بررسی کیفیت زندگی با تأکید بر مدیریت شهری(مورد مطالعه شهر اسلام آباد غرب)

الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری

حمید برقی ¹ , بهمن شفیعی ² , احمد حجاریان ³

1 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه اصفهان،[e-mail]
2 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی و مدرس دانشگاه پیام نور، [e-mail]
3 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه اصفهان،[e-mail]

تاريخ الإرسال : 28 الخميس , شوال, 1439 تاريخ التأكيد : 01 الأحد , ذو الحجة, 1439 تاريخ الإصدار : 12 الخميس , ذو الحجة, 1439

الکلمات المفتاحية: کیفیت زندگی, عملکرد مدیریت شهری, شهرستان اسلام آباد غرب, معادلات ساختاری,

ملخص المقالة :

مقدمه و هدف پژوهش: وظایف کنونی مدیریت شهری تنها محدود به مواردی از قبیل برنامه ریزی، خدمات رسانی، مدیریت فرهنگ محلی، انجام پروژه‌های عمرانی و... نمی‌شود. بلکه جهت دهی فعالیت‌های شهری و ترسیم چشم‌انداز شهر در راستای دستیابی به کیفیت زندگی متناسب شهری و توسعه پایدار می‌باشد که لزوم بررسی همه‌جانبه آن ضروری می‌باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی کیفیت زندگى در شهر با تأکید بر عملکرد مدیریت شهری است. روش پژوهش: از نوع تحلیلی- پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه است جامعه آماری مورد مطالعه شامل جمعیت شهر اسلام آباد غرب بر اساس سرشماری سال 1390 به تعداد 94699 نفر می‌باشند که به منظور تعیین تعداد نمونه‌ها با بهره‌گیری از فرمول کوکران تعداد 382 نفر به صورت نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده‌اند. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از عملیات میدانی از دو روش آمار توصیفی و استنباطی (روش تحلیل مسیر با نرم‌افزار Amos) استفاده شده است. پرسشنامه طراحی شده دارای 30 سؤال در دو بخش عملکرد مدیریت (منابع انسانی و منابع مالی و زیرساختی) و کیفیت زندگی شهری (ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی) می‌باشد. یافته‌ها: بیانگر آن است که منابع مالی بیشترین تأثیر را بر عملکرد مدیریت شهری دارد. هم‌چنین ضریب تأثیر عملکرد مدیریت شهری بر بعد اقتصادی 0.36، بر بعد اجتماعی 0.29، بر بعد کالبدی 0.44 و بر بعد محیطی 0.51 می‌باشد. عملکرد مدیریت شهری بر خود کیفیت زندگی (ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی) 0.25 تأثیر دارد. و با توجه به این که مقدار سطح معناداری کل فرضیات (P) از 05/0 کمتر و مقدار بحرانی ( CR) بیشتر از محدوده قابل قبول یعنی 96/1 می‌باشد نتیجه گیری: می‌توان ادعا نمود که تمامی فرضیات پژوهش تائید می‌شود و در نهایت مهم‌ترین مؤلفه‌های تأثیرگذار مدیریت شهری در افزایش کیفیت زندگی در شهر ابعاد محیطی، کالبدی و اقتصادی می‌باشد.

المصادر:

بیگدلی، الهه (1385)، توسعه پایدار در شهرهای جدید، مجموعه مقالات طرح‌های توسعه شهری، اقتصاد، مدیریت، حمل و نقل و ترافیک در شهرهای جدید، کتاب سوم.

بندرآباد، علیرضا (1390)، شهر زیست پذیر، از مبانی تا معانی، تهران، انتشارات آذرخش.

بریمانی، فرامرز؛بلوچی، عثمان (1392)، ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی روستایی با استفاده از سامانه‌های هوشمند (منطق فازی) (مطالعه موردی:دهستان مهبان شهرستان نیک شهر)، مجله پژوهش‌های روستایی، دوره 4، شماره 3.صص 585- 613.

پری خواه زرمهر، ساره ؛بندرآباد، بندر؛سعیدنیا، سید احمد (1393)، سنجش رضایتمندی از کیفیت زندگی مبتنی بر اصول زیست پذیری شهری نمونه موردی: منطقه 8 شهرداری شیراز- محله موردستان، مجموعه مقالات کنفرانس بین المللی نیارش شهر پایا.

جاجرمی، کاظم؛ کلته، ابراهیم (1385)، سنجش وضعیت شاخص‌های کیفیت زندگی در شهر از نظر شهروندان مطالعه موردی (گنبد قابوس)، مجله جغرافیا و توسعه، صص18-5.

جیکوبز، جین ( 1386)، مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی، ترجمه حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، انتشارات دانشگاه تهران.

جعفری اسدآباد، حمزه ؛ عزیزی؛ اصغر (1393)، زیست پذیری و توسعه پایدار ضرورتی برای شهرهای امروزی، مجموعه مقالات کنفرانس ملی معماری و منظر شهری پایدار.

جمینی، داود ؛ جمشیدی؛ علیرضا (1393)، بررسی توزیع فضایی کیفیت زندگی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: منطقه اورامانات استان کرمانشاه)، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره31. صص211- 191.

خراسانی، امین؛ رضوانی، محمدرضا (1392)، شناخت و تحلیل تفاوت زیست پذیری روستاهای پیرامون شهری در شهرستان ورامین، مجله اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال دوم شماره2، تابستان، صفحات 74- 55.

