تحلیل عاملی تبیین اثربخشی افشای اطلاعات غیرمالی در گزارش‌های حسابداری

الموضوعات : حسابداری مدیریت

یاسر رادی ¹ ( دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه آزاداسلامی، واحد ارومیه، ایران )
جمال بحری ثالث ² ( دانشیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه، ایران.(نویسنده مسئول) )
سعید جبارزاده کنگرلویی ³ ( دانشیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه، ایران )
علی آشتاب ⁴ ( استادیار گروه حسابداری، دانشگاه ارومیه، ایران )

تاريخ الإرسال : 01 الثلاثاء , شعبان, 1444 تاريخ التأكيد : 12 الثلاثاء , شوال, 1444 تاريخ الإصدار : 08 الأربعاء , جمادى الأولى, 1445

الکلمات المفتاحية: اثربخشی, افشای اطلاعات غیرمالی, تحلیل عاملی, گزارش‌گری مالی,

ملخص المقالة :

هدف پژوهش حاضر تبیین اثربخشی افشای اطلاعات غیرمالی در گزارش های حسابداری براساس تحلیل عاملی می باشد. بدین منظور کلیه گزارش های حسابداری شرکت های بورسی که جنبه غیرمالی (کیفی) دارند (اعم از: یادداشت های پیوست، گزارش هیئت مدیره به مجمع، گزارش کنترل های داخلی، گزارش های حسابرسی و غیره) جهت استخراج متغیرهای غیرمالی مورد بررسی قرار گرفت و 50 متغیر غیرمالی شناسایی و به صورت یک چک لیست جهت اخذ امتیاز از صاحب نظران بر اساس جدول مورگان به 380 نفر ارسال گردید، پالایش نظرات خبرگان پژوهش را به 23 متغیر غیرمالی رسانید نهایتا متغیرهای غیرمالی مذکور به چهار عامل اجتماعی، اقتصادی، محیطی و راهبری شرکتی تقسیم بندی شد، هم چنین جهت سنجش اثربخشی عوامل مذکور از 5 معیار شامل: نقد شوندگی سهام، عدم تقارن اطلاعاتی، عملکرد مالی، هم زمانی قیمت و هزینه سرمایه بعنوان متغیر وابسته برای دوره زمانی 1391 تا 1400 استفاده گردید. روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری داده ها توصیفی است. از نظر نوع داده ها پژوهشی کیفی و کمی است و از نظر شیوه تحلیل داده ها پژوهشی با روش آمیخته است که در بخشی از پژوهش از روش کیفی و در بخش دیگر از روش کمی استفاده خواهد شد. و برای تحلیل داده ها از نرم افزار استاتا نسخه 15 و الگوی داده های تابلویی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد براساس تحلیل عاملی همه عوامل یاد شده بر اثربخشی گزارشات حسابداری تاثیر مثبت و معنی دار دارند.

المصادر:

*اسلامی بیدگلی غلامرضا,سارنج علیرضا   (1387)، انتخاب پرتفوی با استفاده از سه معیار میانگین بازدهی، انحراف معیار بازدهی و نقدشوندگی در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه بررسیهای حسابداری و حسابرسی, پاییز 1387, دوره 15, شماره 53.

*ابوالفتحی، حسن؛ نوروز نورالله زاده، محبوبه جعفری و نگار خسروی (1399) بررسی پیامدهای کیفیت گزارشگری یکپارچه بر ارزشگذاری شرکتها و عملکرد آتی شرکت با تاکید برنقش پیچیدگی و نیازهای تأمین منابع مالی خارجی، فصلنامه علمی و پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال نهم، شماره35، صص119-133.

*بادآورنهندی، یونس؛ قادری، صالحالدین؛ بهشتی نهندی، رضا (1392) تأثیر شفافیت اطالعات حسابداری بر ناکارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی. سال20 . 11-32 صص. 13

*ثقفی، علی و مجید معتمدی فاضل، (1390) رابطه میان کیفیت حسابرسی و کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای با امکانات سرمایه گذاری بالا، مجله پژوهشهای حسابداری مالی، سال سوم، شماره چهارم، ص 19-1.

