بررسی عوامل مؤثر بر احساس آنومی سیاسی بین جوانان (18 تا 32 ساله )استان ایلام

الموضوعات : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

عزالدین نوریان فر ¹

1 - دانشگاه ازاد علوم تحقیقات وفناوری

تاريخ الإرسال : 26 الخميس , محرم, 1438 تاريخ التأكيد : 12 السبت , صفر, 1438 تاريخ الإصدار : 12 السبت , ذو الحجة, 1428

الکلمات المفتاحية: نارضایتی اجتماعی, آنومی سیاسی, انسجام دینی, پایگاه اقتصادی و اجتماعی, فرد گرایی,

ملخص المقالة :

چکیده:. زمانی که هنجارهای اجتماعی و وجدان جمعی مشروعیت خود را از دست دهند از یک طرف و نظام تقسیم کار از طرف دیگر قطع شود بی‌هنجاری در جامعه حکم فرما شده وهنجارها رسمیت ، مقبولیت خود را از دست می‌دهند در چنین شرایطی است که آنومی وبی نظمی پدید می آید. از مضامین حساس و کلیدی در حوزه اجتماعی و سیاسی در سطح جوامع، ایجاد زمینه های آنومی سیاسی و تشدید آن است. ، ما در این پژوهش ما به بررسی عوامل مؤثر بر احساس آنومی سیاسی بین جوانان 18 تا 32 ساله استان ایلام پرداختیم. روش انجام این پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد شده استفاده شد. در این تحقیق از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی جهت تعیین حجم نمونه 138 نفری از جوانان دختر و پسر شهر ایلام استفاده شد. متغیر های مطرح در این پژوهش شامل نارضایتی اجتماعی، انسجام دینی و احساس آنومی، احساس ناعادلانه بودن قواعد و احساس آنومی، فرد گرایی و احساس آنومی و نیز نقش پایگاه اجتماعی و اقتصادی و احساس آنومی بود که در این پژوهش نشان دادیم که به جز در متغیر انسجام دینی و فرد گرایی، بین دیگر متغیر ها و احساس آنومی در سطح معنی داری 000/0 ارتباط نشان داده شده است. همچنین نشان دادیم که سطح آنومی سیاسی متوسط در بین جوانان رایج تر بوده و در بین جنسیت زن می توان نشان داد که سطح آنومی ضعیف(5/46) به مراتب بیشتر از آنومی سیاسی ضعیف(9/37) در بین مردان بوده است.

نص كامل:



 

بررسی عوامل مؤثر بر احساس آنومي سياسي بين جوانان (18 تا 32 ساله )استان ايلام

 

¹دکتر مهرداد نوا بخش

 

چکیده:

. زماني که هنجارهاي اجتماعي و وجدان جمعي مشروعيت خود را از دست دهند از يک طرف و «نظام تقسيم کار» از طرف ديگر قطع شود بي‌هنجاري در جامعه حکم فرما شده وهنجارها رسميت ، مقبوليت خود را از دست مي‌دهند در چنين شرايطي است که آنومی وبی نظمی  پدید می آید.

از مضامین حساس و کلیدی در حوزه اجتماعی و سیاسی در سطح جوامع، ایجاد زمینه های آنومی سیاسی و تشدید آن است.  ، ما در این پژوهش ما به بررسی عوامل مؤثر بر احساس آنومي سياسي بين جوانان 18 تا 32 ساله استان ايلام پرداختیم. روش انجام این پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و به منظور گردآوری اطلاعات از  پرسشنامه استاندارد شده  استفاده شد. در این تحقیق از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی جهت تعیین حجم نمونه 138 نفری از جوانان دختر و پسر شهر ایلام  استفاده شد. متغیر های مطرح در این پژوهش شامل نارضايتي اجتماعي، انسجام ديني و احساس آنومي، احساس ناعادلانه بودن قواعد و احساس آنومي، فرد گرايي و احساس آنومي و نیز نقش پايگاه اجتماعي و اقتصادي و احساس آنومي بود که در این پژوهش نشان دادیم که به جز در متغیر انسجام ديني و فرد گرایی، بین دیگر متغیر ها و احساس آنومی در  سطح معنی داری 000/0 ارتباط نشان داده شده است. همچنین نشان دادیم که سطح آنومی سیاسی متوسط در بین جوانان رایج تر بوده و در بین جنسیت زن می توان نشان داد که سطح آنومی ضعیف(5/46) به مراتب بیشتر از آنومی سیاسی ضعیف(9/37) در بین مردان بوده است.

 

 

کلمات کلیدی، آنومی سیاسی ،فرد گرایی،پایگاه اقتصادی و اجتماعی،انسجام دینی، نارضایتی اجتماعی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه:

 

يکي از مهمترین مسايل اجتماعي که از دیر باز و تا کنون بخصوص در جوامع روبه توسعه در مبحث کلان مطرح بوده است، موضوع آنومی در بخش های مختلف و از جمله آنومی سیاسی است. آنومی مفهومی‌است كه در علوم اجتماعی همواره اغتشاش آفرین بوده وجوامع مدرن همواره باآن دست به گریبان بوده اند. آنومی به عنوان یک سندرم (نشانه)یابیماری جامعه مدرن نه تنها درمانی روشن نیافته ،بلکه به دوران پسامدرن انتقال یافته است (کوثری ،1382 :320).مثلاً، در ترجمه‌ی‌ انگلیسی آن واژه‌یNorm less ness ) )را به معنی فقدان هنجار یا بی‌هنجاری به‌‌كار برده‌اند كه معنی ‌درستی نیست .زیرا، كه كمتر اتفاق می‌افتد كه جامعه دچار بی‌هنجاری شود.بنابراین ،

زماني که هنجارهاي اجتماعي و وجدان جمعي به زبان جامعه شناسی مشروعيت² خود را از دست دهند و چنانچه ارتباط ميان« وجدان جمعي» که از طريق هنجار‌ها عيني شده‌اند از يک طرف و «نظام تقسيم کار» از طرف ديگر قطع شود (بي‌هنجاري و نمي‌دانمي) در جامعه حکم فرما شده وهنجارها رسميت ، مقبوليت و مشروعيت³ خود را از دست مي‌دهند در چنين شرايطي است که افراددچار سردرگمي مي‌شوند و نهايتا"نابساماني و بي‌نظمي پديد مي‌آيد(کلدی ،29:1385).  تغییرات شتابان اقتصادی یکی از علل اساسی پیدایی آنومی در جوامع معاصر ، به ویژه کشورهای درحال توسعه است (گيدنز ،1389، 173).به سخن دیگر با توجه به این که اکثر کشورهای جهان سوم در وضعیتی شبیه به کشورهای در حال رشد هستند –وبه اصطلاح در دوران گذاریا انتقال به سر می برند –همیشه به میزانی ،کم وبیش ،دچار آنومی- می شوند .این که آنومی در این قبیل  کشورها در حالتی حاد و مزمن است به نوع ،سرعت و شدت تغییرات اقتصادی و اجتماعی در این کشورها بستگی دارد (همان :174).جوامع جهان سوم ،نظیر ایران ،عموماً در شرایط آنومیک به صورت حاد و مزمن ،به سر می برداین وضعیت آنومیک غالباً،در فرایند گذار از جامعه پیش مدرن (سنتی) به مدرن ودر نتیجه جریان های نوسازی (مدرنیزاسیون )پدید می آید.این وضعیت پیچیده همراه با بی هنجاری یا ضعف هنجاری و تعارض هنجاری است (چلپی ،1384 :73). در چنین شرایطی ،ما با ضعف در اقتدار اخلاقی هنجارها (قواعد)،تعارض در آن ها و گاهی با عرصه هاییفاقدهنجارهای روشن مواجه هستیم ،به طوری که الگوهای هنجاری به خوبی راهنمای رفتارهای اجتماعی نیستند(همان :73).اتسلندر(1999) معتقداست:آنومی در کشورهایی در حال توسعه ،هم به مشروعیت منبع هنجارها و هم به تعارض هنجارهای مشروع –که فشار متعارض بر فرد وارد می سازنند-مربوط می شود (اتسلندر ،1999 :112).

