بررسی جامعه شناختی نقش خانواده در جامعه پذیری بهداشتی (مطالعه موردی: شهر شیراز)
الموضوعات :
مطالعات توسعه اجتماعی ایران
طوبی پیرو
1
,
باقر سارورخانی
2
,
علیرضا کلدی
3
,
حبیب الله زنجانی
4
1 - دانشجوی دکتری جامعه شناسی، جامعه شناسی فرهنگی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استاد جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استاد جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - استاد جمعیت شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
تاريخ الإرسال : 27 الجمعة , ربيع الأول, 1439
تاريخ التأكيد : 27 الجمعة , ربيع الأول, 1439
تاريخ الإصدار : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1438
الکلمات المفتاحية:
خانواده,
جامعه پذیری بهداشتی,
سرمایه فرهنگی,
سواد سلامتی,
سبک تربیتی,
ملخص المقالة :
جامعه پذیری بهداشتی فرد را به آموختن هنجارها، ارزشها، مهارت ها، عقاید و الگوهای فکر و عمل به منظور تصمیم گیری بهینه رفتار های بهداشتی که همگی برای زندگی اجتماعی ضروری می باشند، قادر می سازد. جامعه پذیری اولیه بهداشتی، افراد را با مفاهیم عملی و کاربردی اولیه بهداشتی و مراقبت از خود آشنا می کند. نتیجه حاصل از جامعه پذیری رفتار بهداشتی مهارت سواد بهداشتی می باشد. این تحقیق با هدف بررسی جامعه شناختی نقش خانواده در جامعه پذیری بهداشتی و با استفاده از رویکردها و نظریات جامعه شناختی و پزشکی سعی براین داشته است تا به شناختی علمی دراین باره دست یابیم. از این منظر ضمن مروری بر فضای مفهومی موضوع از تئوری مطرح ومرتبط با موضوع با توجه به ماهیت بین رشته ای موضوع از نظریات جامعه شناسی، جامعه شناسی پزشکی و روانشناسی اجتماعی برای تبیین موضوع بهره گرفته شده است و باعنایت به فرضیاتی که از این تئوری ها اخذ شده، سعی در بررسی جامعه شناختی نقش خانواده در جامعه پذیری بهداشتی بوده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه برروی 608 نفر از سرپرستان خانوار شهر شیراز از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای با سطح خطای 05/0وضریب اطمینان 95/0 درصد انتخاب شده اند، اطلاعات و داده های مورد نیاز جمع آوری گردید. نتایج بدست آمده حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها و انجام رگرسیون چند متغیره بیانگر آن است که متغیرهای آگاهی‌های اجتماعی خانواده، سرمایه فرهنگی، سواد سلامتی، حساسیت خانواده بر مسائل بهداشتی، دسترسی به وسایل ارتباطی، سبک تربیتی، ساختار ارزش خانواده بر ارتقای جامعه پذیری بهداشتی تاثیر دارند به تعبیری هفت متغیر از متغیرهای مستقل توانسته‌اند به میزان 42 درصد از واریانس جامعه‌پذیری بهداشتی را تبیین کنند.
المصادر:
Adibi S. M., Arjmand Siahpoush E., Darvishzadeh, Z. (2012). The Investigation of Fertility Increase and Effective Factors on it among the Kord Clan in Andimeshk. Journal of Iranian Social Development Studies. 5(4). Page 81-98. [Persian]
Demateo, M. (1999). Health Psychology, Translators: Mohammad Kaviani and others, Tehran, Human Sciences Book Study and Compilation Organization (Vol. I), First Edition. P138-139. [Persian]
Stones, R. (2000) sociological of great thinkers, translation: M. Mir Damady, publishing center.P119-163. [Persian]
Hellman, S. 2003, culture, health and disease, translators: Kobra Falah Hassani, Mandana Shirazi, Shahrab publications, Ayandesazan. [Persian]
Tavassoli, G. A. 2000, theories of sociology, Tehran, ICTS study of the humanities, Seventh Edition. [Persian]
Ritzer, G. (2009). The foundations of contemporary sociological theory and its classical roots, translator: Shahnaz Mosama Parast, Tehran, Sales publications. P 94. [Persian]
Saeiaerasi, A. (2002).Writing skills in social science research.p P178.
Naraghi, H. (2005).Tips on Intimate Sociology. p
Zanjani, H., 1997, demographic analysis, Tehran, Samt publications. [Persian]
Dosvan Abraham, 2003, Introduction to Sociology human, translator: Jafar Najafi Zand, Tehran, Douran Publications. [Persian]
Saffari, M. et al., 2009, theories, models and methods of health education and health promotion, Tehran, Sobhan. [Persian]
Menadi, M. (2006).Family Sociology, An Analysis of Everyday Life and Inside the Family, Tehran, Danjh.p188. [Persian]
Hashemian, M. (2005).Health and Communication Education, Tehran. Health and Communication Education, Tehran. [Persian]
Singh-Manoux, A., & Marmot, M. (2005). Role of socialization in explaining social inequalities in health. Social science & medicine, 60(9), 2129-2133..
Evans, N., Farkas, A., Gilpin, E., Berry, C., & Pierce, J. P. (1995). Influence of tobacco marketing and exposure to smokers on adolescent susceptibility to smoking. Journal of the American Cancer Institute, 87, 1538-1545.
Freidson, E. (1970), Profession of medicine, a study of sociology of applied knowledge, New York, Harper and Row.
Gene H. (2003). Family Communication and Religiosity Related to Substance Use and Sexual Behavior in Early Adolescence: A Test for Pathways Through Self-Control and Prototype Perceptions. , Psychology of Addictive Behaviors, Vol 17(4), 312-323.
