تحلیل فقهی مشروعیت کسب درآمد از انجام فعل واجب
الموضوعات :
مصطفی بروجردی
1
(استادیار حقوق اسلامی، دانشکده روابط بین الملل وزارت خارجه، تهران، ایران.)
الکلمات المفتاحية: اجیر, نیابت, واجبات نظامیه, کسب درآمد, عمل واجب,
ملخص المقالة :
کسب درآمد ازطریق انجام واجبات، از موضوعاتی است که بطور پراکنده در سخنان فقها وجود داشته و در این زمینه دیدگاه‌های متفاوتی ابراز شده است. هرچند تمرکز اصلی بر عقد اجاره بوده، اما اختصاصی به آن نداشته و این پدیده را می‌توان در سایر عقود معاوضی لحاظ کرد. چگونگی تبیین ارتباط میان امر واجب که تکلیفی الهی است با کسب درآمد که اقدامی اقتصادی است، چالشی جدی است. این مقاله ضمن طرح موضوع و اشارۀ فشرده به اقوال، به واکاوی ادلّه پرداخته و می‌کوشد تا مشروعیت آن را تبیین کند. در این راستا مستندات و آراء فقیهانی که به تنافی ذاتی میان وجوب و کسب درآمد قائلند، مورد نقد قرار گرفته و نیز ادلۀ کسانی که میان اقسام واجب تفصیل می‌دهند بررسی می‌شود. در ادامه به موضوع اخذ اجرت برای انجام عمل عبادی شخص اجیر اشاره و در پایان ابعاد ثبوتی و اثباتی مشروعیت عمل عبادی نیابتی مورد بحث قرار می‌گیرد.
_||_
