تحلیلی بر تصویرنمایی نهج‌البلاغه از فرهنگ بینشی و کُنشی فرماندهان مسلمان
الموضوعات : مدیریت فرهنگیرضا جعفری 1 , طاهره حجتی زاده 2
1 - استادیار گروه الهیات، دانشگاه افسری امام علی(ع)، تهران، ایران (نویسنده مسئول)
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته علوم و معارف نهج‌البلاغه، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: فرهنگ, امام علی(ع), فرماندهان مسلمان, تصویرنمایی, نهج‌البلاغه,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف پژوهش: با توجه به اینکه یکی از مجال های تصویر نماییِ نهج البلاغه، ترسیم فرهنگ حاکم بر بینش فکری و کُنش عملی فرماندهان مسلمان در میدان های جنگ و غیر آن است و فرهنگ نیز، شاخص ممیّز گروه های مختلف بشری از یکدیگر در بازشناخت آن ها از سایر طیف ها یا گروه های نظیر در جوامع دیگر است، این مقاله کوشیده است، پاره ای از ظرائف فرهنگی فرماندهان اسلامی را در حوزۀ پندار و کردار با رویکرد بلاغی و ادبی از منظر نهج البلاغه مطالعه نماید. روش پژوهش: گردآوری اطلاعات پژوهش، به روش کتابخانه ای؛ ابزار گردآوری آن، فیش‌برداری؛ تنظیم یافته ها در قالب جداول و تحلیل یافته‌ها نیز از نوع توصیفی بوده است. یافته‌ها: مؤلفه‌ها و صفات مورد توجه و تأکید حضرت علی(ع) برای فرماندهان و مدیران در25 نامه از نامه‌های نهج‌البلاغه ذکر شده است. صرف نظر از ویژگی‌ها و صفاتی که با وجود اختلاف در لفظ، از ترادف معنایی برخوردارند، از منظر مولای متقیان(ع)، 130 ویژگی شاخص و محوری، از اوصاف و خصائص برجسته فرماندهان مسلمان در حکومت اسلامی بوده و این ویژگی ها، می باید پایه و اساسِ منش و روش آنان در انجام وظایف و تکالیف شان در برابر خداوند و امام و ولی زمانه، در قبال زیردستان و در مواجهه با دشمنان در حالات مختلف نبرد باشد که این ویژگی ها در قالب جداولی در متن مقاله ارائه شده اند. نتیجه گیری: بن مایه ی فرهنگ حاکم بر بینش و کُنش فرماندهان مسلمان، مؤلفه هایی چون تقوا، اصالت خانوادگی، نجابت، پندپذیری، فرمان پذیری، عدالت، مهربانی، پاکدلی، پاکدستی، خردمندی، فرهیختگی، بردباری، عفوپذیری، زیرکی، قانون مندی، کارآمدی، شجاعت، جنگاوری و دلیری است که نهج البلاغه این فرهنگ را به خوبی تصویر نموده است.
_||_
