واکاوی آسیب‌های فرهنگی - اجتماعی جریان‌های نوپدید فرهنگی و راهبردهای مدیریتی آن (مطالعه موردی عرفان حلقه)

الموضوعات : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

محمدرضا تاجی اشکفتکی ¹ , ساسان ودیعه ² , رضا صفری شالی ³

1 - دانشجوی دوره دکتری جامعه شناسی سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار و عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران (نویسنده مسئول).
3 - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 07 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1442 تاريخ التأكيد : 18 الثلاثاء , رجب, 1442 تاريخ الإصدار : 21 الأحد , شوال, 1443

الکلمات المفتاحية: جریان‌های نوپدید فرهنگی, آسیب اجتماعی, آسیب فرهنگی, راهبرد, عرفان‌حلقه,

ملخص المقالة :

هدف نوشتار حاضر، واکاوی آسیب‌های فرهنگی- اجتماعی عرفان حلقه در ایران از یکسو و ارائه راهبردهای مدیریتی در این خصوص، از سوی دیگر است. در این مطالعه، با استفاده از تکنیک مصاحبه، داده‌ها و اطلاعات گردآوری شده ‌است. جامعه هدف پژوهش مشتمل بر دو گروه، مروجان و اعضای جریان نوپدید عرفان حلقه در ایران و نیز، خبرگان و متخصصان در حوزه مورد مطالعه می‌باشد. حجم نمونه با استفاده از روش اشباع‌نظری و از هر گروه 30 نفر جهت مصاحبه انتخاب شد. شیوه نمونه‌گیری به صورت غیراحتمالی (نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی)، صورت گرفت. داده‌های گردآوری شده با استفاده از شیوه تحلیل‌محتوای کیفی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از آن است که مهمترین آسیب‌های فرهنگی عرفان حلقه در ایران شامل: دین‌ستیزی و تضعیف اعتقادات دینی، نفی و تعالی‌زدایی از خداوند، ترویج قرائتی نوین از اسلام، شخصی‌سازی دین، مخدوش کردن چهره عرفان اصیل و حقیقی، تناسخ‌باوری، ترویج سبک زندگی مبتنی بر فردگرایی و لذت دنیایی، تحت‌الشعاع قراردادن هویت اسلامی، و مهمترین آسیب‌های اجتماعی آن شامل خودکشی، طلاق، شکاف و از هم‌گسیختگی خانوادگی، سوءاستفاده و کلاهبرداری، کاهش اعتماد‌اجتماعی، از دست دادن موقعیت اجتماعی، تضعیف شعائر و آئین‌های مشترک، آسیب رساندن به نزدیکان، انزوا طلبی و گریز از مسئولیت اجتماعی، سرسپردگی محض، ارتکاب مفاسد اخلاقی و اجتماعی، ارتباط با نامحرم، کلاهبرداری، مشکلات و اتخلافات خانوادگی و ... می‌باشد. مهمترین راهبردهای مدیریتی این جریان نوپدید شامل آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی، تقویت بنیه‌ی اعتقادی و معنوی، توسعه سرمایه‌اجتماعی، مدیریت اوقات فراغت، تقویت کارکرد نهادهای ذیربط، تقویت نهادی، کاهش آسیب‌های اجتماعی، سرسپردگی محض، سوء استفاده و کلاهبرداری می‌باشد.