در خلال آنومی سیاسی فرد و افراد و گروه های اجتماعی دچار احساس بي هنجاري شده و اغتشاش، گسستگي و فقدان اجماع در بين آنان و جامعه را باعث مي شود. احساس گمگشتگي، نااميدي، نگرش به آينده، اختلال در فرهنگ مصرفي و انتظام اجتماعي عامل پديداري آنومي در سطوح مختلف اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و سياسي در جامعه بوده و محرک قوي در جهت ناکارآمد کردن نهادهاي اجتماعي و سپس آلوده شدن بافت جامعه و در معرض فروپاشي قرار گرفتن پيکره ساختاربندي جامعه مي شود.(شیانی و محمدی،1386 :7).

درشرایط آنومیک ،به دلیل ضعف در حاکمیت هنجارها ،تعرض میان آن ها وحتی پدید آمدن عرصه هایی فقد هنجارهای روشن ،عدم التزام به قواعد اخلاقی و اجتماعی پدید می آیدوالگوها به خوبی راهنمای رفتار اجتماعی نیستند ،به سخن دیگر ،در این شرایط ،اختلال وتعارض ،ناپایداری هنجارها در برخی زمینه ها ،بی هنجاری و تضاد هنجاری به وضوع قابل مشاهده است .درضمن گرایش به رفتارهای نابهنجارازمسائلی است که توسعه اجتماعی و اقتصادی وشکل گیری جامعه باثبات ودور از تنش وانحرافات را غیر ممکن می سازد.وهرگونه برنامه ریزی و پیشرفت اجتماعی و اقتصادی را با خطر مواجه می سازد (زتومکا ،1384 : 52).

مساله مهمی که آنومی را برای کشورهای در حال توسعه شدید تر می کند  شرایط خاص سیاسی حاکم براین جوامع است، از یک سو کشمکش های سیاسی داخلی و از سوی دیگر فشار های سیاسی نظام جهانی نوعی  بی ثباتی ⁴و بی نظمی سیاسی⁵ را در جامعه به بار می آورد که امروزه ما در این جوامع شاهد هستیم. مرجایی(1382 ) معتقد است که بی هنجاری سیاسی(آنومی ) می تواند بر آنومی ا جتمایی و احساس آنومی در معنای عام اثر بگذارد. کشورما بعد از انقلاب 1357 با دگرگونی ساختاری عمده ای مواجه شد که حاصل آن تغییرات عمیق⁶ فرهنگی و عقیدتی هم در حوزه عمومی⁷ و هم در حوزه عمل دولت و سایر نهادهای جامعه بود. این تغییرات وسیع و توام شدن آن با جنگ ،رشد سریع جمعیت و سایر تغییرات، فضای جامعه را با کل تغییر داد (انقلاب وجنگ لاجرم بر شتاب مدرنیته  مدرنیزاسیون می افزاید) (مرجانی ،1382 : 38 ) این شتاب سریع تغییرات عمده ، سازگاری با وضع موجود را طلب می کند، عدم سازگاری غلتیدن دریک فضای آنومیک است. از پیامد های عمده انقلاب اسلامی ایران تغییر عمده در ساختار نخبگان⁸و رشد سریع جمعیت بود. آنومی سیاسی را به طور معمول در قشر ها و گروه های قومی، جنسیتی، سنی و تحصیلی و.. می توان مد نظر قرار داد. از جمله رهیافت های دقیقی که می تواند شرایط اجتماعی و سیاسی یک جامعه را در دوران کنونی، گذار و آتی به صورت مشخصی متجلی سازد، بررسی احساس آنومی در بین گروه های سنی جوان آن جامعه می باشد. بررسی احساس آنومی سیاسی در بین جوانان  به عبارتی ،گروه های سنی بین 18 تا 32 سال(تقسیم بندی رده های سنی ستورم،1384) می تواند به عنوان یک راهبرد در زمینه بررسی وضعیت سیاسی و اجتماعی آتی در یک جامعه مد نظر قرار گیرد. در این پژوهش محقق در نظر دارد به بررسی جامعی از موضوع عوامل مؤثر بر احساس آنومي سياسي بين جوانان (18 تا 32 ساله ) استان ايلام به صورت کاربردی بپردازد.

مبانی نظری وتجربی  تحقیق

آنومی از کلمه ی (آنومیای ) یونانی مشتق شده که با ارجاع دادن به صفت (آنوموس ) به معنی   بی قانونی آمده است در چنین برداشتی (نوموس) یعنی قانون نوشتاری و آنوموس یعنی بی قانونی (آلن وآنوین ،14:1367).مطالعات بسیاری در زمینه عوامل موثر بر آنومی سیاسی جوانان مورد برسی قرارگرفته است 

ریشه آنومی و موضوعیت آن در سطج جامع به قرن شانزدهم و هفدهم بر می گردد که به معنای‌ مثبت به كار می‌رود و آن بی‌توجهی به قانون ازلی و الهی‌است. آنومی اجتماعی و سیاسی را «امیل دوركیم» ابتدا با كتاب «تقسیم كار در جامعه» و بعد در «خودكشی»اش مطرح کرده است. او در تقسیم كار در جامعه شكل آنومی كه تقسیم كار را به عنوان شكلی‌غیرطبیعی مطرح می‌كند و از حالتی یاد می‌كند كه مجموعه‌ای‌ از قواعد حاكم بر روابط بین كاركردهای اجتماعی مفقود شده است. بهترین حالت بحران‌های آنومیك را در زمان بحران‌های صنعتی‌و تجاری می‌داند. وقتی كه تضاد بین كار و سرمایه وجود دارد و علت اصلی بروز حالت آنومیك را سرعت شتابان تغییرات مثل صنعتی شدن تلقی می‌كند. در این سرعت رسیدن به تعادل در جامعه با مشكل روبرو می‌شود و شرایط آنومیك بروز می‌كند.⁹

جامعه آنومي جامعه‌اي بلا تکليف و سرگردان وبدون راهنما  است. زيرا ،عناصر جامعه براي رسيدن به خواسته ها(waent)در  بيشتر مواقع احساس نگراني، بي‌هويتي، وبي جهتي وبي معنايي مي‌کنند.در این زمینه ، نوابخش(1386  :28  )معتقد است که مکتب «فونکسيوناليسم» سعي بر حفظ قوانين¹⁰ و هنجارهای اجتماعي دارد وهدف سيستم کنش متقابل با هم است نظام بايد در جهت سرزندگي، حفظ تداوم وانسجام بايد داراي سازمان بندي متشکلي باشند .وقتي يک چنين جامعه‌اي سرحال و زنده باشد، منسجم¹¹ است(نوابخش،1386، 22). نوابخش مي‌افزايد که انسجام¹²وقتي صورت مي‌گيرد که سه شرط حاصل شود،1-نظم¹³ 2-تعادل¹⁴ ؛3-آرامش¹⁵، به اعتقاد ما بدون اين سه شرط جامعه دچار آنومي و تشنج واز هم گسيختگي اجتماعي مي‌شود(نوابخش،1386، 31). 

