مقایسه مدلهای تبیین کننده ی هویت قومی، ملی و دینی بر اساس تحلیل مسیر اکتشافی
الموضوعات : مطالعات توسعه اجتماعی ایران
مژگان آژیده
1
,
سید سعید آقائی
2
,
اختر شیری
3
1 - دانشجو/ دانشگاه آزاد اسلامی/ واحد تهران مرکز/تهران/ ایران
2 - عضو هیات علمی/گروه جامعه شناسی/ دانشکده علوم اجتماعی /دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی / تهران/ ایران
3 - جامعه شناسی، علوم اجتماعی، آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: نافرمانی مدنی, هویت ملی, عناصر فرهنگی, هویت قومی, هویت دینی,
ملخص المقالة :
این پژوهش با هدف مقایسه ی مدل های تبیین کننده ی هویت های سه گانه ؛ ملی، قومی و دینی و مقایسه ی این سه مدل با یکدیگر آغاز شد. چارچوب نظری مبتنی بر رویکرد همکنشی نمادین و تبارهای نظریِ شکل گیریِ خود در نظریه کولی و تکوین آن توسط مید، بلومر و گافمن صورت بندی شد و متغیرهای خواسته های فردی و گروهی، نافرمانی مدنی، رسانه های جمعی، پایگاه اجتماعی و عناصر فرهنگی (ارزش ها و هنجارهای اجتماعی) به عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شدند. این پژوهش با روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه ی محقق ساخته در بخش گردآوری داده ها انجام شد. جامعه ی آماری شامل دانش آموزان مقطع اول متوسطه منطقه 17 شهر تهران بود که با استفاده از فرمول کوکران، 370 نفر برآورد شد و به شیوه ی نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای نمونه ها انتخاب شدند. نتایج نشان داد که تغییرات هویت ملی، 6/54 درصد، هویت دینی، 7/59 درصد و هویت قومی، 57 درصد توسط این متغیرها صورت می گیرد. در هر سه مدل، عناصر فرهنگی بالاترین میزان تبیین کنندگی را داشتند و رسانه های جمعی در تبیین هویت ملی، تاثیر مثبت و در هویت قومی و دینی، تاثیر منفی داشت. از سوی دیگر، علاوه بر متغیر عناصر فرهنگی، خواسته های فردی و گروهی در تبیین تغییرات هویت قومی تاثیر مستقیم داشتند، در حالی که در متغیر هویت ملی، نافرمانی مدنی و پایگاه اجتماعی تاثیرگذار بودند.
_||_