Hops H, Biglan A, Sherman L, Arthur J, Friedman L, Osteen V. (1987) Home observations of family interactions of depressed women. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 55:341–346.
Lakey, B., & Drew, J. B. (1997). A social-cognitive perspective on social support. In Sourcebook of social support and personality (pp. 107-140). Springer US.
Leventhal , T & , Brooks-Gunn J, The neighborhoods they live in: the effects of neighborhood residence on child and adolescent outcomes., Psychological Bullentin . 2000 ;126 (2):309-37.
Rootman, I., & Ronson, B. (2005). Literacy and health research in Canada: where have we been and where should we go?. Canadian Journal of Public Health/Revue Canadienne de Sante'e Publique, S62-S77.
Schwarzer R.( 2001). Social-cognitive factors in changing health-related behaviors. Current directions in psychological science. 10(2):47-51.
Wills, T. A., Gibbons, F. X., Gerrard, M., Murry, V. M., & Brody, G. H. (2003). Family communication and religiosity related to substance use and sexual behavior in early adolescence: a test for pathways through self-control and prototype perceptions. Psychology of Addictive Behaviors, 17(4), 312.
WHO. Closing the gap in a generation: health equity through action on the social determinants of health: Commission on Social Determinants of Health final report. Geneva: World Health Organization; 2008.
Paasche_Orlow MK, Parker RM, Gazmararian JA, Nielsen_Bohlman LT, Rudd RR. The prevalence of limited health literacy. J Gen Intern Med 2005;20(2):175-84.
_||_
Adibi S. M., Arjmand Siahpoush E., Darvishzadeh, Z. (2012). The Investigation of Fertility Increase and Effective Factors on it among the Kord Clan in Andimeshk. Journal of Iranian Social Development Studies. 5(4). Page 81-98. [Persian]
Demateo, M. (1999). Health Psychology, Translators: Mohammad Kaviani and others, Tehran, Human Sciences Book Study and Compilation Organization (Vol. I), First Edition. P138-139. [Persian]
Stones, R. (2000) sociological of great thinkers, translation: M. Mir Damady, publishing center.P119-163. [Persian]
Hellman, S. 2003, culture, health and disease, translators: Kobra Falah Hassani, Mandana Shirazi, Shahrab publications, Ayandesazan. [Persian]
Tavassoli, G. A. 2000, theories of sociology, Tehran, ICTS study of the humanities, Seventh Edition. [Persian]
Ritzer, G. (2009). The foundations of contemporary sociological theory and its classical roots, translator: Shahnaz Mosama Parast, Tehran, Sales publications. P 94. [Persian]
Saeiaerasi, A. (2002).Writing skills in social science research.p P178.
Naraghi, H. (2005).Tips on Intimate Sociology. p
Zanjani, H., 1997, demographic analysis, Tehran, Samt publications. [Persian]
Dosvan Abraham, 2003, Introduction to Sociology human, translator: Jafar Najafi Zand, Tehran, Douran Publications. [Persian]
Saffari, M. et al., 2009, theories, models and methods of health education and health promotion, Tehran, Sobhan. [Persian]
Menadi, M. (2006).Family Sociology, An Analysis of Everyday Life and Inside the Family, Tehran, Danjh.p188. [Persian]
Hashemian, M. (2005).Health and Communication Education, Tehran. Health and Communication Education, Tehran. [Persian]
Singh-Manoux, A., & Marmot, M. (2005). Role of socialization in explaining social inequalities in health. Social science & medicine, 60(9), 2129-2133..
Evans, N., Farkas, A., Gilpin, E., Berry, C., & Pierce, J. P. (1995). Influence of tobacco marketing and exposure to smokers on adolescent susceptibility to smoking. Journal of the American Cancer Institute, 87, 1538-1545.
Freidson, E. (1970), Profession of medicine, a study of sociology of applied knowledge, New York, Harper and Row.
Gene H. (2003). Family Communication and Religiosity Related to Substance Use and Sexual Behavior in Early Adolescence: A Test for Pathways Through Self-Control and Prototype Perceptions. , Psychology of Addictive Behaviors, Vol 17(4), 312-323.
Hops H, Biglan A, Sherman L, Arthur J, Friedman L, Osteen V. (1987) Home observations of family interactions of depressed women. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 55:341–346.
Lakey, B., & Drew, J. B. (1997). A social-cognitive perspective on social support. In Sourcebook of social support and personality (pp. 107-140). Springer US.
Leventhal , T & , Brooks-Gunn J, The neighborhoods they live in: the effects of neighborhood residence on child and adolescent outcomes., Psychological Bullentin . 2000 ;126 (2):309-37.
Rootman, I., & Ronson, B. (2005). Literacy and health research in Canada: where have we been and where should we go?. Canadian Journal of Public Health/Revue Canadienne de Sante'e Publique, S62-S77.
Schwarzer R.( 2001). Social-cognitive factors in changing health-related behaviors. Current directions in psychological science. 10(2):47-51.
Wills, T. A., Gibbons, F. X., Gerrard, M., Murry, V. M., & Brody, G. H. (2003). Family communication and religiosity related to substance use and sexual behavior in early adolescence: a test for pathways through self-control and prototype perceptions. Psychology of Addictive Behaviors, 17(4), 312.
WHO. Closing the gap in a generation: health equity through action on the social determinants of health: Commission on Social Determinants of Health final report. Geneva: World Health Organization; 2008.
Paasche_Orlow MK, Parker RM, Gazmararian JA, Nielsen_Bohlman LT, Rudd RR. The prevalence of limited health literacy. J Gen Intern Med 2005;20(2):175-84.