از مفاهیمی که گمان می برد با آنومی قرابت دارد، نام می برد که عبارتند از:قطبی شدن هنجاری ،تضاد هنجاری، ناپایداری هنجاری ضعف هنجاری .. به طور کلی در ادبیات سوسیو لوژی دو مفهوم پردازی از آنومی وجود دارد:یکی فقدان وفاق یا درجه ی توافق پایین درمورد هنجارهای مسلط جامعه، در این حالت ما در مورد جامعه یا فرهنگ بی هنجار صحبت می کنیم و با سطح کلانی از تحلیل سرو کار داریم رویکرد دیگر بر نگرشهای فردی¹⁶ تاکید دارد از این منظر اشخاصی که به لحاظ سایکولوژی و سوسیولوژی از نظم هنجاری الینه شده اند   (یا آن را رد می کنند) به عنوان بی هنجار دیده می شوند:¹⁷. هابرماس معتقداست: تئوري‌پردازان مفاهيم مهمي را براي بيگانگي مطرح مي‌كنند كه مهمترين آنها بي‌تفاوتي‌ يا بي‌احساس و بي‌تفاوتي سياسي است(هابرماس،1380، 159) . مك لگان و ونل (mclegan &Nel) با اين عنوان كه «بي‌تفاوتي نوعي تهديد است» به مسأله تمايل افراد به عدم دخالت در امور و پذيرش مسئوليت اشاره مي‌كند (پيشين، ص 3- 1).در زمينه "ارتباط، آشفتگي خانواده و مصرف مواد مخدر" فارو و برسينگ (1990) بر روي 343 نوجوان دست به انجام يك تحقيق زدند، نتيجه اين پژوهش مشخص شد كساني كه به مصرف زياد الكل و مواد مخدر مي‌پرداختند، اغلب داراي خانواده‌هايي با زمينه آشفتگي و آنومي بودند.(مظفر، 1380؛ص 39).

 به اعتقاد دي هوگ¹⁸، شواهد نشان مي‌دهد كه سبك رهبري ستمگرانه¹⁹، بي‌هنجاري²⁰، تعارض هنجاري²¹ ادارك شده و بيگانگي²² بر رفتارهاي غيراخلاي تأثير دارد، بر اساس گزارش دي هوك و دن هارتوگ²³ (2008) رهبري ستمگرانه، سبك رهبري به نفع شخصي همراه با تسلط‌جويي و رفتار مستبدانه با ديگران است.

هولندر معتقد است كه "محروميت نسبي" زماني رخ مي‌دهد كه مردم به چيزي ميل كنند كه آن را ندارند يا [فرد از آنچه دارد ناراضي است] و خود را مستحق به دست آوردن آن بدانندو از طرفي به خاطر ناتواني در كمك آن، خود را مقصر ندانند (هولندر، 1378، 19).به اعتقاد اشرف "آنومي "وضعيتي اجتماعي است كه در آن قواعد رفتار اجتماعي با يكديگر ناهمساز و در ستيز‌اند و فرد براي انطباق و پيروي از اين قواعد دچار پريشاني و سردرگمي مي‌شود، به عبارت ديگر، آنومي وضعيتي اجتماعي است كه در آن مواردي محدود قواعد رفتار اجتماعي وجود ندارد، وي مي‌افزايد: آنومي، نوعي نابساماني فردي است كه موجب سرگشتگي انسان و نبود قانون و دستورالعمل‌ رفتار براي وي مي‌شود(اشرف، 1354: 168).

رابرت مرتون در سال (2008) مقاله‌اي تحت عنوان «ساختار اجتماعي و آنومي» منتشر كرد وي پيشنهاد مي‌كند كه مقادير جرم را مي‌توان از طريق بررسي ساختار فرهنگي و اجتماعي جامعه به دست آورد. مرتون اين تئوري را براي تشريح مقادير نسبتاً بالاي جرم و كجروي مطرح كرد (مرتون ، 2008: 31). بر مبناي تئوري بي‌سازماني اجتماعي در سال‌هاي (1930-1920)، به دليل توسعه شهرنشيني، تغييرات در صنعتي شدن، مهاجرت بي‌رويه به شهرها و اجتماعات مدرن كلان‌شهرها با تغييراتي مواجه بوده‌اند كه موجب افزايش جرم و كجروي مي‌شوند (ريد، 2000: ص116، كروم و ديگران، 2003 :5-4). 

به اعتقاد "رابرت مرتون" طبقات پايين جامعه به واسطه‌ي دست‌يابي محدودي كه به وسايل مشروع براي رسيدن به اهداف فرهنگي دارند بيشتر مستعد آنومي و به تبع آن بروز رفتارهاي انحرافي هستند همين مسئله طرح نگاه طبقاتي به مسئله جرم و انحراف و آنومي را پيش مي‌كشد و تحقيقات صورت گرفته در غرب نشان مي‌دهد كه افراد طبقه پايين بيشتر مستعد بروز احساس آنوم²⁴ هستند ( لي²⁵، 1974 : 9).

به اعتقاد ساترلند (به نقل از گيدنز، 1381: 160- 159) جرم مرتبط با تفاوت ارتباطات است و علت گسترش ناهنجاري‌ها بر اثر اشاعه خرده‌فرهنگ خلافكار است و جامعه كه داراي خرد فرهنگ‌هاي گوناگون باشد برخي محيط‌هاي اجتماعي مشوق فعاليت‌هاي غيرقانونی  هستند و افراد در اين محيط‌ها از طريق متصل‌ شدن به افراد ديگر حاصل هنجارهاي تبهكارانه هستند. هاردلوك (2006)منشأ آنومي را در محيط خانواده جستجو مي‌كنند ونحو و تربيت، شيوه جامعه‌پذيري و كيفيت رشد شخصيت فرد در اين زمينه مورد توجه قرار داده است. (آرون ، 1363: 75). صديق سروستاني (1383: 21- 20) نقل مي‌كند كه هيرشي چهار جزء اصلي پيوند شخص با جامعه را شامل ؛داشتن تعلق خاطر يا علاقه نسبت به افراد و نهادها در جامعه، داشتن تعهد، مشغوليت و مشاركت، ايمان اعتقاد به ارزش‌هاي اخلاقي مي‌داند. ریز من می نویسد :در جوامع پیچیده ومتحول کنونی  موجودیت اجتماعی ساکن  غیر ممکن است ودر نهایت  افراد خود مختاری پیدا می شوند که فاقد ریشه  در جامعه ساکن و فاقد احساس پیوستگی با یک گروه مشخص در جامعه هستند که به نحو دلخواه عمل می کنند ."ریزمن" معتقد است که ریشه نداشتن در سنت ها  جامعه واحساس خود مختاری  عامل بروز رفتارهای انحرافی است (محسنی ،1375 :382).

