واکاوی و تبیین اثرات کنشگران فنی و انسانی بر کارکردهای سیستم اطلاعاتی حسابداری مدیریت با استفاده از نظریه شبکه کنشگران
الموضوعات : حسابداری مدیریت
نعمت رستمی مازویی
1
(دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تحقیقات تهران- ایران)
فریدون رهنمای رودپشتی
2
(استاد، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تحقیقات ،تهران،ایران)
سید محمدرضا رییس زاده
3
(استادیار، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور ،نور،ایران)
زهرا پورزمانی
4
(دانشیار، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران مرکزی،تهران،ایران)
الکلمات المفتاحية: اطلاعات, سیستم حسابداری, حسابداری مدیریت, نظریه شبکه کنشگران,
ملخص المقالة :
در مطالعه حسابداری لازم است نقش عوامل انسانی و غیرانسانی در ساخت حقایق به‌وسیله اعداد حسابداری شناسایی گردند و چنین فرض می‌گردد که حسابداری شکل‌دهنده فعالیت‌ها و ارتباطات است که پس‌ازآن گزارش می‌گردد. هدف اصلی این تحقیق تبیین نقش بازیگران فنی و انسانی بر کارکردهای سیستم حسابداری مدیریت با استفاده از نظریه شبکه کنشگران است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و همبستگی بوده و داده‌های لازم از طریق نظرسنجی از بین نمونه‌ای 310 نقره از مدیران مالی و حسابداران جمع‌آوری گردیده و به‌منظور آزمون فرضیه‌ها از مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار لیزرل انجام‌شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که کنشگران فنی و انسانی نقش مؤثری در بهبود کارکردهای نظام حسابداری مدیریت ایفا می‌نمایند و برخلاف رویکرد سنتی متداول، در رویکرد کنشگری این بازیگران به‌عنوان مداخله‌گرانی که توانایی تأثیر و تغییر تصمیم‌های استراتژیک رادارند نگریسته می‌شوند و ما را در جستجوی منابع تغییرات بلندمدت سیستم حسابداری مدیریت و نقش آن‌ها در جامعه پیرامونمان کمک می‌نمایند. ازاین‌رو الگوهای برنامه ریزی، کنترل و ارزیابی به‌عنوان وظایف حسابداری مدیریت فراتر از بخش‌های مالی تغییر و توسعه‌یافته است و با به‌کارگیری مفهوم شبکه کنشگر و فرآیند تفسیر بهتر می‌توان ماهیت چندوجهی ارتباط بین کنشگران مختلف را نظاره نمود.
* اعرابی و حقیقت ثابت (1389). سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت، برنامه‌ریزی استراتژیک، تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات. تهران. نشر مهکامه.
* بنی طالبی دهکردی، بهاره؛ رهنمای رود پشتی، فریدون؛ نیکو مرام، هاشم؛ طالب نیا، قدرت الله (1394). تبیین نظریه شبکه کنشگران در حسابداری از منظر دانش. دانش حسابداری و مدیریت، زمستان 1394، سال چهارم، شماره 16، 130-119.
* رهنمای رود پشتی، فریدون؛ بنی مهد، بهمن؛ میر سعیدی، سید جعفر (1393). مدرنیته و حسابداری مدیریت. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال سوم، شماره 12،12-1
* رهنمای رود پشتی، فریدون؛ نژادتولمی، بابک (1395). هستی‌شناسی حسابداری مدیریت در بستر پست‌مدرنیته (اجرا گری، کنشگر شبکه و کاربردها). دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال نهم، شماره 29،13-1
* شریف زاده،مریم؛ زمانی،غلامحسین؛ ایمان،محمدتقی؛ کرمی،عزت الله(1390). ساختارشناختی کنشگران اجتماعی سامانه ی اطلاعات اقلیمی:کاربرد رویکرد نقشه ی علی.جامعه شناسی کاربردی،سال بیست دوم، شماره چهل وچهار،177-153
* Alcouffe, S., Berland, N., And Levant, Y. (2008). Actor-networks and the diffusion of management accounting innovations: A comparative study. Management Accounting Research, 19(1), 1-17.
* Burns, J. - Vaivio, J. (2001). Management Accounting Change. Management Accounting Research, 12 (4), 389-402.
* Caglio, A. - Ditillo A. (2012). Inter-organisational cost management: Towards an evolutionaryperspective, Management Accounting Research, 17 (4), 342-369.
* Callon, M. - Latour, B. (1981). Unscrewing the big Leviathan: How actors macrostructure reality and how sociologists help them to do so. In: Science and Innovation. Rethinking the rationales for funding and governance, eds. K.Knorr-Cetina & A. V. Cicourel, 30-68, Cheltenham: Edward Elgar.
