تحلیل اسنادی سیاست‌گذاری سلامت در دولتهای هشت‌گانه جمهوری اسلامی ایران از سال 1400-1368 (با تأکید بر مصوبات هیأت دولت)
الموضوعات :
فاطمه السادات همایونی
1
,
علی بقائی سرابی
2
,
محمود عیسوی
3
,
عاصمه قاسمی
4
1 - دانشجوی دکتری جامعهشناسی سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار، گروه جامعهشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار، گروه اقتصاد اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
4 - استادیار گروه علوم اجتماعی-جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: سیاست‌گذاری سلامت, دولت, هیأت وزیران, بهداشت و درمان.,
ملخص المقالة :
مقدمه: به دلیل ساختار اقتصاد سیاسی ایران و نقش دولت در سیاست‌گذاری اجتماعی، شناخت تحولات سیاستهای اجتماعی – رفاهی کشور از جمله بهداشت و درمان در دولتهای پس از انقلاب اسلامی از مهم‌ترین مسائل جامعهشناسی سیاسی به شمار میآید. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، تحلیل اسنادی سیاست‌گذاری سلامت در دولتهای هشت‌گانه جمهوری اسلامی ایران از سال 1400-1368 (با تأکید بر مصوبات هیأت دولت) بود. روش پژوهش: در این مطالعه از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی با تأکید بر مصوبات هیأت دولت در سال‌های 1368 تا 1400 استفاده شد. مصوبات مذکور ابتدا به شيوه کدگذاري باز و ثانويه و در نهايت به مقوله‌های اصلی سیاست‌گذاری حوزه سلامت تبدیل شدند. پایایی کدگذاری‌ها از طریق کدگذاری مجدد در طول دو هفته، به میزان 75% و از طریق پایایی بین کدگذاران (دو کدگذار مختلف) با میزان 90% مورد تأیید قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که مصوبات دولت‌ها در حوزه سلامت، بهداشت و درمان با خط‌مشی اصلی و شعارهای انتخاباتی آنان همخوانی دارد، اما رویکرد سیاسی دولتهای هشت‌گانه تأثیر چندانی بر سیاست‌گذاری آنان در حوزه سلامت نداشته است و این سیاست‌ها بیشتر کوتاه‌مدت و مقطعی و منطبق با شرایط جامعه بوده است. همچنين هیچ‌کدام از دولت‌ها در زمینه‌های سیاست‌گذاری‌های شناسایی شده در این پژوهش، تعادل کافی را نداشته‌اند. نتیجه‌گیری: شاید این دولت‌ها بر مبنای شعارها و خط‌مشی‌های خود حرکت کرده باشند، اما همگی بر اساس اقتضائات کوتاه‌مدت سیاست‌گذاری سلامت را انجام داده و این سیاست‌گذاری‌ها یک خط واحد برای دستیابی به اهداف بلندمدت در نظام سلامت را دنبال ننموده‌اند.
1- Amjadi H, Motallebi M, Ganji GA. Comparative Analysis of Socio-welfare Policies in Ahmadinejad's and Rouhani's Governments. Journal of Iranian Social Development Studies, 2020 Jul 22; 12(47): 177-91. [In Persian]
2- Heidari Orejlo P, Vahdat S, Soltani H. Presentation of Health Financing System Model with Emphasis on Structural, Contextual, Instrumental and Content Factors. Journal of healthcare management, 2020 May 21; 11(35): 87-99. [In Persian]
3- MajdZadeh R, Ahmadnejad E, Abdi J. Observatory on Health (NIHR). Tehran: National Institute of Health Researches of Iran; 2017.b [In Persian]
4- Qarakhani M. The Government and Health Policy in Iran (1981-2009). Social Sciences, 2013 Aug 23; 20(61): 211-54. [In Persian]
5- Universal health coverage in Iran, current situation, challenges and strategies. Tehran: National Institute of Health Researches of Iran; 2019. [In Persian]
6- Malek Mohammadi HR, Vahdaninia V. The evolution of health policy: Transition to the governance paradigm for health. Iranian Journal of Public Policy, 2016 Aug 22; 2(2): 73-94. [In Persian]
7- Kazeminia M, Khatony A, Jafari F. Assessing Good Governance in the Dimensions of Quality, Effectiveness and Accountability in the Health System of Iran and Selected Countries: A Comparative Study. Journal of healthcare management, 2022 Feb 20; 12(4): 7-18. [In Persian]
8- Qarakhani M. Social Policy in Iran: The Gap between the State and the Nation. Social Sciences, 2017 Feb 19; 23(75): 93-118. [In Persian]
9- Qarakhani M. Social policy research in Iran. Social Development and Welfare Planning, 2012 Jan 21; 2(9): 148-123. [In Persian]
10- Javaheri F, Safari Shali R. The lack of a comprehensive health policy (As a social problem). Journal of Social Problems of Iran, 2020 Mar 10; 11(1): 63-87. [In Persian]
11- Mafimoradi S, Gholipour R, Rahnavard F, Abooyee Ardakan M. How Health Policies change in Islamic Republic of Iran? A substantive theory to understand the policy process. Payesh (Health Monitor), 2020 Dec 15; 19(6): 673-91. [In Persian]
12- Tabrizi M. Qualitative content analysis from the perspective of deductive and inductive approaches. Social sciences, 2014; 21(64): 105-38. [In Persian]
13- Azkia M, Ahmadrash R, Partazian K. Qualitative research methods from theory to practice. Tehran, Agah Publishing. 2017.[In Persian]
14- Sharifi E, Fathi S, Safiri K. Qualitative content analysis of parliament acts with a focus on women (1376-1379). Quarterly Journal of Women and Society, 2022 Jun 22; 13(50): 67-84. [In Persian]
15- Ministry of Cooperatives, Labour, and Social Welfare. Collection of Multi-Dimensional Poverty Reports: Health and Health Poverty Report in Iran; 2021. [In Persian]
16- Ministry of Cooperatives, Labour, and Social Welfare. Collection of poverty monitoring reports in 2021; 2021. [In Persian]