ضرورت بحث بررسی آنومی سیاسی در استان ایلام

آنومی سیاسی در اجتماعات، موقعیت های خاص فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و سیاسی دارای سطوح مختلفی می باشد، با توجه به دامنه بالای قومیت ها، فرهنگ ها و شرایطو موقعیت های مختلف اقتصادی وسیاسی در استان های مختلف کشور، تمرکز این پژوهش بر روی استان ایلام و نیز گروه های سنی مشخص می باشد.

 شرايط حساس سياسي و اجتماعي و اقتصادي استان ایلام امروز ضروري مي‌سازد كه به آنومي اجتماعي به طور (عام) و آنومي سياسي كه يكي از مهمترين انواع آنومی مي‌باشد به طور (خاص) توجه شود. به دلايل تاريخي با توجه به تأثيرگذاري" ميکرو سيستم سياست بر ديگر ميکرو سيستم‌هاي اجتماعي  اين ضرورت و اهميت تحقيق را مضاعفاً دوچندان مي‌سازد.

سرعت تغييرات سياسي و اجتماعي به عنوان يک متغيرهاي تشديد کننده و کاتاليزور پديده آنومي محسوب مي‌شوند. در اين زمينه رويکرد جديدي که اين مساله را به صورت جديد در ايلام توجيه مي‌کند تلفیق هرمنوتيک انتقادي است براساس اين رويکرد ما معتقديم که تحولات ساختاري در حوزه نهاد اقتصادي (مدرنيزاسيون) از چند دهه پيش، در ايلام، چهره فرماسيون اقتصادي – اجتماعي و سياسي پيشين را متحول نموده وبه تبع اين وضع، پارادايم فرهنگي متصل به آن (بخش نرم افزاري) را متاثر نمود و زمينه گذار (عبور) از سنت را هموار نمود. (روزنبرگ: 1378 : 242).چون تحقيق ما درباره آنومي سياسي است ديگرفرصت بيان انواع آنومي نداريم.لذا، از سال 1350به بعد، به دنبال افزايش قيمت نفت وتحول در زير ساخت‌هاي مادي جامعه، ايلام با سرعت سرسام آوري گسترش يافت وبرمبناي تقسيم بندي کشوري، از فرمانداري کل به استانداري تبديل شد وسيل بودجه وامکانات به سوي آن روان شد.ساختمان سازي، گسترش راههاي ارتباطي، ارتقاي استانداردهاي آموزشي واقتصادي وتحرک اجتماعي وسياسي......از جمله پيامد اين وضع بود. اين اقدامات دگرگوني‌هايي در فرماسيون فرهنگي و اقتصادي وبه تبع آن سياسي در جامعه ايلام ايجاد کرد. بر اساس گزارش هايي که از ميزان خودکشي در ايلام اعلان شده، نرخ خودکشي در ايلام به ازاي هرميليون نفر75 نفر مي‌باشد که بي‌سابقه ترين نرخ در طول سيصد سال گذشته در جهان است .در کنار اين آسيب، اعتياد، افسردگي، سرقت، گدايي، مواد مخدر، معاملات غير قانوني اقتصادي در حال افزايش است .از اين رو نرخ آسيب‌هاي اجتماعي در استان سير صعودي داشته است، از سوي ديگررشد شتابان اقتصادي در دهه‌‌هاي اخير به ويژه از سال 1350تاکنون در ايلام باعث گرديده که موقعيت‌هاي اجتماعي افراد دگرگون شود. اين امر بواسطه رقابتي است که ساختاروشرايط جامعه بر افراد تحميل نموده است در فراينداين رقابت، چون توان واستعدادهاي افراد متفاوت است دستيابي به پايگاهها وموقعيت هابرابر نمي باشد.در نتيجه عده‌اي معدود در اين مسابقه از ديگران پيشي مي‌گيرند وعده‌اي ديگر در اين قاعده بازي، باز مي‌مانند که قاعده مند نيست. چنين پديده‌اي به" فرد گرايي خودخواهانه²⁶" مي انجامد. در چنين حالتي افراد صرفاً در پي کسب منافع فردي خويش اند خواه اين کنش به سود فرد باشد يا جامعه.از سوي ديگر، چون مناسبات اقتصادي واجتماعي در جامعه، هنجارمند نشده و سازوکارهاي نويني را تجربه نکرده، بي‌هنجاري (آنومي) و اختلال هنجاري، تعارض هنجاري²⁷ در روابط اجتماعي پديد مي‌آيد به عنوان نمونه و مصداق مي‌توان از معاملات غير قانوني در سال‌هاي اخير، و اقدامات سود انگارانه‌ي و بي‌قاعده افرادي به آن سوي مرز يعني، خاک عراق نمودند. اختلاس ميليوني در پالايشگاه نفت و گاز ايلام، کلاهبرداري، راهزني، سرقت وغیره، اين امر مؤيد "فردگرايي خودخواهانه" است. از لحاظ سياسي حوادث و اتفاقات سالهاي اخير (طی­مصاحبه ای که با مردم داشتیم) از جمله: انفجار در کنار يکي از زندان‌هاي ايلام، اسيد پاشي‌هاي وحشتناک، ماجراي ابطال آراي يکي از نمايندگان مجلس وقت در سال 1390، خريد آرا به صورت نقدي و جنسي و فاميلي بدون در نظر گرفتن شاخص‌هاي مريتوکراسي، قتل و کشتار چند شهروند (جوان) بر سر آراي يکي از نمايندگان مجلس وقت در سال 1389 و به مداخله کشاندن نيروي انتظامي و فرمانداري، خويشاوند بازي، قبيله گرايي، نبود هنجار و قواعد، و احساساتي برخورد کردن بدون توجه به استانداردهاي لازم، عدم عقلانيت در انتخابات و به آتش کشيدن ستاد انتخابات رقبا و........موارد بالا نشان مي‌دهند که آنومي سياسي در ايلام وجود دارد.(قاسمی،1372 :114)

اکنون ما مي‌خواهيم بدانيم آيا ايلام جامعه‌اي آنوميک است، در صورت وجود آنومي سياسي چگونه مي‌توانيم آن را تبيين کنيم.اعتقاد ما براين است که چنين پديده‌اي در ايلام وجود دارد بر اساس ملاحظات نظري مي‌توان گفت؛ آنومي در جامعه‌اي وجود دارد که داراي شرايطی باشد؛ در حال گذربوده وشهرنشيني در آن در حال گسترش باشد، شهرنشينان در معرض تحرک اجتماعي فزاينده²⁸ بوده ورشد اقتصادي را تجربه کرده باشند.نرخ آسيب‌هاي اجتماعي بالا باشد، مهاجرت‌هاي روستايي آهنگي شتابان داشته باشند، جامعه دچار بيگانگي سياسي، بي تفاوتي اجتماعي وفرهنگي باشند، رفتار افراد خودخواهانه باشد، نشاط واميد به زندگي جاي خود رابه افسردگي، نارضايتي و ناخرسندي بدهد، بين نسل‌ها، تعارض و شکاف ارزشي و هنجاري²⁹ باشد. با توجه به (گفتگو و مصاحبه‌اي که ما با اقشار مختلف) داشتيم، مولفه‌هاي بالا نشان مي‌دهند که استان ايلام مبتلا به سندورم­آنومي است .از مشخصات جامعه در حال گذار افزايش نرخ شهرنشيني، صنعتي شدن، نوآوري و تغييرات اجتماعي......... مي‌باشد. اين تحول زيستي در ايلام صرفاً جغرافيايي نبوده، بلکه همزمان دگرگوني‌هايي را در ساختار سياسي، معيشتي، فرهنگي...... به همراه خواهد داشت. (قاسمي، 1382: 13-12) .

