تاثیر فرایند توسعه اقتصادی - اجتماعی بر وقوع انقلابها: مطالعه تطبیقی تاریخی انقلابهای ایران، تونس، مصر، لیبی و یمن
الموضوعات : مطالعات توسعه اجتماعی ایران
1 - گروه جامعه شناسی انقلاب پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: توسعه اجتماعی و اقتصادی, انقلاب, انقلابهای عربی, انقلاب اسلامی,
ملخص المقالة :
امروزه انقلابها دیگر به عنوان پدیده های نادر تاریخی محسوب نمی شوند. زنجیره ای از انقلابهای سیاسی تاکنون جهان را در نوردیده است که آخرین آن انقلاب در کشورهای عربی در سال 2011 بوده است. علل متعددی در وقوع این انقلابها موثر بوده است. این مقاله با هدف بررسی علل اجتماعی انقلابها و به طور مشخص تاثیر فرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی(نوسازی) بر انقلابها به نگارش در آمده است و سوال اصلی آن ناظر به همین هدف است؛ یعنی فرایند توسعه اقتصادی - اجتماعی چه تاثیری بر وقوع انقلابها دارد؟پاسخ به این پرسش با کمک دستگاه نظری برآمده از نظریه های اجتماعی انقلابها و با بهره گیری از روش تطبیقی تاریخی (کیفی) از طریق مطالعه انقلاب اسلامی ایران و انقلابهای تونس، مصر، لیبی و یمن بیانگر آن است که علیرغم اهمیت فرایند، گستره و سرعتِ توسعه اقتصادی - اجتماعی در وقوع انقلابها، این شرط علی نمی تواند تمایزی روشن میان کشورهایی که در آنها انقلاب رخ داده و آنهایی که رخ نداده است (در اینجا مراکش و الجزایر) ایجاد کند.چرا که در بسیاری از شاخص های ده گانه توسعه اقتصادی اجتماعی، که در این تحقیق مورد سنجش قرار گرفته اند، وضعیت کشورهایی که در آنها انقلاب رخ نداده است حتی بهتر (= مستعدتر برای وقوع انقلاب) از کشورهای انقلابی بوده است. لذا می توان گفت توسعه اقتصادی اجتماعی و سطوح آن، پیامدهای متفاوتی در کشورهای مختلف در ارتباط با وقوع/عدم وقوع انقلاب داشته است.
_||_
