تحلیل روند تغییرات ساختار منظر و کاربری سرزمین به عنوان رویکردی اکولوژیک در دستیابی به برنامه ریزی پایدار منطقه‌ای (مطالعه موردی: حوضه آبریز سد لتیان)

الموضوعات :

بنفشه شفیعی ¹ , هما ایرانی بهبهانی ² , امیرحسین جاوید ³ , حسن دارابی ⁴ , فرهاد حسین زاده لطفی ⁵

1 - دانشجوی دکترای آمایش سرزمین دانشکده محیط زیست دانشگاه ازاد واحد علوم و تحقیقات تهران
2 - استاد طراحی محیط دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران. پردیس فنی دانشگاه تهران
3 - استاد گروه آموزشی مهندسی محیط زیست دانشکده محیط زیست و انرژی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
4 - استادیار و مدیرگروه طراحی محیط دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران . پردیس فنی دانشگاه تهران
5 - استاد گروه ریاضی دانشکده علوم پایه دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

تاريخ الإرسال : 08 الإثنين , ذو القعدة, 1441 تاريخ التأكيد : 26 الأربعاء , رجب, 1442 تاريخ الإصدار : 15 الإثنين , محرم, 1443

الکلمات المفتاحية: متریک های منظر, حوضه ی آبریز سد لتیان, برنامه ریزی پایدار منطقه ای, تغییرکاربری اراضی,

ملخص المقالة :

هدف این تحقیق، بررسی تغییرات ساختار منظر در یک بازه ی زمانی 30 ساله و کسب اطلاعات در مورد وضعیت فعلی کاربری ها با استفاده از متریک‌های منظر در حوضه ی آبریز سد لتیان است، تا با تحلیل یافته ها، خلا های موجود جهت رسیدن به برنامه ریزی پایدار برای این حوضه، شناسایی گردد.کاربری اراضی با بهره گیری از چهار تصویر ماهواره ی لندست برای سال‌های t1 (1987) ,t2 (1998), t3 (2007)وt4 (2017) مشخص و بررسی شدند و به‌صورت چهار طبقه (الف) نواحی جمعیتی ، (ب) پهنه‌های واجد پوشش گیاهی، (ج) اراضی بایر و (د) پهنه‌های آب طبقه‌بندی شدند. سپس با استفاده از 7 متریک در سطح منظر و 8 متریک در سطح کلاس، ساختار منظر در این حوضه آبریز با استفاده از نرم‌افزار4.2 Fragstats کمی سازی شد. نتایج بررسی نشان داد که افزایش تعداد لکه ها (NP) ، کاهش میانگین مساحت لکه ها (AREA-MN) و افزایش شاخص مجاورت (IJI) از59 در سال 1987 به 64 در 2017، بیانگر افزایش گسیختگی در سطح منظر است. هم‌چنین، تعداد لکه‌ها (NP) در سطح منظر از 376 به 428 لکه در دوره تحقیق افزایش یافته که بیانگر گسیختگی در منظر است، . میزان لکه‌گی برای طبقه نواحی جمعیتی با توجه به افزایش میانگین مساحت لکه‌ها(AREA-MN) از 7643 هکتار در 1987 به 118200 هکتار در 2017، بیانگر گرایش این طبقه به سمت ساختار درشت دانه تر و کاهش این متریک از 29470 هکتار به 23813 هکتار طی همان سال‌ها در طبقه پوشش گیاهی، بیانگر گرایش این طبقه به سمت ساختار ریزدانه می باشد.