 

روش شناسی تحقیق:

"روش شناسی " وسیله ای است که محقق­را از گمراهی و کج اندیشی باز می‌داردواورا ازرسیدن­به حقیقت یاری می‌رساند (نوابخش، 1386 : 6 -7) . در این تحقیق به لحاظ مفهومی از روش مطالعه اسنادی واز حیث تجربی برای بررسی متغیرها و آزمون فرضیه ها از روش تحلیلی –توصیفی استفاده شده است . 

در اين تحقيق كه از نظريه آنومي دوركيم و مرتن ترجيحاً دورکیم كه از آثار و تأليفات او استخراج گردیده مدل نظري را براي تبیین³⁰ آنومي سياسي ساخته‌ايم.

 

 

الگوي نظري آنومي سياسي³¹

 

 

 

 

مدل نظري آنومي سياسي:

با توجه به نظريه‌ها و ديدگاهها و چهارچوب نظري تحقيق براي تبيين مسأله مورد بررسي احساس آنومي سياسي³²كه مفهومي چند بعدي است. با بهره‌گيري از نظريه‌ها و ديدگاه‌هاي موجود و مرتبط مورد بررسي متغيرهاي تأثيرگذار بر آنومي سياسي استخراج شد. به منظور عملياتي كردن متغيرها و ايجاد پل ارتباطي معقول بين چهارچوب نظري و فرضيه‌ها الگويي نظري - تبييني تدوين شد. اين الگو مؤيد تأثير متفاوتي است كه متغيرهاي زمينه‌اي و اجتماعي در قالب متغيرهاي مستقل بر آنومي سياسي مي‌گذارند. براساس اين مدل شش فرضيه استخراج شده از مباني و چهارچوب پژوهش مطرح شده است. فرضيه‌ها نشان خواهند داد ميزان آنومي سياسي از لحاظ ويژگي‌هاي زمينه‌اي (جنسيت- سن- وضعيت تأهل- قوميت- پايگاه اقتصادي) متفاوت است يا نه. در زمينه‌سازي متغيرها ، ابتدا تأثيرگذاري متغيرهاي مستقل (شدت و جهت روابط معنادار مثبت و منفي) و سپس ميزان تبيين يا قابليت پيش‌ بيني آنومي سياسي براساس آنها به دقت ملاحظه شد و بر مبناي مفروضات اصلي شش متغير (نابرابري و بي‌عدالتي، ناعادلانه بودن قواعد و اصول، فردگرايي، يگانگي سياسي، يگانگي ديني، سكولاريزم و نوسازي اقتصادي و تأثير آن) بعنوان متغير مستقل بر متغير وابسته (احساس آنومي سياسي) به صورت مستقيم و غيرمستقيم (يا مثبت و منفي) مورد بررسي دقيق قرار گرفت.

 

اعتبار (روایی) ­و پایایی تحقیق

برای سنجش واندازه گیری متغیرهای تحقیق متغیر عامل (مستقل) و تابع (وابسته) سوالاتی  به صورت مدون مطرح کرده ایم . بنابراین  ،این پرسش ها  زمانی خواهند توانست به خوبی از وظایف این کار برآیند، که ازاعتبار³³ و پایایی³⁴کافی ولازم برخوردار باشند. منظور از روایی4 آن است که پژوهشگر اطمینان حاصل کندکه معرف هایی که برای اندازه گیری متغیرها پیشنهاد کرده و نهایتا آن هارا به صورت پرسش درآورده است، آیا همان متغیرها را می‌سنجند یا متغیرهای دیگری را(نوابخش ،1386 : 128).

جامعه آماري، روش نمونه‏گيري و حجم نمونه:

در اين تحقيق جامعه‌ آماري اعضاي 18 تا32 ساله در استان ايلام و توابع هستند كه در اين پژوهش جوانان استان ايلام ناميده مي‌شوند. علت انتخاب سن 18 تا 32 سال در اين تحقيق از سوي ما اين است كه سن 18 تا 32 سال بر اساس الگوی بری ستروم(1384) به گروه جوانان اختصاص دارد. همچنین این سن از نظر نظام اجتماعی و انتخاباتی کشور، سن مهم ورود و دخالت در امور سیاسی جوانان به حساب می آید. با توجه به اعلام فرمانداری های استان ایلام و مرکز آمار ایران بر اساس سرشماری سال 1388 و سرشماری های دیگر در سال 1390، تعداد جوانان استان معادل 178 هزار نفر در محدوده سنی مطرح شده می باشد. با توجه به بالا بودن سطح جامعه و پراکندگی آن، به منظور اندازه‌گيري حجم نمونه در اين تحقيق از روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی استفاده شد و شيوه نمونه‌گيري³⁵ به صورت خوشه ای چند مرحله ای ( سیستماتیک) انجام گرفت.تعداد نمونه بدست آمده معادل 138 نفر از جوانان 18 تا 32 سال با جنسیت زن و مرد بوده است. مكان پژوهش در شهر ايلام و زمان پژوهش سال 1394 مي‌باشد. 

ابزار گرد آوری داده های پژوهش:

ابزار گرد آوری داده ها راهی است برای جمع آوری داده های مورد نیاز از نمونه آماری که مقدمه تجزیه و تحلیل آماری و پردازش آنها به منظور  تبدیل شدن به اطلاعات است. ابزار گرد آوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه بوده که شامل 16 سوال در رابطه با آنومي سياسي و مولفه های مربوط به آن می باشد. این پرسش نامه بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت طراحی شده است و به صورت زیر امتیاز بندی شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 = کاملاً مخالف      2 = مخالف      3 = بی نظر      4 = موافق      5 = کاملاً موافق

جدول (1): تجزیه و تحلیل داده های پرسش نامه:

شرح		تعداد	درصد
جنسیت	زن	43	31.1
	مرد	95	68.9
تحصیلات	دیپلم و کاردانی	46	33.3
	کارشناسی	64	46.4
	کارشناسی ارشد و بالاتر	28	20.3
سن	18 تا 20 سال	12	8.6
	21 تا 23 سال	25	18.4
	24 تا 27 سال	36	25.4
	28 تا 30 سال	32	23.4
	30 تا 32 سال	33	24.2

 

 

تجزیه و تحلیل فرضیه ها:

1.       به نظر مي‌رسد نارضايتي اجتماعي بر احساس آنومي جوانان تأثير مستقيم دارد.

2.       به نظر مي‌رسد انسجام ديني بر احساس آنومي جوانان تأثير معكوس دارد.

3.       به نظر مي‌رسد احساس ناعادلانه بودن قواعدبر احساس آنومي جوانان تأثير مستقيم دارد.

