تاثیر توسعه اقتصادی بر نابرابری اجتماعی در کلان شهر تهران

الموضوعات : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

حمیدرضا قدسی راد ¹ , میثم موسایی ² , باقر ساروخانی ³

1 - دانشجوی دکتری جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استاد گروه علوم برنامه‌ریزی اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران (نویسنده مسئول)
3 - استاد گروه جامعه شناسی، دانشگاه تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 27 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1441 تاريخ التأكيد : 19 الثلاثاء , رمضان, 1441 تاريخ الإصدار : 26 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1441

الکلمات المفتاحية: نابرابری اجتماعی, کلان‌شهر, توسعه اقتصادی,

ملخص المقالة :

هرجامعه ای در روند توسعه خود به طور اجتناب ناپذیری با درجه ای از آسیب ها و مسایل اجتماعی مختلف روبرو است. هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر توسعه اقتصادی بر نابرابری اجتماعی در کلان شهر تهران است. این بررسی می تواند میزان کارآمدی توسعه اقتصادی را آشکار ساخته و نقاط قوت و ضعف آن را مشخص کند. سپس نظریات صاحب نظران کلاسیک و نظریه پردازان جدید در زمینه توسعه اقتصادی و نابرابری اجتماعی مطالعه شده و از مجموع این مطالعات، شاخص هایی برای بررسی اثر توسعه اقتصادی بر نابرابری اجتماعی در کلان شهر تهران انتخاب شد. این پژوهش به روش اسنادی و آماری در دوره زمانی سال های 1385-1390 صورت گرفته است. برای آزمون فرضیه ها از آزمون های همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهند که بین توسعه اقتصادی و نابرابری اجتماعی در کلان شهر تهران ارتباط معنی داری وجود ندارد هرچند با افزایش میزان توسعه یافتگی تا حدودی بر میزان نابرابری اجتماعی افزوده شده است. این مطلب حاکی از آن است که کلان شهر تهران در مراحل ابتدایی توسعه اقتصادی می باشد.

المصادر:

1. ادیبی، حسین. انصاری، عبدالمعبود (1387). نظریه­های جامعه شناسی. تهران: نشر دانژه، چاپ سوم.


2. ازکیا، مصطفی (1379). جامعه شناسی توسعه. تهران: نشر کلمه، چاپ دوم.


3. افروغ، عماد (1377). فضا و نابرابری اجتماعی «ارائه الگویی برای جدایی گزینی فضایی و پیامدهای آن». تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.


4. آرون، ریمون(1377). مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه شناسی. (ترجمه باقر پرهام). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم.


5. باتومور، تی.بی (1367). طبقات اجتماعی در جوامع جدید. (ترجمه اکبر مجدالدین). تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول.


6. بهشتی، محمدباقر (1382). توسعه اقتصادی ایران. تهران: انتشارات دانشگاه تبریز.


7. تامین، ملوین (1388). جامعه شناسی قشربندی و نابرابری­های اجتماعی، نظری و کاربردی. (ترجمه عبدالحسین نیک گهر). تهران، انتشارات توتیا.


8. تفضلی، فریدون (1385). تاریخ عقاید اقتصادی (از افلاطون تا دوره معاصر). تهران، نشرنی، چاپ پنجم.


9. خراسانی، محمد مظلوم و عظیمی هاشمی، مژگان. تحلیل فازی رابطه توسعه اقتصادی، سیاسی و نابرابری­های درآمدی در ایران. مجله تحلیل اجتماعی: نظم و نابرابری، پژوهش نامه علوم انسانی، شماره 4/59، پاییز و زمستان 1389.


10. روزبهان، محمود (1371). مبانی توسعه اقتصادی. تهران، نشر مولف.


11. روشه، گی (1378). تغییرات اجتماعی. (ترجمه منصور وثوقی). تهران، نشر نی، چاپ نهم.


12. زاهدی مازندرانی، محمدجواد (1385). توسعه و نابرابری. تهران، انتشارات مازیار، چاپ دوم.


13. ساروخانی، باقر (1375). درآمدی بر دایره المعارف علوم اجتماعی جلد اول و دوم. تهرن، انتشارات کیهان.


14. سالنامه آماری شهر تهران. آمارنامه شهر تهران1390. تهران، انتشارات سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، چاپ1391.