*خدامی پور، احمد؛ و رامین محرومی(1391) تأثیر افشای داوطلبانه بر مربوط بودن سود هر سهم.  فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، شماره14، 1-12.

*حضرتی، فاطمه، اکرم؛ تفتیان، معین الدین، محمود (1399) شناسایی و رتبه بندی مؤلفه ها و شاخص های گزارشگری یکپارچه مبتنی بر وب با رویکرد گزارشگری شهروند شرکتی با استفاده از تکنیک ترکیبی دلفی فازی و تحلیل سلسله مراتبی فازی، فصلنامه علمی و پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال نهم، شماره36، 229-250.

*حسینی عمران، مصطفی، (1399)  بررسی ارتباط بین افشای اطلاعات، رشد شرکت و هزینه سرمایه ، فصلنامه چشم انداز حسابداری و مدیریت، دوره 3، شماره 62 ، تابستان )جلد دوم(.

*حسینی، سید سعید؛ فخاری، حسین؛ ملکیان، اسفندیار، (1398)، اثر تعدیل ‌کنندگی حاکمیت شرکتی بر رابطه گزارشگری یکپارچه و عدم تقارن اطلاعاتی، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم اقتصادی و اداری.

*حاجیان نزاد، امین پورحیدری، امید و بهار مقدم، مهدی (۱۳۹۴) تدوین چارچوبی برای گزارشگری غیر مالی شرکتها بر مبنای چارچوب مفهومی حسابداری، دانش حسابداری مالی، ۵ (۲)، ۷-۳۱.

*خیام پور، اکبر؛ خردیار، سینا؛ رضایی؛ فرزین و محمدرضا وطن پرست. (1399) ارزیابی سودمندی در تصمیم افشا اطلاعات مولفه های ریسک. فصلنامه مهندسی مالی و مدیرت اوراق بهادار،  شماره42، صص419-445.

*رحیمی، اسحاق؛ نظام پور، عشرت(1395). بررسی ارتباط میان افشای حسابداری، همزمانی قیمت سهام و ریس سقوط سهام در شرکت های پذیرفته شده در بور اوراق بهادار ،تحقیقات جدید در علوم انسانی،  شماره14 دوره3، صص117-141.

*زین افزا، مینا؛ ذالفقاری، مهدی و اکبریان، مریم (1396) نقش سرمایه گذاران نهادی در در رابطه بین مدیریت سود و بازده دارایی ها، فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری، دوره3، شماره4، ص324-334.

*ستایش، محمد حسین. مهتری، زینب (1397) چارچوبی برای کلیات مبانی نظری گزارشگری یکپارچه ایران، پژوهش های حسابداری مالی، سال دهم، شماره 22، 106-85.

*بارث، محمد حسین. روستا، منوچهر و علیزاده، وحید (1393) بررسی تأثیر افشا بر نقدشوندگی سهام و هزینه سرمایه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله پژوهشهای حسابداری مالی، شماره3.

*عزلتی، فاطمه؛ نوری فرد، یداله؛ امام وردی، قدرت الله؛ دارابی، رویا؛ زهره حاجیها (1400) افشای داوطلبانه اطلاعات غیرمالی و آثار آنها، نشریه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 10، شماره 38 ، صص 67-86.

*عزلتی، فاطمه؛ نوری فرد، یداله؛ امام وردی، قدرت الله؛ دارابی، رویا؛ زهره حاجیها (1400) نقش سازکارهای حمایتی بر افشای داوطلبانه اطلاعات غیرمالی، نشریه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 10، شماره 40 ، صص 59-70.

*عثمانی، محمدقسیم (1381) شناسایی مدل هزینه ی سرمایه و عوامل مؤثر بر آن ، پایان نامه ی دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

*فخاری، حسین و فلاح محمدی، نرگس. (1388). بررسی تأثیر افشای اطلاعات بر نقدشوندگی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، تحقیقات حسابدار ، سال اول، سال چهارم، صص 148-163.