4.       به نظر مي‌رسد فرد گرايي بر احساس آنومي جوانان تأثير مستقيم دارد.

5.       به نظر مي‌رسد متغير مستقل سكولاريزم بر احساس آنومي جوانان تأثير مستقيم دارد.

6.       به نظر مي‌رسد پايگاه اجتماعي و اقتصادي بر احساس آنومي جوانان تأثير دارد.

7.       به نظر مي‌رسد همبستگي سياسي بر احساس آنومي جوانان تأثير معكوس دارد.

 

جدول (2)ضریب همبستگی مربوط به کل فرضیات

فرضیه	سطح خطا	آزمون T	سطح معنی داری	نتیجه
به نظر مي‌رسد نارضايتي اجتماعي بر احساس آنومي جوانان تأثير مستقيم دارد.	05/0	22/3	000/0	تائید فرضیه
به نظر مي‌رسد انسجام ديني  بر احساس آنومي جوانان تأثير معكوس دارد.	05/0	18/63	000/0	عدم تائید فرضیه
به نظر مي‌رسد احساس ناعادلانه بودن قواعد بر احساس آنومي جوانان تأثير مستقيم دارد.	05/0	65/1	003/0	تائید فرضیه
به نظر مي‌رسد فرد گرايي بر احساس آنومي جوانان تأثير مستقيم دارد.	05/0	11/87	001/0	عدم تائید فرضیه
به نظر مي‌رسد سكولاريزم بر احساس آنومي جوانان متغير وابسته تأثير مستقيم دارد.	05/0	06/94	000/0	عدم تائید فرضیه
به نظر مي‌رسد پايگاه اجتماعي و اقتصادي بر احساس آنومي جوانان تأثير دارد.	05/0	45/11	000/0	تائید فرضیه

 

در مورد فرضیه به نظر مي‌رسد نارضايتي اجتماعي بر احساس آنومي جوانان تأثير مستقيم دارد.نشان دادیم که با توجه به سطح آزمون T معادل 22/3 و سطح معنی داری 000/0 میزان بدست آمده کمتر از میزان T و سطح معنی داری جدول می باشد. بنابراین فرضیه مورد تائید است. در مورد فرضیه به نظر مي‌رسد انسجام دينيبر احساس آنومي جوانان متغير معكوس دارد.نشان دادیم که با توجه به سطح آزمون T معادل 18/63 و سطح معنی داری 000/0 میزان بدست آمده بیش از میزان T و سطح معنی داری جدول می باشد. بنابراین فرضیه مورد تائید قرار نگرفت. در مورد فرضیه به نظر مي‌رسد متغير مستقل (احساس ناعادلانه بودن قواعد) بر احساس آنومي جوانان تأثير مستقيم دارد.نشان دادیم که با توجه به سطح آزمون T معادل 65/1 و سطح معنی داری 003/0 میزان بدست آمده کمتر از میزان T و سطح معنی داری جدول می باشد. بنابراین فرضیه مورد تائید است.در مورد فرضیه به نظر مي‌رسد متغير مستقل (فرد گرايي) بر احساس آنومي جوانان متغير وابسته تأثير مستقيم دارد.نشان دادیم که با توجه به سطح آزمون T معادل 11/87 و سطح معنی داری 001/0 میزان بدست آمده بزرگتر از میزان T و سطح معنی داری جدول می باشد. بنابراین فرضیه مورد تائید قرار نگرفت.در مورد فرضیه به نظر مي‌رسد متغير مستقل سكولاريزم (نگرش جوانان) بر احساس آنومي جوانان متغير وابسته تأثير مستقيم دارد.نشان دادیم که با توجه به سطح آزمون T معادل 06/94 و سطح معنی داری 000/0 میزان بدست آمده بیش از میزان T و سطح معنی داری جدول می باشد. بنابراین فرضیه مورد تائید قرار نگرفت.در مورد فرضیه به نظر مي‌رسد متغير مستقل( پايگاه اجتماعي و اقتصادي) بر احساس آنومي جوانان متغير وابسته تأثير دارد..نشان دادیم که با توجه به سطح آزمون T معادل 45/11 و سطح معنی داری 000/0 میزان بدست آمده کمتر از میزان T و سطح معنی داری جدول می باشد. بنابراین فرضیه مورد تائید است.

جدول (3): بررسی سطح کمی آنومی سیاسی بین جوانان(18-32) استان ایلام

 

شرح		سطح آنومی سیاسی		درصد
جنسیت	زن	شدید	8	18.6
		متوسط	15	34.9
		ضعیف	20	46.5
	مرد	شدید	21	22.1
		متوسط	38	40.0
		ضعیف	36	37.9
سن	18 تا 32 سال	شدید	29	21.05
		متوسط	53	38.4
		ضعیف	56	40.5

 

 

 

در بررسی جدول فوق می توان به این نتیجه دست یافت که سطح آنومی سیاسی متوسط در بین گروه های سنی 18 تا 32 سال در سطح استان ایلام و نیز در بین جنسیت های زن و مرد بالاتر از آنومی ضعیف و آنومی شدید بوده است. در بررسی جنسیت زن می توان نشان داد که سطح آنومی ضعیف(5/46) به مراتب بیشتر از آنومی سیاسی ضعیف(9/37) در بین مردان بوده است.

بحث و بررسی پژوهش:

سرعت تغییرات اجتماعی به عنوان یک متغیر تشدید کننده و کاتالیزور  پدیده آنومی محسوب     می شود. در این زمینه رویکرد جدیدی که این مساله را به صورت جدید در ایلام توجیه می کند ،هرمنوتیک انتقادی است .براساس این رویکرد ما معتقدیم که  تحولات ساختاری در حوزه نهاد اقتصادی(مدرنیزاسیون ) از چند دهه پیش ،در ایلام ،چهره  فرماسیون اقتصادی – اجتماعی و سیاسی پیشین را متحول نموده و به تبع این وضع ،پارادایم فرهنگی متصل به آن (بخش نرم افزاری )را متاثر نمود و زمینه گذار (عبور) از سنت را هموار نمود از سوی دیگر، چون مدرنیته ایلامی (بخش مدرنیزاسیون ) با شتاب بیش از حد معمول وارد جامعه شد و این قضیه عجولانه مجال ها را گرفت و مانع از تثبیت شدن نظم جدید گردید و در این جا رویکرد "یورگن هابرماس "مبنی برمخدوش شدن زیست جهانی از سوی سیستم در ایلام مصداق بیشتری دارد در نتیجه این وضع نوعی آشفتگی (اجتماعی – سیاسی و فرهنگی )است(قاسمی ،1382  :8-9) .بنابر این ،چون تحقیق ما درباره آنومی سیاسی است از دیگر انواع آنومی خودداری می کنیم. از سال 1350به دنبال افزایش قیمت پترول و تحول در زیر ساخت های مادی جامعه، ایلام با سرعت سرسام آوری گسترش یافت و بر مبنای تقسیم بندی کشوری ،از فرمانداری کل به استانداری تبدیل شد و سیل بودجه و امکانات به سوی آن روان شد. ساختمان سازی ،گسترش راههای ارتباطی، ارتقای استانداردهای آموزشی واقتصادی و تحرک اجتماعی و سیاسی... از جمله پیامداین وضع بود. این اقدامات دگرگونی هایی در فرماسیون فرهنگی و اقتصادی و به تبع آن سیاسی در جامعه ایلام ایجاد کرد. بر اساس گزارش هایی که از میزان خودکشی در ایلام اعلان شده، نرخ خودکشی در ایلام به ازای هر میلیون نفر هفتاد و پنج نفر می باشد که بی سابقه ترین نرخ در طول سیصد سال گذشته در جهان است در کنار این آسیب، اعتیاد،افسردگی، سرقت، گدایی، مواد مخدر، معاملات غیر قانونی اقتصادی در حال افزایش است از این رو نرخ آسیب های اجتماعی در استان سیر صعودی داشته است، از سوی دیگر رشد شتابان اقتصادی در دهه  های اخیر به ویژه از سال 1350 تاکنون در ایلام باعث گردیده که موقعیت های اجتماعی افراد دگرگون شود این امر بواسطه رقابتی است که ساختار و شرایط جامعه بر افراد تحمیل نموده است و در حال حاضر دامنگیر استان ایلام شده است.