حافظ نیا، محمدرضا (1388)، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، ناشر: انتشارات سازمان سمت محل انتشار:تهران.

درونوفسکی، جان (1355)، کیفیت زندگی، اندازه‌گیری و برنامه ریزی آن، ترجمه احمد اشرف.

مهندسین مشاور سبز اندیشه (1387)، گزارش بازنگری طرح هادی روستای «حسن آباد» دهستان حسن آباد، بخش مرکزی، شهرستان اسلام آباد غرب.

رضوانی، محمدرضا ؛شکیبا، علیرضا، منصوریان، علیرضا (1387)، ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی شهری، مجله رفاه اجتماعی، سال هشتم، شماره 30 و 31، صص 59- 35.

رضوانی، محمدرضا؛ متکان، علی اکبر؛ منصوریان؛ سناری، حسین (1388)، توسعه و سنجش شاخص کیفیت زندگی شهری (نمونه موردی نورآباد، لرستان)، مجله مطالعات پژوهشی شهری و منطقه‌ای، سال اول، شماره دوم، صص 110- 87.

سرمد، زهره ؛ عباس بازرگان (1385)، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری ( نسخه دوازدهم) تهران: انتشارات آگه.

شیری، الهام؛سعیدی، مهدی؛زارع، مینا (1392)، ارزیابی کیفیت زیست پذیری محله چرچره در همدان با استفاده از مدل استراتژیک SFAS، مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی خدمات شهری و محیط زیست.

شاهینی فر، مصطفی؛ فرجی، مظفر؛ داروگری، شهرام؛ احمدی، مهرداد (1394)، سنجش کیفیت محیط زندگی شهری (مطالعه موردی شهر پاوه)، سومین کنفرانس علمی پژوهشی افق‌های نوین در علوم جغرافیا و برنامه ریزی، معماری و شهرسازی ایران.

علی اکبری، اسماعیل؛امینی، مهدی (1389)، کیفیت زندگی شهری در ایران- مجله علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال دهم، شماره 36. ص121.

عنابستانی، علی اکبر ؛ عنابستانی؛ زهرا (1392)، تأثیر عملکرد مدیریت شهری بر ارتقا کیفیت زندگی شهروندان مطالعه موردی: شهرجدید گل‌بهار، مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری.

قالیباف، محمدباقر؛ رمضان زاده لسبویی؛ مهدی، یاری شگفتی؛ اسلام (1388)، سنجش میزان رضایتمندی ساکنان روستایی از کیفیت زندگی و آثار آن بر امنیت مناطق مرزی، مطالعه موردی: بخش نوسود استان کرمانشاه. مجله روستا و توسعه، سال سوم، شماره 1.صص 184- 163.

فرمانداری شهرستان اسلام آباد غرب (1384)، طرح توسعه راهبردی شهرستان اسلام آباد غرب، وزرات کشور استانداری کرمانشاه.

نکویی نازیلا (1385)، مدل توسعه راهبردی فناوری ارتباطات و شهرداری‌ها، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین المللی شهرداری الکترونیک.

نوابخش، مهرداد (1391)، کیفیت زندگی شهری و برخی عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در شهر کرمانشاه، مجله مطالعات جامعه شناختی شهری، تابستان 1391، دوره 2، شماره 3، صص: 81-65.

نوغانی، محسن؛ اصغر پور، ماسوله؛ اصغر صفا، شیما؛ کرمانی ؛مهدی (1387)، کیفیت زندگی شهروندان و رابطه آن با سرمایه اجتماعی در شهر مشهد-مجله علوم جغرافیا دانشکده علوم انسانی دانشگاه فردوسی، شماره مجله 501، صص 140-111.

یوسفی، رشید؛احساس خواه، مهدی؛ مراد پور، نبی؛ گراوند؛ لیلا  (1393) تحلیل شاخص‌ها و ابعاد کیفیت زندگی شهری با رویکرد زیست پذیری، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین المللی مهندسی محیط زیست.

Baumgartner, H., & Homburg, C. (1995), Applications of structural equation modeling in marketing research: A review. International Journal of Research in Marketing, 13, 139–161.

Bonvan, B., (2015), Politics, markets and lifesatis faction: the Political economy of human happiness, American Political science Review.

Cities plus (2010) “A sustainable urban system”: the long term plan forgreater Vancouver, Canada.

Das, D (2008),Urban Quality of Life: A case study of Guwahati, Social Indicators Research, 88.

Dissart, J. Deller, S (2000), Quality of Life in the Planning Literature, Journal of Planning Literature, No. 15, PP. 135-161, Pal, A.K.

Do Chazel S,. (2010),THE WORLD URBAN FORUM 2006 Vancouver” working group discussion paper internation center for sustainable cities.

Kamruzaman Mjumder, A., Hossain, E., Islam, N., and Sarwar, I. (2007). "Urban environmental quality mapping: A Perception study on CHittagone Metropolitan city", Katmanda University Journal of Science, Engineering and Technology, Vol.1, No IV.

Landry, C., (2000), Urban Vitality: A New source of Urban Competitiveness, prince claus fund journal, ARCHIS issue Urban Vitality / Urban Heroes

Palione, M. (2003). "Urban environmental quality and human wellbeing – a social geographical perspective", Landscape and Urban Planning 65, pp, 19-30.

Timmer Vanessa and nola- Kate S,. (2012): “THE WORLD URBAN FORUM 2013 Vancouver” working group discussion paper internation center for sustainable cities.