کاربرد مدل‌ Light TDABC در انتخاب سودآورترین محصولات تولیدی (مطالعه موردی: شرکت تولید محصولات لبنی هموطن)

الموضوعات : حسابداری مدیریت

مهران جوادپور ¹ (گروه حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
محسن حمیدیان ² (گروه حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 03 الأحد , شوال, 1439 تاريخ التأكيد : 01 الثلاثاء , محرم, 1440 تاريخ الإصدار : 19 السبت , شوال, 1440

الکلمات المفتاحية: قاعده 80-20, قانون پارتو, هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت زما, هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت زما,

ملخص المقالة :

انقلابی که مدل‌های نسل‌های اول و دوم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت، یعنی ABC و TDABC در محاسبه بهای تمام شده کالای ساخته شده بوجود آوردند، در کمک به تصمیم‌گیری مدیران واحدهای اقتصادی نقش بسزایی داشتند. مدل‌های سنتی محاسبه بهای تمام شده، به دلیل عدم توجه به رابطه علی و معلولی بین هزینه‌های غیرمستقیم و عامل بوجود آورنده آنها، موجب عدم تخصیص صحیح اینگونه هزینه‌ها به محصولات می‌شوند، مدل‌های هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت، با برقراری رابطه علی و معلولی بین هزینه‌ها و عوامل بوجودآورنده آنها، گامی موثر در اصلاح محاسبه بهای تمام شده برداشتند، اما عدم توجه به درآمد فروش محصولات در مدل‌های مزبور، توان طبقه‌بندی سودآورترین محصولات را از مدیران می‌گیرد. نسل سوم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت با عنوان Light TDABC معضل یاد شده را از بین می‌برد، این پژوهش به منظور طبقه‌بندی سودآورتربن محصولات تولیدی انجام گرفته است. برای انجام پژوهش، شرکت تولید محصولات لبنی هموطن در سال 1395 انتخاب شد. با محاسبه بهای تمام شده و سود عملیاتی به کمک مدل‌های سنتی و TDABCو به دنبال آن محاسبه نسبت سود عملیاتی به فروش و مقایسه نتایج به دست آمده از طریق مدل آماری آزمون t زوجی دو جامعه وابسته، این نتیجه حاصل شد که بین نسبت‌های سود عملیاتی به فروش در مدل‌های سنتی و Light TDABC، تفاوت معناداری وجود دارد. پس از آن، به منظور دستیابی به مدل Light TDABC، با طبقه‌بندی محصولات، سودآورترین محصولات را طبق قانون پارتو شناسایی کردیم.

المصادر:

*      احمدی لویه، افشین. (1395). "هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت و تورم (دیدگاه فرامدرن در تخصیص هزینه‌های سربار)"، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 5(20): 37-46.

*      جامه بزرگ، تقی، فلاحت پیشه، یوسف، پسته‌ای، سید ذبیح‌الله. (1386). "وضعیت صنایع لبنی کشور"، وزارت صنایع و معادن، معاونت امور صنایع، دفتر صنایع غیر فلزی.  

*      جلیلی، آرزو و اشرافی، جواد. (1394). "تعیین سرانه دانشجو با استفاده از روش هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت (بررسی موردی واحد علوم و تحقیقات تهران) "، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، 8(25):83-98.

*      خدارحمی، بهروز، بشیری منش، نازنین. (1393). "بررسی ساده‌سازی سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت مبتنی بر محرک زمان‌گرا"، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 3(10):165-181.

*      دارابی، رویا. (1393). حسابداری مدیریت و سیستم مدیریت هزینه، تهران: انتشارات ترمه.

*      دوشابی، بهروز. (1394). "برآورد هزینه‌های فعالیت‌های مراکز خدماتی دولتی با استفاده از روش هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت زمان‌گرا(مطالعه موردی یک سازمان خدماتی دولتی در ایران) "، فصلنامه مدیریت استاندارد و کیفیت(ISC)، 5(4):68-84.

*      رهنمای رودپشتی، فریدون. (1388)، هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت/ مدیریت بر مسنای فعالیت(ABC) / (ABM): رویکرد ارزش آفرینی در کسب و کار اقتصادی پویا، تهران: انتشارات ترمه. 

*      رهنمای رودپشتی، فریدون، پوریوسف، اعظم. (1388). "هزینه‌یابی نوین در کسب و کار"، مجله حسابداری مدیریت، 2(2):9-23.

*       طالب‌نیا، قدرت‌الله، عابدینی، بیژن، حیدری‌زاده، علی. (1396). "بررسی تاثیر استقرار سامانه هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت(ABC) در شرکت پالایش گاز سرخون و قشم بر بهای تمام شده محصولات سال‌های 1388 الی 1390"، فصلنامه پژوهش‌های جدید در مدیریت و حسابداری،3(25):55-86.

*      نمازی، محمد. (1393). حسابداری مدیریت استراتژیک: از تئوری تا عمل، جلد دوم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت).

*      همتی، حسن و همتی، هدی. (1393). حسابداری مدیریت پیشرفته، چاپ اول، تهران: انتشارات ترمه.

*       Alsmadi, M., Almani, A., Khan Z. (2014). “Implementing an integrated ABC and TOC approach to enhance decision making in a Lean context”, International Journal of Quality & Reliability Management, 8(31): 906 – 920.

*       Bauer-Nilsen, K., Hill C., Trifiletti DM. Libby B., Lash DH. Lain M., Christodoulou D., Hodge C., and Showaiter TN. (2018). “Evaluation of Delivery Costs for External Beam Radiation Thertapy and Brachythetapy for Locally Advanced Cervical Cancer Using Time-Driven Activity-Based Costing”, International Journal of Radiation Oncology*Physics, 1(100):88-94.

*      Carnes, K. and Hedin, S. (2005). “Accounting for Lean manufacturing: another missed opportunity?” , Management Accounting Quarterly, 1(7): 28 – 35.

*      Fullerton, R. and Wempe, W. (2008). “Lean manufacturing, non-financial performance measures, anf financial performance”, International Journal of Operations & Production Management, 3(29): 214-240.

*      Ganorkar Ashwin B., Lakhe Ramesh R., Agrawal Kamalkishor N. (2018). Impiementation of TDABC in SME: A Case Study, Journal of Corporate Accounting & Finance, 29(2): 87-113.

*      Geri, D., Ronen, B. (2005). Relevance lost: the rise and fall of activity-based costing, Human system management 24:133-144.

*      Gregorio J., Russo G., and Lapao LV. (2016). ”Pharmaceutical services cost analysis using time-drinen activity-based costing: A contribution to improve community pharmavies management”, Research in Social and Administrative Pharmacy 3(12): 475-485.

*      Kaplan, S. Robert, Anderson Steven R. (2007). Time Deriven Activity Based Costing. Harvard Business School Publishing Corporation.

*      Siguenza-Guzman, L., Auquilla A., Abbeel A., and Cattrysse D. (2016). “Using Time-Driven Activity-Based Costing to Identify Best Practices in Academic Libraries”, The Journal of Academic Librarianship, 3(42): 232-246.