نتیجه گیری و پیشنهادات:

پژوهش حاضر در مورد ارتباط عوامل مؤثر بر احساس آنومي سياسي بين جوانان (18-32) استان ايلام می باشد. از فرضیاتی که به آنها پرداخته شد این نتایج حاصل شده است:

 تحلیل نتایج فرضیه اول

در مورد فرضیه به نظر مي‌رسد متغير مستقل (نارضايتي اجتماعي) بر احساس آنومي جوانان متغير وابسته تأثير مستقيم دارد.نشان دادیم که با توجه به سطح آزمون T معادل 22/3 و سطح معنی داری 000/0 میزان بدست آمده کمتر از میزان T و سطح معنی داری جدول می باشد. بنابراین فرضیه مورد تائید است.

سیمون 2013 در نتایج تحقیقات خود نیز به این نتیجه دست یافت که نارضايتي اجتماعي توانسته بر روی ایجاد احساس آنومی در جوانان نقش موثری داشته باشد.

تحلیل نتایج فرضیه دوم

در مورد فرضیه به نظر مي‌رسد متغير مستقل (انسجام ديني) بر احساس آنومي جوانان متغير وابسته تأثير معكوس دارد. نشان دادیم که با توجه به سطح آزمون T معادل 18/8 و سطح معنی داری 000/0 میزان بدست آمده کمتر از میزان T و سطح معنی داری جدول می باشد. بنابراین فرضیه مورد تائید است.

مرک و هان 2011 در نتایج تحقیقات خود نیز به این نتیجه دست یافت که نارضايتي اجتماعي توانسته بر روی ایجاد احساس آنومی در جوانان نقش موثری نداشته است. 

تحلیل نتایج فرضیه سوم 

در مورد فرضیه به نظر مي‌رسد متغير مستقل (احساس ناعادلانه بودن قواعد) بر احساس آنومي جوانان تأثير مستقيم دارد. نشان دادیم که با توجه به سطح آزمون T معادل 65/1 و سطح        معنی داری 003/0 میزان بدست آمده کمتر از میزان T و سطح معنی داری جدول می باشد. بنابراین فرضیه مورد تائید است.

هارت و جان 2009 در نتایج تحقیقات خود نیز به این نتیجه دست یافت که احساس ناعادلانه بودن قواعد توانسته بر روی ایجاد احساس آنومی در جوانان نقش موثری داشته باشد.

تحلیل نتایج فرضیه چهارم:

در مورد فرضیه به نظر مي‌رسد متغير مستقل (فرد گرايي) بر احساس آنومي جوانان متغير وابسته تأثير مستقيم دارد. نشان دادیم که با توجه به سطح آزمون T معادل 11/87 و سطح معنی داری 001/0 میزان بدست آمده بزرگتر از میزان T و سطح معنی داری جدول می باشد. بنابراین فرضیه مورد تائید قرار نگرفت.

مرک و هان 2011 در نتایج تحقیقات خود نیز به این نتیجه دست یافت که فرد گرايي نتوانسته بر روی ایجاد احساس آنومی در جوانان نقش موثری نداشته است.

تحلیل نتایج فرضیه پنجم 

در مورد فرضیه به نظر مي‌رسد متغير مستقل سكولاريزم (نگرش جوانان) بر احساس آنومي جوانان متغير وابسته تأثير مستقيم دارد.نشان دادیم که با توجه به سطح آزمون T معادل 06/94 و سطح معنی داری 000/0 میزان بدست آمده بیش از میزان T و سطح معنی داری جدول می باشد. بنابراین فرضیه مورد تائید قرار نگرفت.

آلبر 2012 در نتایج تحقیقات خود نیز به این نتیجه دست یافت که نگرش جوانان نتوانسته بر روی ایجاد احساس آنومی در جوانان نقش موثری داشته باشد.

تحلیل نتایج فرضیه ششم 

در مورد فرضیه به نظر مي‌رسد متغير مستقل( پايگاه اجتماعي و اقتصادي) بر احساس آنومي جوانان متغير وابسته تأثير دارد..نشان دادیم که با توجه به سطح آزمون T معادل 45/11 و سطح معنی داری 000/0 میزان بدست آمده کمتر از میزان T و سطح معنی داری جدول می باشد. بنابراین فرضیه مورد تائید است.

آلبر 2012 در نتایج تحقیقات خود نیز به این نتیجه دست یافت که پايگاه اجتماعي و اقتصادي توانسته بر روی ایجاد احساس آنومی در جوانان نقش موثری داشته باشد.

شرايط حساس سياسي و اجتماعي و اقتصادي كشور امروز ضروري مي‌سازد كه به آنومي اجتماعي به طور (عام) و آنومي سياسي كه يكي از مهمترين انواع مي‌باشد به طور (خاص) توجه شود. به دلايل تاريخي با توجه به تأثيرگذاري خرده نظام سياست بر ديگر خرده‌ نظام‌هاي اجتماعي در كشور ما اين ضرورت و اهميت تحقيق را مضاعفاً مهم مي‌باشد. اکنون ما می خواهیم بدانیم آیا ایلام جامعه ای آنومیک است،در صورت وجود آنومی سیاسی چگونه می توانیم آن را تبیین کنیم.اعتقاد ما براین است که چنین پدیده ای در ایلام وجود دارد بر اساس ملاحظات نظری ،آنومی در جامعه ای وجود دارد که دارای شرایط زیر باشد: در حال گذر بوده و شهرنشینی در آن در حال گسترش باشد، شهرنشینان در معرض تحرک اجتماعی فزاینده بوده و رشد اقتصادی را تجربه کرده باشند، نرخ آسیب های اجتماعی بالا باشد، مهاجرت های روستایی آهنگی شتابان داسته باشند، جامعه دچار بیگانگی سیاسی، بی تفاوتی اجتماعی و فرهنگی باشند، رفتار افراد خودخواهانه باشد، نشاط و امید به زندگی جای خود رابه افسردگی، نارضایتی و ناخرسندی بدهد، بین نسل ها ،تعارض و شکاف ارزشی و هنجاری باشد(قاسمی ،1382  :9-10). با توجه به گفتگو و مصاحبه ای که ما با اقشار مختلف داشتیم ،آیتم و مولفه های بالا نشان می دهند که استان ایلام مبتلا به سندورم آنومی است .از مشخصات جامعه در حال گذار افزایش نرخ شهرنشینی، صنعتی شدن، نوآوری و تغییرات اجتماعی و.... می باشد .این تحول زیستی در ایلام صرفاً جغرافیایی نبوده، بلکه همزمان دگرگونی هایی را در ساختار سیاسی ،معیشتی ،فرهنگی به همراه خواهد داشت.(قاسمی ،1382: 13-12).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Study of factors affecting the political anomie among youth between (18 to 32) province Ilam