*کمالیان، امین رضا، عبادی، فرحدخت و بی بی آذر حیدری، (1394)، تأثیر متغیرهای مالی و غیرمالی بر کیفیت افشا در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران: مجله چشم انداز مدیریت مالی، شماره10، صص47-68.

*میرمحمدی، زهره، تالانه، عبدالرضا و عاطفه حسینی (1400)، گزارشگری سنجه های غیر مالی در ایران، فصلنامه حسابداری مالی، سال سیزدهم، شماره49، صص 31-56.

*مران جوری، مهدی؛ علیخانی، راضیه(1393) افشای مسئولیت های اجتماعی و راهبری شرکتی، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره21، شماره3، صص329-348.

*مهدوی، غلامحسین؛ دریایی، عباسعلی؛ علیخانی، راضیه؛ مران جوری، مهدی (1393) بررسی رابطه بین اندازه شرکت، نوع صنعت و سودآوری با افشای اطلاعات حسابداری زیست محیطی و اجتماعی، پژوهش های تجربی حسابداری، دوره4، شماره3، صص87-103.

*نمازی، محمد و مقیمی، فاطمه (۱۳۹۷). تأثیر نوآوری و روش تعدیلی مسئولیت پذیری اجتماعی بر عملکرد مالی شرکتها در صنایع مختلف، بررسی های حسابداری و حسابرسی، ۲۵ (۲) ۲ .

Amihud, Y., Mendelson, H., (1986)," Asset Pricing and the Bid-Ask Spread", Journal of Financial Economics 17, 223-249.

Adams, A., S. Fries & R. Simnett. )2011( .The journey towards ntegrative reporting. Accoun-tant’s Digest (May): Issue 558.

Amihud, Y., Mendelson, H., (1986)," Asset Pricing and the Bid-Ask Spread", Journal of Financial Economics 17, 223-249.

Ahmad, A. (2013). Investor protection, firm fundamentals information, and stock price synchronicity. Ph.D Dessertation, at Massey University, Albany.

Al-Shammari, B. & Al-Sultan, W. (2010). Corporate governance and voluntary disclosure in Kuwait. International Journal of Disclosure and Governance, 5, PP. 225-236.

Botosan, C. A. (1997). Disclosure level on the cost of equity capital. The Accounting Review, 72, No. 3. PP. 323-349.

Brown, S. and Hillegiest, S. A. (2007). How Disclosure Quality Affects the Level of Information Asymmetry. Review of Accounting Studies, Vol. 12,pp. 443–477.

Bartov, E. and Bodnar, G. M., (1996). “Firm valuation, earnings expectations, and the exchange-rate exposure effect”, Journal of Finance, Vol. 49, pp. 1755-85.

Bollen, A. (2004). The rise and rise of non-financial reporting: How to use research to measure your reputation. MORI, London, Available at http://www.ipsosmori. com/publications/ahb/rise-and-rise.pd.

Bini, L., Giunta, F., Nielsen, C., Schaper, S. and Simoni, L. (2021). Business Model Reporting:Why the Perception of Preparers and Users Matters, Journal of Business Models, 9(1), 1-7.

Cohen, J., L. Holder-Webb, L. Nath & D. Wood. (2011). Retail investors’ perceptions of the de-cision-usefulness of economic performance, governance and corporate social responsibil-ity disclosures. Behavioral Research in Accounting 23 (1): 109-129.

Campbell, J. L. (2007). Why would corporations behave in socially responsible ways? An Institutional Theory of Corporate Social Responsibility, Academy of Management Review, 32(3), 946–967.

Chen, R., Ghoul, S.E., Ghoulb, O. & Wang, H, (2016)." Do State and Foreing Ownership Affect Investment Efficiency? Evidence From Privatization". Journal of Corporate Finance, In Press, Corrected Proof, Available online

Cavicchio, C. (2005). Corporate responsibility reporting: More than Feel-Good‖ PR? Philanthropy.

