همزیستی قارچ‌های‌ میکوریز با گونه مرتعی جعفری معطر (Chaerophyllum macrospermum) در فصل‌های بهار و تابستان و ارتباط آن با عناصر معدنی خاک در مراتع منطقه آبشار سلوک ارومیه

الموضوعات :

جلیل خارا ¹ , فاروق سلیمانی ² , معصومه ربیعی ³

1 - دانشیار گروه زیست‌شناسی گیاهی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ایران
2 - دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، کارشناس سازمان حفاظت محیط‌زیست، ارومیه، ایران
3 - کارشناس ارشد سیستماتیک و اکولوژی گیاهی، کارشناس سازمان حفاظت محیط‌زیست، ارومیه، ایران

تاريخ الإرسال : 12 الأحد , صفر, 1443 تاريخ التأكيد : 14 الأربعاء , ربيع الأول, 1443 تاريخ الإصدار : 15 الإثنين , محرم, 1443

الکلمات المفتاحية: اسانس, عناصر معدنی, میکوریز, آغشتگی, جعفری معطر,

ملخص المقالة :

همزیستی گیاهان با میکروارگانیسم‌ها و سایر موجودات زنده موجب حفظ و پایداری گونه‌های گیاهی می‌شود. در تحقیق حاضر که طی فصل‌های بهار و تابستان 1397 در منطقه آبشار سلوک ارومیه انجام شد، تأثیرگذاری عناصر معدنی خاک با کلونیزاسیون و برخی خصوصیات خاک بر جمعیت اسپور قارچ‌های میکوریزا (VAM) در ریزوسفر گیاه دارویی جعفری معطر یا مندوک (Chaerophyllum macrospermum) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آماری نشان داد که فصل و ایستگاه اثر معنی‌داری بر مقدار هاگ قارچ‌های میکوریز آربوسکولار در ریزوسفر گیاه دارند. کلونیزاسیون قارچ‌ها با ریشه گیاه در تابستان تا 26/172 درصد بیشتر از بهار بود. همچنین، تعداد اسپورهای موجود در خاک، درصد آغشتگی قارچ‌های میکوریز آربوسکولار و عامل فصل اثر معنی‌داری بر عملکرد اسانس گیاه داشت.بیشترین عملکرد اسانس در فصل تابستان مشاهده شد. با کاهش میزان فسفر در ریزوسفر گیاه بر میزان آغشتگی و همزیستی قارچی افزوده می‌شود. گونهGlomus mosseae به جذب آب، مواد غذایی، پتاسیم، فسفر و نیتروژن گیاه کمک بیشتری کرده و درنتیجه، زیست‌توده و رشد گیاه در شرایط سخت محیطی افزایش‌یافته است. با عنایت به اهمیت همزیستی قارچ‌های میکوریز آربوسکولار و تعامل آن با عناصر معدنی خاک، این اطلاعات می‌تواند در برنامه‌های توسعه زراعت گیاهان دارویی مؤثر باشد.