آینده‌پژوهی حسابرسی از منظر فناوری اطلاعات، تغییرات مقرراتی، ساختاری و رویه‌ای

الموضوعات : حسابداری مدیریت

زهرا عبدلی اباتری ¹ , احسان کمالی ² , امین رستمی ³ , آرزو آقایی چادگانی ⁴

1 - گروه حسابداری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
2 - گروه حسابداری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
3 - استادیار گروه حسابداری، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. (نویسنده مسئول)
4 - گروه حسابداری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

تاريخ الإرسال : 28 السبت , جمادى الثانية, 1444 تاريخ التأكيد : 14 السبت , ذو القعدة, 1444 تاريخ الإصدار : 08 الأربعاء , جمادى الأولى, 1445

الکلمات المفتاحية: آینده حسابرسی, هوش مصنوعی, فناوری بلاکچین, کلان داده‌ها, آینده پژوهی,

ملخص المقالة :

تحولات تکنولوژیک، حرفه حسابرسی را با چالش منسوخ شدن روش‌های قدیمی و سنتی مواجه کرده است. روش‌های سنتی حسابرسی دیگر پاسخگوی حسابرسی سازمان‌های بزرگ و پیچیده امروزی نیستند. از این‌رو بکارگیری فناوری اطلاعات وابزارهای نوین اطلاعاتی در ارائه اطلاعات به هنگام و دقیق در خصوص جریان های مالی موسسات حسابرسی امری حیاتی به نظر می‌رسد. صاحب نظران بر این عقیده هستند که در دنیای امروز، برنامه‌ریزی و آینده‌نگری ضرورتی اجتناب ناپذیر است و لازمه آن نیز آینده‌پژوهی است. در این پژوهش به آینده‌پژوهی تغییرات شیوه های حسابرسی که انتظار می‌رود طی ده تا بیست سال آینده در ایران انجام شود پرداخته شده است. این پژوهش بر مبنای هدف از نوع کاربردی و بر مبنای ابزار گردآوری داده‌ها از نوع توصیفی-پیمایشی و اکتشافی که به صورت پژوهش آمیخته (کمی-کیفی) انجام شده، می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید دانشگاه و متخصصان حرفه حسابرسی می‌باشد. نظرات مشارکت کنندگان از طریق پرسشنامه باز، مصاحبه و دلفی در نیمه اول سال 1401 جمع آوری گردید. نتایج تحلیل دلفی در دو مرحله حاکی از پذیرش 24 پیشران در حوزه تغییر مقررات، ساختار و رویه‌های حسابرسی با توجه به پیشرفت سریع فناوری طی سال‎های آینده می‌باشد. تفسیر نتایج نشان می‌دهد که حسابرسی نیازمند تغییر و بروزرسانی در حوزه فناوری اطلاعات، قوانین و استانداردها، ساختار و رویه‌های حسابرسی می‌باشد. همچنین، ظهور و پذیرش مدل‌های جدید کسب و کار، حسابرس را ملزم به آشنایی با این مدل‌ها خواهد کرد و علیرغم دشواری‌هایی که فناوری‌های جدید ایجاد می‌کنند، به بهبود عملکرد حسابرسان کمک خواهد کرد و انتظار نمی‌رود اثرات مخربی بر حرفه حسابرسی داشته باشد.

المصادر:

باباجانی جعفر؛ برزیده, فرخ و خنکا، عبدالخالق(1397). آینده پژوهی حسابداری مدیریت: از منظر علم و فناوری اطلاعات. حسابداری مدیریت, 11(38), 127-138.‎

باباجانی، جعفر؛ قربانی‌زاده، وجه ا... و خنکا، عبدالخالق (1399). آینده پژوهی حسابداری مدیریت: از منظر آموزش و پژوهش. پژوهش های تجربی حسابداری, سال نهم(35), 77-96.‎

برزیده، فرخ؛ باباجانی، جعفر؛ رئیسی وانانی، ایمان و سلاطی، صبا (1400). شناسایی پیشران‌های ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ آینده حسابداری در ایران در حوزه نوآوری‌های فناوری محور. حسابداری و منافع اجتماعی, 11(4)،1-20.‎

تحریری، آرش و افسای، اکرم(1400). فراتحلیل عوامل موثر بر رفتار حسابرسان جهت پذیرش فناوری اطلاعات. دوفصلنامه علمی حسابداری ارزشی و رفتاری, 6(11), 0-1.‎