15. سایت منطقه بیست شهرداری تهران. http://region20.tehran.ir/


16. سایت منطقه بیست ودو شهرداری تهران. http://region22.tehran.ir/


17. سایت منطقه بیست ویک شهرداری تهران. http://region21.tehran.ir/


18. سایت منطقه پانزده شهرداری تهران. http://region15.tehran.ir/


19. سایت منطقه پنج شهرداری تهران. http://region5.tehran.ir/


20. سایت منطقه چهار شهرداری تهران. http://region4.tehran.ir/


21. سایت منطقه چهارده شهرداری تهران. http://region14.tehran.ir/


22. سایت منطقه دو شهرداری تهران. http://region2.tehran.ir/


23. سایت منطقه دوازده شهرداری تهران. http://region12.tehran.ir/


24. سایت منطقه ده شهرداری تهران. http://region10.tehran.ir/


25. سایت منطقه سه شهرداری تهران. http://region3.tehran.ir/


26. سایت منطقه سیزده شهرداری تهران. http://region13.tehran.ir/


27. سایت منطقه شانزده شهرداری تهران. http://region16.tehran.ir/


28. سایت منطقه شش شهرداری تهران. http://region6.tehran.ir/


29. سایت منطقه نوزده شهرداری تهران. http://region19.tehran.ir/


30. سایت منطقه نه شهرداری تهران. http://region9.tehran.ir/


31. سایت منطقه هجده شهرداری تهران. http://region18.tehran.ir/


32. سایت منطقه هشت شهرداری تهران. http://region8.tehran.ir/


33. سایت منطقه هفت شهرداری تهران. http://region7.tehran.ir/


34. سایت منطقه هفده شهرداری تهران. http://region17.tehran.ir/


35. سایت منطقه یازده شهرداری تهران. http://region11.tehran.ir/


36. سایت منطقه یک شهرداری تهران. http://region1.tehran.ir/


37. سبحانی، عزت الله (1370). مجموعه نظریه ها (کتاب توسعه).


38. سیف اللهی، سیف الله (1374). اقتصاد سیاسی ایران (مجموعه مقالات و نظرها). تهران، انتشارات  پژوهشکده جامعه پژوهی و برنامه­ریزی المیزان.


39. سیف اللهی، سیف الله (1386). جامعه شناسی مسایل اجتماعی ایران (مجموعه مقاله­ها و نظرها). تهران، موسسه انتشارات جامعه پژوهان سینا، چاپ دوم.


40. فتحی، سروش (1391). تحلیلی بر روابط اجتماعی در فضای شهری پایدار. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال چهارم، شماره چهارم.


41. قائمی­زاده، محمد سلمان (1386). جامعه شناسی قشربندی و تحرک اجتماعی. همدان، انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.


42. قره باغیان، مرتضی (1373). اقتصاد، رشد و توسعه (جلد اول). تهران، نشر نی.


43. کوزر، لیوئیس (1380). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی. (ترجمه محسن ثلاثی). تهران، انتشارات علمی، چاپ نهم.


44. گرب، ادوارد ج (1373). نابرابری اجمتاعی: دیدگاه­های نظریه­پردازان کلاسیک و معاصر. (ترجمه محمد سیاهپوش و احمدرضا غروی زاد). تهران، نشر معاصر.


45. متوسلی، محمود (1382). توسعه اقتصادی. تهران، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).


46. مدنی پور، علی (1380). تهران ظهور یک کلان­شهر. تهران، انتشارات پردازش و برنامه­ریزی شهری (وابسته به شهرداری تهران)، چاپ اول.


47. مشهدی­زاده دهاقانی، ناصر (1373). تحلیلی از ویژگی­های برنامه­ریزی شهری در ایران. تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت، چاپ اول.


48. ملک، حسن (1372). جامعه شناسی قشرها و نابرابری ها. تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور.


49. ملکی زاوش، حسین (1370). تهران در گذرگاه تاریخ ایران. تهران، نشر اشاره، چاپ اول.


50. موسایی، میثم. طراحی الگوهای مشارکت شهروندان در امور شهری.1385.


51. نوابخش، مهرداد (1392). ضرورت احیا سرمایه اجتماعی درتوسعه فضاهای شهری.  مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال پنجم، شماره چهارم.


52. هلک، ژاک (1371) "سرمایه گذاری برای آینده آموزش و پرورش"، عبدالحسین نفیسی، تهران: انتشارات مدرسه.


53.  Galor O. and O. Moav. (2002). From Physical to Human Capital Accumulation: Inequality and the Process of Development.


54. Robinson S. 1976. A Note on the U Hypothesis Relating Income Inequality and Dconomic Development. The American Economic Rewiew, Vol. 66, No. 3, pp. 437-440.