بازاندیشی تئوریک و عملی کمونیسم در فروپاشی شوروی
الموضوعات : Journal of Law and Politicsمحمد توحیدفام 1 , اکرم صالحی 2
1 - -
2 - -
الکلمات المفتاحية: کمونیسم, اتحاد جماهیر شوروی, ایدئولوژی, سوسیالیسم, مارکسیسم, گلاسنوست, پروسترئیکا,
ملخص المقالة :
بهجرأتمی‌توانگفتکهپسازجنگجهانیدوم،فروپاشیشورویمهم‌ترینتحولسیاسی- بین‌المللیدرقرنبیستمبود. اینتحولموجبپایانعمر 45 سالهدورانجنگسردونظامدوقطبیگردیدهوشرایطبنیادینجدیدیرابرنظامبین‌المللیتحمیلنمود. ازاینروتعدادزیادیازاندیشمندانومحققینبه‌ویژهدرحوزهعلومسیاسیوروابطبین‌المللبهپژوهشدرزمینهعلتشکستاولینتجربهعملیکمونیسموفروپاشینظام‌هایکمونیستیدراوایلدهه 1990 پرداختهواززوایایمختلفموضوعرابررسینموده‌اند. دراینمقالهنیزتلاششدهاستبهنارسایی‌هایکمونیسمدرتئوریونیزدرعملپرداختهشدهوازاینزوایهبهدلایلپایاننظامدوقطبیتوجهشود. دراینچارچوبمواردیمثلناتوانیدرونیکمونیسمدرپاسخگوییبهنیازهایروزجهانی،عدمتوجهبهآزادی،عدماهمیتدادنبهدموکراسی،اغراقدرنقشپرولتاریا،دیدگاهغلطدرزمینهکار،دوریازعقل‌گرایی،ناکارآمدیتئوریجبرتاریخی (ماتریالیسمدیالکتیک)،عدمتوجهبهملیت‌هاوناتوانیدرایجادپیوندایدئولوژیکمحکمبینآنهاوبالاخرهبی‌توجهیبهانگیزه‌هاوابتکاراتفردیدرقالبنارسائی‌هایتئوریککمونیسمتوضیحدادهشدهوسپسایننارسائی‌هادربعدعملینیزموردکنکاشقرارگرفتهاست. کهدرمبحثمربوطبهنارسائی‌هایعملیکمونیسمموضوعاتیچوننارسائی‌هایاقتصادانعطاف‌ناپذیرمتکیبربرنامه‌ریزیمتمرکز،ناکارآمدیوفقدانانگیزهودلگرمیدرتولیدمحصولاتکشاورزی،نارسائی‌هایاجتماعی،نارسائی‌هایسیاسیواصلاحاتگورباچفموردبررسیقرارگرفتهاست.
