تبیین وضعیت حسابداری مدیریت درایران
الموضوعات : حسابداری مدیریتعلی ابراهیمی کردلر 1 , هنگامه مقدس پور 2
1 - دکتری حسابداری، استادیار دانشگاه تهران
2 - دکتری حسابداری دانشگاه تهران
الکلمات المفتاحية: توسعه حسابداری مدیریت, مراحل توسعه حسابداری مدیریت, مفاهیم و روش های حسابداری مدیر,
ملخص المقالة :
انجمن بین المللی حسابداران مالی )آیفک( به ارائه مراحل توسعه حسابداری مدیریت شامل مرحله اول: تعیین بهای تمام شدهو کنترل مالی، مرحله دوم: تهیه و آماده سازی اطلاعات برای برنامه ریزی و کنترل مدیریت، مرحله سوم: کاهش اتلاف منابع سازمانو مرحله چهارم: خلق ارزش ازطریق استفاده کارا از منابع پرداخته است؛ عبدالقادر و لوتر ) 6002 ( توانستند چهل تکنیک، مفهوم وروش حسابداری مدیریت را به 4 مرحله توسعه مذکور منتسب نمایند. ما در این پژوهش به دنبال درک جایگاه حسابداری مدیریتدر ایران و بالاخص این موضوع که در کدام مرحله قرار گرفته ایم و همچنین بررسی وضعیت این چهل تکنیک در ایران هستیم .پرسشنامه ای مشتمل برچهل سوال درقالب طیف پنج گانه لیکرت درحوزه وضعیتِ استفاده، میزانِ استفاده و اهمیتِ استفادهطراحی و میان مدیران مالی شرکت های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارتهران و مدیران مالی صنعت نفت و گاز توزیع شد ونتایج حاصل از 040 پرسشنامه به شرح زیر می باشد.میزانِ استفاده از" مرحله اول"درایران زیاد می باشد و میزان استفاده از سایر مراحل درسطح پایینی قراردارد .دو تکنیک، روش یا مفهوم شامل"استفاده از یک نرخ سربار برای کل شرکت" و "استفاده از معیارهای مالی برای ارزیابیعملکرد سازمان" در ایران به میزان بالایی مورد استفاده قرارمیگیرند. میزانِ استفاده از هفت تکنیک، روش یا مفهوم شامل "استفاده ازنرخ سربار برای هر یک از واحدهای سازمان"، "بودجه بندی انعطاف پذیر"، "استفاده از بودجه برای انجام وظایف برنامه ریزیمدیران"، "تهیه سناریوهای بودجه)تحلیل شرطی: اگر... آنگاه ...("،"تهیه بودجه براساس برنامه های بلندمدت وراهبردی شرکت"،"استفاده از شاخص های غیر مالی مرتبط باکارکنان برای ارزیابی عملکرد سازمان" و "استفاده از روش های ارزشیابی موجودی ها)فایفو،لایفو،...("، درسطح متوسطی قراردارند.میزانِ استفاده ازسایر تکنیک ها در ایران، درسطح پایینی قراردارد.اهمیتِ استفاده از"مرحله اول" درسطح متوسطی می باشد و اهمیتِ استفاده ازمراحل دوم و سوم و چهارم، زیاد می باشد.ترتیب اهمیت مراحل از کمترین به بیشترین به صورت مرحله اول، مرحله دوم، مرحله چهارم و مرحله سوم قرار دارند.اهمیت تکنیک "استفاده از یک نرخ سربار برای کل شرکت" درسطح پایینی قراردارد . چهارده تکنیک، روش ومفهوم از اهمیتمتوسطی برخوردارند و اهمیت بیست و یک تکنیک، روش و مفهوم دیگر، بالا می باشد.تکنیک های اولویت دار برای استفاده عبارتند از:"استفاده از شاخص های غیر مالی مرتبط با عملیات برای ارزیابی عملکردسازمان"، "طبقه بندی هزینه هابه ثابت و متغیر"، "ارزیابی عملکرد بر مبنای ارزش افزوده اقتصادی"، "الگو برداری از بهترینها"و"محاسبه بهای تمام شده بر مبنای فعالیت".