Christensen, D. M. (2015). Corporate accountability reporting and high profile misconduct. The Accounting Review, 91(2), 377-399.

Diamond, D.W. and Verrecchia, R.E. (1991), Disclosure, liquidity, and the cost of capital, The Journal of Finance, (4): 1325-59.

Datar, Vinay T., Naik, Narayan Y., and Radcliffe, Robert. (1998). "Liquidity and stocks return: An alternative test", Journal of Financial Markets, 1, pp. 203-220.

Easley D., Hvidkjaer S. and O’Hara M. (2002), “Is Information Risk a Determinant of Asset Returns?”, Journal of Finance 57, 2185-2221.

Eccles, R., R.H. Herz, E.M. Keegan & D. Phillips. (2001). The Value Reporting Revolution: Moving Beyond the Earnings Game. New York: John Wiley and Sons.

Eccles, R., I. Ioannou & G. Serafeim. (2012). The Impact of a Corporate Culture of ustainability on Corporate Behavior and Performance. Harvard Business School Working Edvinsson, L. IC21- 21– Reflections from

Eccles, R. G., & Krzus, M. P. (2010). Integrated reporting for a sustainable strategy. Financial Executive, 26(2), 28-33.

Farooq, O., & Ahmed, S. (2014). Stock price synchronicity and corporate governance mechanisms: Evidence from an emerging market. International Journal of Accounting, Auditing and Performance Evaluation, 10 (4): 395–409.

Fang, J. (2012) , “ STOCK LIQUIDITY, PRICE INFORMATIVENESS, AND ACCRUALSBASED EARNINGS MANAGEMENT”. A Dissertation Doctor of Philosophy in The Louisiana State University.

Fang, V. W., Noe, T. H., & Tice, S. (2009). Stock Market Liquidity and Firm Value. Journal of Financial Economics, 150-169.

Gietzmann, M. and Trombetta, M. (2003). Disclosure interactions: accounting policy choice and voluntary disclosure effects on the cost of raising outside capital. Accounting & Business Research, 33 (3), 187-205.

Giannarakis, G. (2013). The determinants influencing the extent of csr disclosure, International Journal of Law and Management,vol. 56 (5), 393-416.

Glosten, L. and P. Milgrom., (1985)," Bid-ask spread and transactions prices in a specialist market" , Journal of Financial Economics, No. 14(1), PP. 70-100.

Gordon Institute of Business Science, (GIBS). (2006). Excellence in corporate financial reporting: The bottom line is telling it like it is. The Gibs Review (4). Available www.gibsreview.co.za

Grewal, J., C. Hauptmann, and G. Serafeim. (2017). Stock price synchronicity and material sustainability information. Available At URL: Http://(www.ssrn.com).

Hutton, A. (2004). Beyond financial reporting an integrated approach toIntegrated Reporting - Communicating Value in the 21st Century Retrieved from International Review, 44(3), 239-260.

Haniffa, R.M. and Cooke, T.E. (2005). The impact of culture and corporate governance on corporate social reporting, Journal of Accounting and Public Policy, 24 (5), 391-430.

Johnston, J. A. (2009). Accruals quality and price synchronicity, university of Louisiana state & SSRN.

Kuisma, M. (2019). Personal communication. March 19. Lev, B., & P. Zarowin. (1999). The boundaries of financial reporting and how to extend them. Journal of Accounting Research (37): 353-383.

Kang, H., & S.J. Gray. (2011). The Content of Voluntary Intangible Asset Disclosures: Evidence from Emerging Market Companiesm, Journal of International Accounting Research 10(1): 109-125.

Kyle, A. S. (1985). Continuous Auctions and Insider Trading. Econometrica, Vol. 53, No. 6, pp.1315- 1335.

Kaplan, R., & P. Norton. (2001). The Strategy Focused Organization: How Balance Scorecard Companies Thrive in the NewBusiness Environments, Boston: Harvard business school press.

Khanna, N., & Sonti, R. (2004). Value creating stock manipulation:feedback effect of stock prices on firm value. journal of financial markets, 237-270.