* Chenhall, R. H. & Euske, K. J. (2007). The role of management control systems in planned organizational change: An analysis of two organizations. Accounting, Organizations and Society, 32(7/8), 601-637.
* Chow, C. W. Shields, M. D. & Wu, A. (1999). The importance of national culture in the design of and preference for management controls for multi-national operations. Accounting, Organizations and Society, 24(5-6), 441-461.
* Chua, W. (1995). Experts, networks and inscriptions in the fabrication of accounting images: a story of the representation of there public hospitals, Accounting,Organizations and Society, 20 (2-3), 111-145.
* Dechow, N. - Mouritsen, J. (2005).Enterprise resource planning systems, management control and the quest for integration, Accounting, Organizations and Society,30 (7/8), 691-733.
* Doris Hui(2012). Actor-network theory analysis of the budgetary process in the New Zealand school sector, ph.D. thesis, submitted to Auckland University .
* Grabowski, Louis J.,(2012). "Real Estate Decision-Making: An Actor Network Theory Analysis of Four, Small Charitable Organizations." Dissertation, Georgia State University.
* Granlund, M, Lukka, K,(1998). Towards increasing business orientation: Finnish management accountants in a changing cultural context. Management Accounting Research, 9 (2), 185-211.
* Hyvönen, T. Järvinen, J. & Pellinen, J. (2011). Struggling for a new role for the business controller, A paper presented at the 8th Conference of the European information and reward systems. Journal of Accounting Research,33(Supplement), 1-34.
* Justesen, L. - Mouritsen, J. (2011). Effects of actor-network theory in accounting research.Accounting, Auditing & Accountability Journal, 24 (2), 161-193.
* Latour, B. (1987). Science in action. Cambridge, MA; Harvard University Press.
* Latour, B. (1997). 'On Actor-network Theory: A few clarifications.'http://www.nettime.org/Lists-Archives/nettime-l-9801/msg00019.html.
* Latour, B. (2005). Reassembling the social: An introduction to Actor-Network Theory,Oxford University Press.
* Lowe, A. (2000).The construction of a network at health Waikato: the towards clinical budgeting project, Accounting, Auditing and accountability Journal, 13 (1), 1-25.
* Mouritsen, J. and S. Thrane. (2006). Accounting, Network Complimentarities and the Development of Inter-Organisational Relations. Accounting Organization Society, Vol. 31, pp. 241-275.
* Noongo, E. N. 2007. The implementation of geographic information systems in Namibia. Ph.D. Dissertation on Yhhteiskuntatieteellisia Julkaisuja, Publications in Social Sciences, No. 80, University of Joensuu, Joensuun Yliopisto.
* Pipan, T. and Czarniawska, B. (2010). “How to construct an actor-network: management accounting from idea to practice”, Critical Perspectives on Accounting, Vol. 21 No. 3, pp. 243-251.
* Pollack, j. Costello, k. Sankaran, s.(2013). Applying Actor–Network Theory as a sensemaking framework for complex organisational change programs, International Journal of Project Management 31, 1118–1128.
* Preston, A. Cooper, D.Coombs, R. (1992). Fabricating budgets: A study of the Production of Management Budgeting in the National Health Service, Accounting,Organizations and Society, 17 (6), 63-100.
* Quattrone, P. - Hopper, T. (2006). What is IT? SAP, accounting and visibility in a multinational organization. Information and Organization, 16 (3), 212-250.
* Richardsson, P. - Kraemmergaard P. (2006). Identifying the impacts of enterprise system implementation and use: Examples from Denmark. International Journal of Accounting Information Systems, 7 (1), 36-49.
* Rhodes, J., 2009, Using Actor-Network Theory to Trace an ICT (Telecenter) Implementation Trajectory in an African Women's Micro-Enterprise Development Organization, Information Technologies & International Development, 5, 3, 1-20
* Ruben Burga, Davar Rezania (2017). Project accountability: An exploratory case study using actor–network theory. International Journal of Project Management 35, 1024–1036.
* Scapens, R., Jazayeri, M. & Scapens, J. (1998). SAP: Integrated information systems and the implications for management accountant, Management Accounting, 76 (8), 46-54.
* Tatnall, A.( 2007). Business culture and the death of a portal. In Proceedings of the 20th Bled e Conference Mergence on Merging and Emerging Technologies, Processes, and Institutions, June 4 - 6, 2007.
* Vosselman, E. (2014). The performativity thesis and its critics: Towards a relational ontology of management accounting. Accounting and Business Research, 44(2), 181-230
_||_
