مطالعه نسلی تغییر ارزش ازدواج در ایران (مطالعه موردی: زنان شهر زنجان)
الموضوعات : مطالعات توسعه اجتماعی ایران
1 - استاد جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی
2 - دانشجوی دکتری جامعه شناسی فرهنگی واحد علوم و تحقیقات تهران
الکلمات المفتاحية: ارزش ازدواج, ارزش های خانواده, نسل, تجربه جهانی شدن, فردگرایی, دینداری,
ملخص المقالة :
ازدواج به عنوان یکی از ارزش های خانواده در ایران موضوع این مقاله است. از گذشته، ازدواج نزد خانواده های ایرانی اهمیت فراوان داشته و بر آن تأکید شده است. اما ازدواج در بین نسل های مختلف معنای متفاوتی داشته و نگرش بدان در حال تغییر بوده و هست. در ایران نسل های مختلف بر اساس تجربیات و حوادث تاریخی و تجربه زیسته مشترک، نگرش و برداشت متفاوت و گاهاً متضاد از مفهوم ازدواج و تشکیل خانواده با دیگر نسل ها دارند. با تکیه بر دو دسته از تئوری های غربی نظیر تئوری تغییرات فرهنگی، تئوری گذار جمعیتی دوم، تضاد نسلی و ساختاری، و تئوری های جوامع پیرامون نظیر تئوری جهان - محلی شدن، چهارچوب و مدل نظری تحقیق ساخته شده است. که بر اساس آن عواملی چون تجربه جهانی شدن بر تغییر ارزش ازدواج مؤثر بوده اند. روش تحقیق، پیمایشی و از نوع مقطعی است و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. جمعیت آماری شامل پنج نسل از زنان شهر زنجان است که بر اساس ویژگی های نسلی و دوره های تاریخی شان انتخاب شدند. این نسل ها عبارت اند از: نسل متولدین قبل از سال 42، نسل متولدین 42 تا 57، نسل متولدین 58 تا 67 ، نسل متولدین 67 تا 70 و نسل متولدین 71 تا 74 . بر این اساس، از هر نسل 100 نفر و در مجموع 500 نفر حجم نمونه این تحقیق را تشکیل داده اند. شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است و برای اینکه شانس افراد شهر در انتخاب شدن برابر باشد، بلوک ها و افراد ساکن در آنها، با احتمال متناسب با حجم (PPS) انتخاب شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که نسل زنان متولدین 67 تا 74، کم ترین نمره ارزش ازدواج(24.85) و زنان نسل قبل از سال 42، بیش ترین نمره ارزش ازدواج(28.10) را دارا می باشند. نتایج حاصل از آزمون فیشر( تحلیل واریانس) به منظور سنجش معنی داری تفاوت میانگین نمره ارزش ازدواج در بین نسل های مورد مطالعه نشان داد که بر اساس مقدار F محاسبه شده (8.386)، و مقدار معنی داری بدست آمده(000/0 (sig= در سطح خطای کمتر از 1 درصد و با اطمینان 99 درصد تفاوت میانگین ارزش ازدواج در بین نسل های مورد مطالعه معنی دار است.دینداری رابطه مثبت و مستقیم و تجربه جهانی شدن رابطه منفی و معکوس بر ارزش ازدواج داشته اند.
