه گیری: طبق نتایج آزمون رگرسیونی پروبیت، سرانه کاربری براساس مقدار 05/0< P برابر 073/0 است و کاربریها بعد از تهیه و اجرای طرح تفصیلی شهر زنجان به حد استاندارد نرسیده است. همچنین، طبق تحلیل ماتریس سازگاری، کاربری حریم با 99/1، حمل و نقل 60/2 و مذهبی 92/2 بیشترین سازگاری را با سایر کاربری‌های شهری دارد. در ماتریس مطلوبیت، کاربری اداری، مذهبی و باغات با رتبه کاملاً سازگار تا نسبتاً سازگار متناسب با نیازهای شهر پیش بینی شده است. برای بهبود وضعیت کاربری اراضی شهر زنجان، توزیع متناسب کاربریها، تعیین شعاع عملکردی برای کاربریهای خدماتی و واگذاری طرح به مشاوران متخصص و متعهد ضروری است.

المصادر:

ابراهیم زاده، عیسی. (1380) کاربری اراضی شهری، انتشارات دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان.

بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. (1386) راهنمای مطالعات کاربری زمین روستایی، نشر شریف، تهران.

پوراحمد، احمد و حاتمی نژاد، حسین و حسینی، سیدهادی (1385) آسیب شناسی طرح‌های توسعة شهری درکشور. فصلنامة پژوهش‌های جغرافیایی، (38)، صص 180-137.

پورمحمدی، محمدرضا. (1385) برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات گیتاشناسی، تهران.

دفتر برنامه‌ریزی عمرانی وزارت کشور. (1381)، سرانة کاربریهای خدمات شهری، جلد اول، مطالعات نظری و تجارب جهانی، انتشارات سازان شهر‌داریهای کشور، تهران

رضویان، محمد تقی. ( 1381)، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات منشی، تهران

زیاری، کرامت االله. (1382) اصول و روش‌های برنامه ریزی منطقه ای، انتشارات دانشگاه یزد، یزد.

سعیدنیا احمد. (1383) کاربری زمین شهری، کتاب سبز شهرداریها؛ جلد دوم، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، تهران.

شورای عالی شهرسازی و معماری ایران. (1389) تعاریف و مفاهیم کاربری‌های شهری و تعیین سرانه آنها، انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی، تهران.

شیعه، اسماعیل. (1388) کاربری زمین، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریها، به سرپرستی دکتر عباس سعیدی، صص 640-645.

مرکز آمار ایران. (1380) سالنامه آماری استان زنجان 1380 مرکز آمار ایران، تهران.

مرکز آمار ایران. (1390) سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان زنجان 1390، مرکز آمار ایران، تهران.

مهدیزاده، جواد. (1379) برنامه‌ریزی کاربری زمین از دیدگاه توسعه پایدار، انتشارات مهندسان مشاور فرنهاد، تهران.

مهندسین مشاور آرمان شهر. (1391) طرح تفصیلی شهر زنجان، سازمان مسکن و شهرسازی استان زنجان، زنجان.

مهندسین مشاور پارس ویستا. (1381) سرانه کاربری‌های خدمات شهری، جلد اول، انتشارات سازمان شهرداری‌های کشور، تهران.

Barton, Hugh; Grant, Marcus; Guise, Richard. (2003) Shaping Neighborhoods-a Guide for Health, Sustainability and Vitality, Spon pressTaylor & Francis Group, London.

Berke, Philip., and Kaiser, Edward John. (2006) Urban land use planning, University of Illinois Press, Champaign.

Boyce, David E., M. Tatineni and Y. Zhang. 1992. Scenario Analyses of the Chicago Region with a Sketch Planning Model of Origin-Destination Mode and Route Choice. Final Report to Illinois Department of Transportation. Chicago، Urban Transportation Center, University of Illinois at Chicago.

Chapin J., R.F.S,kaiser,E.J.&Godschalk,D.R.(1965).Urban Land Uses Planning.Urbana: University ofIllinoispress

Cowan, Robert. (2005), The Dictionary of Urbanism, Streetwise Press, Wiltshire

de la Barra, Tomás. 1989. Integrated Land Use and Transport Modelling. Cambridge، Cambridge University Press.

Guttenberg, Albert.. (2007) A Multiple Land Use Classification System, Journal of the American Institute of Planners, Vol. 25. (3) , Pp. 143-150

Hoses, K. Stiven,. (2000) Planning for City of New Berlin, University of Wisconsin, Madison press.

Kain, John F. and William C. Apgar, Jr. 1985. Housing and Neighborhood Dynamics، A Simulation Study. Cambridge, MA, Harvard University Press.

Kim, Tschangho John. 1989. Integrated Urban Systems Modeling، Theory and Applications. Dordrecht/Boston/ London، Kluwer Academic Publishers.

Landis, John D. 1994. The California Urban Futures Model، a New Generation of Metropolitan Simulation Models. Environment and Planning B، Planning and Design 21 399-422

Lee RG, Flamm RO, Turner MG, Bledsoe C, Chandler P, DeFerrari C, Gottfried R, Naiman RJ, Schumaker N, Wear D.. (1992) Integrating sustainable development and environmental vitality. In، Naiman RJ, editor. Watershed management, balancing sustainability and environmental change. New York, SpringerVerlag.p 499-521.

Mackett, Roger L. 1991a. A Model-Based Analysis of Transport and Land-Use Polices for Tokyo. Transport Reviews 11، 1-18.

Martinez, Francisco J. 1992a. Towards the 5-Stage Land-Use Transport Model. Land Use, Development and Globalisation. Selected Proceedings of the Sixth World Conference on Transport Research, Lyon. St.-Just-la-Pendue، Presse de l'Imprimerie Chirat, 79-90.

Martinez, Francisco J. 1992b. The Bid-Choice Land-Use Model، an Integrated Economic Framework. Environment and Planning A 24، 871-85.

Miyamoto, Kazuaki and Keiichi Kitazume. 1989. A Land-Use Model Based on Random Utility / Rent-Bidding Analysis. (RURBAN) Transport Policy, Management and Technology – Towards 2001. Selected Proceedings of the Fifth World Conference on Transport Research, Yokohama. Ventura، Western Periodicals, Vol. IV, 107-21.

Pendlebury, John. (2014) Planning the Historic City، Evolving Ideas in Mid-Twentieth Century Britain, journal of ResearchGate, Vol. 38. (4), Pp. 1-11.

Prastacos, Poulicos. 1986. An Integrated Land-Use-Transportation Model for the San Francisco Region. Environment and Planning A 18، 307-22 and 511-28.

Putman, Stephen H. 1991. Integrated Urban Models 2. New Research and Applications of Optimization and Dynamics. London، Pion.

Wegener, Michael, Roger L. Mackett and David C. Simmonds. 1991. One City, Three Models، Comparison of Land-use/Transport Policy Simulation Models for Dortmund. Transport Reviews 11، 107-29.

Williams, Ian W. 1994. A Model of London and the South East. Environment and Planning B، Planning and Design 21، 535-53.