سپاسی، سحر؛ انواری رستمی، علی اصغر و خواجوی، زینب(1395). بررسی عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات از دیدگاه حسابرسان داخلی. دانش حسابداری مالی. دوره سوم (4)، 189-215

شمس زاده، باقر؛ زلقی، حسن و امینیان، حامد (1396).آسیب شناسی الگوی کنونی تهیه صورت های مالی و ارائه مدل گزارشگری مالی بر مبنای فعالیت. فصلنامه حسابداری مالی.دوره نهم (36)، 127-160

گزارش آنکتاد(1399)اقتصاد دیجیتال خلق و تصاحب ارزش مضامینی بر کشورهای در حال توسعه، ترجمه مهدی محمدی ،امیر شریفیان،یوسف کاکاوندی،بهنام محمدی، چاپ اول،دانش بنیان فناور

مهدوی، غلامحسین و کریمی، زهره (1393). بررسی عوامل موثر بر تمایل حسابرسان در استفاده از فناوری. دانش حسابداری. دوره شانزدهم (1)، 7-32.

نوایی لواسانی، مرتضی (1391). آینده پژوهی در خدمات مالی با تاکید بر فناوری اطلاعات، اولین همایش ملی آینده پژوهی

وحدانی، محمد و رضایی مختاری، ناهید(1394).تاثیر فناوری اطلاعات بر کیفیت حسابرسی ،دومین کنفرانس بین المللی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی.اردبیل: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل. 22-1.

Alrashidi, M., Almutairi, A., & Zraqat, O. (2022). The impact of big data analytics on audit procedures: Evidence from the Middle East. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 9(2), 93-102

Bell, W. (2017). Foundations of futures studies: History, purposes, and knowledge. Routledge Gamage, P. (2016). Big Data: are accounting educators ready?. Journal of Accounting and Management Information Systems, 588-604.

Cheng, C. H., & Lin, Y. (2002). Evaluating the best main battle tank using fuzzy decision theory with linguistic criteria evaluation. European journal of operational research, 142(1), 174-186.

Cheng, S., Shi, Y., Qin, Q., & Bai, R. (2013, October). Swarm intelligence in big data analytics. In International conference on intelligent data engineering and automated learning (pp. 417-426). Springer, Berlin, Heidelberg.

Hezam, Y. A., Anthonysamy, L., & Suppiah, S. D. K. (2023). Big Data Analytics and Auditing: A Review and Synthesis of Literature. Emerging Science Journal, 7(2), 629-642.

Knechel, W. R. (2021). The future of assurance in capital markets: Reclaiming the economic imperative of the auditing profession. Accounting Horizons, 35(1), 133-151.

Kokina, J., & Davenport, T. H. (2017). The emergence of artificial intelligence: How automation is changing auditing. Journal of emerging technologies in accounting, 14(1), 115-122.‏

Manita, R., Elommal, N., Baudier, P., & Hikkerova, L. (2020). The digital transformation of external audit and its impact on corporate governance. Technological Forecasting and Social Change, 150, 119751.

Moffitt, K. C., Rozario, A. M., & Vasarhelyi, M. A. (2018). Robotic process automation for auditing. Journal of emerging technologies in accounting, 15(1), 1-10.

Noordin, N. A., Hussainey, K., & Hayek, A. F. (2022). The use of artificial intelligence and audit quality: An analysis from the perspectives of external auditors in the UAE. Journal of Risk and Financial Management, 15(8), 339.

Rosli, K., Yeow, P. H., & Siew, E. G. (2012). Factors influencing audit technology acceptance by audit firms: A new I-TOE adoption framework. Journal of Accounting and Auditing, 2012, 1.

Rus, I. (2015). Technologies and methods for auditing databases. Procedia Economics and Finance, 26, 991-999.

Salijeni, G., Samsonova-Taddei, A., & Turley, S. (2019). Big Data and changes in audit technology: contemplating a research agenda. Accounting and business research, 49(1), 95-119.‏

Sackman, H. (1975). Summary evaluation of Delphi. Policy Analysis, 693-718.

Tiberius, V., & Hirth, S. (2019). Impacts of digitization on auditing: A Delphi study for Germany. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 37, 100288.

Tiron-Tudor, A., & Deliu, D. (2021). Reflections on the human-algorithm complex duality perspectives in the auditing process. Qualitative Research in Accounting & Management.

Van den Broek, T., & van Veenstra, A. F. (2018). Governance of big data collaborations: How to balance regulatory compliance and disruptive innovation. Technological Forecasting and Social Change, 129, 330-338