Lee,kin, Yeo, Gillian Hian-Heng, (2015), The Association between Integrated Reporting and Firm Valuation,Review of Quantitative Finance and Accounting, forthcoming.

Lee,kin, Yeo, Gillian Hian-Heng, (2016), The Association between Integrated Reporting and Firm Valuation,Review of Quantitative Finance and Accounting, forthcoming.

Morck, R., Yeung, B., Yu, W., (2000). The information content of stock markets: why do emerging markets have synchronous stock price movement?. Financ. Econ. 58: 215–260.

Narayanan, V.K., G.E. Pincus, K.M. Kelm & D.M. Lander. (2005). The influence of volunta-rily disclosed qualitative information. Strategic Management Journal (21): 707-722.

Neelam, Setia. Subhash, Abhayawansa. Maheshm Joshi Anh Vu, Huynh , (2015), Integrated re porting in South Africa: some initial evidence,  Sustainability Accounting, Management and Policy Journal, 6(3); 397 –424 Permanent link to this document:http://dx.doi.org/10.1108/SAMPJ-03-2014-0018.

Nasr, T, H. (2010). Corporate Social Responsibility Disclosure: An Examination of Consequences, Doctoral Thesis, Durham University.

Obang, J. V., Rodriguez-Ariza, L., & Garcia-Sanchez, I M. (2020). Integrated reporting and profit quality with the role of moderating agency costs. Corporate Social Responsibility and Emironmental Vanagement, 20(4), 219-233.

O’Hanlon, J., and A. Steele. (2000); "Estimating the Equity Risk Premium Using Accounting Fundamentals", Journal of Business Finance and Accounting, Vol. 27 (9 & 10), pp. 1051-1083.

Piotroski, J.D., Roulstone, B.T., (2004). The influence of analysts, institutional investors, and insiders on the incorporation of market, industry, and firm-specific information into stock prices. Account. Rev: 1119–1151.

Petrova, E., Georgakopoulos, G., Sotiropoulos, I. & Vasileiou, K. Z. (2012). Relationship between cost of equity capital and voluntary corporate disclosures. International Journal of Economics and Finance, 4, PP. 83.

Stein, Jeremy, (1988). Takeover threats and managerial myopia. J. Polit. Econ. 96 (1) , 61–80.

Simmons, James Michael Jr. (2013). Understands The Determinants Of Corporate Social Disclosure Strategies: An Examination Of Firms' Use Of Gri Guidelines Dissertations, Theses And Capstone Projects.

Velte, P., & Stawinoga, M. (2016). Integrated reporting: the current state of empirical research, limitations and future research implications. Journal of Management Control, 28(2), 1-46.

Venkatesh, P. C., and R. Chiang, (1986) “Information Asymmetry and the Dealers Bid-Ask Spread: A Case Study of Earnings and Dividend Announcements.” The Journal of Finance, Vol. 41, No. 5, pp. 1089- 1102

West-Jones, N. (2007). How GE became a good corporate citizen and how you can too. Philanthropy. http://www.onphilanthropy.com/site/News2?page=NewsArticle&id =7025. Accessed 19 April 2007.[1]

Wang, J., Yu, W. (2009). The information content of stock prices, reporting incentives and accounting standards: International evidence. Journal of European Accounting Review, 24(3), Hutton, A.P., Marcus, A.J., Tehranian, H. (2009). Opaque financial reports, R2, and crash risk. Journal of Financial Economics, 94(1), 67-86.

Wang, J. (2012).”Liquidity commonality among Asian equity markets”. Pacific-Basin Finance Journal 21, 1209–1231.

Verrecchia, R, E. (2001). Essays on Disclosure. Journal of Accounting and Economics, Vol. 32, pp. 97-180.

Yong, W and Chang, Y. (2011). The effect of ownership structure on corporate social responsibility: empirical evidence from Korea, Journal of Business Ethics, 104,283–297.

Zhou, S., Simnett, R., & Green, W. (2017). Does integrated reporting matter to the capital market? Abacus, (53), 94-132.