Dr. Mhrdadnva bakhsh*
 abstract:

The key themes in social and political fields at the community level, promoting and intensifying its political anomie. our research examines the factors affecting political anomie among young people aged 18 to 32 conducted in Ilam province. The method of this research was to collect information using a questionnaire. Random cluster sampling method to determine the sample size was 138 people from young boys and girls. variable religious solidarity and individualism, among other variables and anomie in the relationship shown significant level of (0.000). Also showed that the level of political anomie average more common among adolescents and among female gender can be shown that the poor anomie (5/46) far more than political anomie weak (9/37) among men.

Keywords, political anomie, individualism, socio-economic status, religious solidarity, social discontent

 

 

 

 

 

Full-time faculty member and professor at Azad University of Tehran Research Sciences (Corresponding author). [e-mail]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منابع فارسی

1.       آرون، ريمون،(1363) مراحل اساسي انديشه در جامعه‌شناسي، مترجم باقر پرهام، چاپ اول، جلد اول ،تهران:انتشارات سازمان انتشارات و اموزش انقلاب اسلامي 

2.       اتسلندر، پتر،(1375) روشهاي تحقيق تجربه اجتماعي، ترجمه بيژن كاظم‌زاده، انتشارات آستان قدس رضوي.

3.       اشرف، احمد (1354)، کژ رفتاری، مسائل انسانی و آسیب شناسی اجتماعی، مجموع گفتارهای درسی آموزشگاه عالی خدمات اجتماعی دانشگاه تهران.

4.       بیرو، آلن، (1367) فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران: انتشارات کیهان، چاپ اول

5.       چلپی، مسعود و مبارکی، محمد (1384)، تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و جرم در سطوح خرد و کلان، مجله جامعه­شناسی، شماره 22: 3 – 44.

6.       زتومکا، پیتر (1384)، اعتبار یک نظریه  جامعه شناسی، تهران، انتشارات سروش.

7.       شیانی، ملیحه و محمدی، محمدعلی (1386)، تحلیل جامعه شناسی احساسی آنومی اقتصادی در میان جوانان، مجله رفاه اجتماعی، شماره 25، تابستان.

8.       قاسمی، یارمحمد (1372) انگیزه های مهاجرت روستاییان و عشایر به شهر ایلام، رساله ارشد دانشگاه تهران 

9.       كوزر، لوئيس و روزنبرگ، برنارد،(1378) نظريه‌هاي بنيادي جامعه‌شناختي، مترجم فرهنگ ارشاد، تهران:انتشارات نی 

10.       کلدی، علیرضا و رحمانی، علی (1385)، عوامل مؤثر بر نابهنجاری جوانان، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 27: 192 – 212.

11.       کوثری، مسعود (1380 )، علل موثر بر آنومی سیاسی دراستان تهران، پایان نامه دکتری رشته جامعه شناسی، دانشکده ادبیات و علوم اجتماعی دانشگاه تربیت مدرس ،1381.

12.       کوثری، مسعود (1382)، آنومی اجتماعی و اعتیاد به مواد مخدر، فصلنامه علمی، پژوهشی سوء مصرف مواد. سال دوم، شماره 5.

13.       گيدنز، آنتوني،(1389) سياست جامعه‌شناسي و نظريه‌هاي اجتماعي، ترجمه منوچهر صبوري، تهران، انتشارات ني.

14.       محسنی، منوچهر( 1375) ،بررسی  آگاهی ها، نگرش ها و رفتار اجتماعی فرهنگی در ایران، تهران: معاونت پژوهشی و آموزشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

15.       مرتون، رابرت، مشكلات اجتماعي، نظريه‌هاي جامعه‌شناسي، نوين، تولايي، تهران: اسپركيز.

16.       مرجایی، سیدهادی، (1382) سنجش و بررسی احساس آنومی در میان جوانان، فصلنامه مطالعات جوانان، شماره 5. 

17.       مظفر، حسین، ذکریایی، منیژه و ثابتی، مریم (1388)، آنومی فرهنگی و اعتیاد به مواد مخدر در بین جوانان 28-13 ساله شهر تهران، پژوهش نامه علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، سال 3، شماره 4، زمستان.

18.       نوابخش،، مهرداد، (1386)، مباني نظريه در روش جامعه‌شناسي، تهران، انتشارات پرديس دانش، 1386.

19.       هابرماس ،یورگن، (1380)، جهاني شدن و آينده، دموكراسي، منظومه ساحلي، ترجمه كمال پولادي، تهران، نشر مركز.

20.       هولندر،  لوین، پی و همکاران (1378 )، روانشناسی اجتماعی، ترجمه احمد رضوانی  تهران، انتشارات قدس رضوی. 

21.       قاسمی ، یارمحمد ، (1382) ،پیامدهای آنومی در ایلام ،فصلنامه فرهنگ وتوسعه ،شماره 6،ص12

منابع انگلیسی.

22-Bodankin,M, & Tziner, A (2009) Constructive deviance and personality: How do they interrelate: Economic Inferences, XI (26), pp:549-564.

23-De Hoogh, A.H.B. & DenHartog,D.N. (2008) Ethical and despotic leadership, relationship with leaders social responsibility, top management team effectiveness and subordinates optimism: A multi method study, The Leadership Quarterly, 19, pp: 297-311.

24-Lee, Gary R. and Clyde, Robert W., Religion, Socioeconomic Status and Anomie, Journal for the Scientific Study of Religion, 1974, 13, 1, Mar., P. 35-47.

25-Maftic lisar (2006). Advancing institutional anomie theory: a micro. International journal of offender theapy and comparative. Vol.50

 

1

 

---

[1] * عضو هیئت علمی و استاد تمام وقت دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران (نویسنده ی مسئول)[e-mail]

[2] - Legitimacy

[3] - Acceptance and legitimacy

[4] - instability

[5] - political disorder

[6] - depth

[7] - public area

[8] - elites structure

[9] - Bodankin &Tziner, A,2009

[10] - Maintain law

[11] - integrated

[12] - integration

[13] - Order

[14] - Balance

[15] - equilibrium

[16] - individual attitudes

[17] - Maftic,2004

[18] - De Hoogh, 2008, p. 297

[19]  - despotic leaership

[20]  - Anomie

[21]  - percieyed normative conflict

[22]  - Alienation

[23]  - den hartog

[24]  felling anomie

[25]  - Lee

[26] - Selfish individualism

[27] - Normative conflict

 

[28] - Increasing social mobility

[29] - Gap values ​​and norms

[30] - explanation

[31] - political anomie

[32]  

[33]  -Validity (روایی)

[34]  - Reliability

[35]  sampling method

---