ارزیابی اصل ضرر از چشم‌انداز استوارت میل و جایگاه آن در حمایت از آزادی های فردی در دستگاه عدالت کیفری
الموضوعات : تحقیقات حقوق خصوصی و کیفریحمیدرضا اثیمی 1 , امیر بارانی بیرانوند 2
1 - دانشجوی دکتری جزا و جرم‌شناسی؛ دانشگاه تهران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد فقه و حقوق خصوصی، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران (نویسنده مسئول).
الکلمات المفتاحية: اصول جرمانگاری, اصل ضرر, استوارت میل, اخلاقیات, آزادی,
ملخص المقالة :
جرمانگاری، سازندهی حقوق کیفری است، و حقوق کیفری در هر انداموارهای که درآید، ابزاری سرکوبگر است. پیامد چنین چشماندازی، جستوجوی توجیهی اخلاقی برای جرمانگاری است. در کنار بنیانهای شکلی، مانند اصل قانونی بودن، یا کمینه بودن حقوق کیفری، اصولی ماهوی نیز گریزناپذیرند. در این میان، اصل ضرر در خوانش گستردهی آن، تباری بلندتر از سایر اصول جرمانگاری دارد. این نوشتار کوشیده است تا درکنار همسنجی اصل ضرر در خوانش استوارت میل با دیگر بنیانهای شکلی و ماهوی جرمانگاری، انگارهای هویدا از بستگی ریشهدار دستگاه فلسفهی حقوق کیفری با اندیشهی فلسفهی سیاسی و اخلاقی لیبرال به دست دهد. روش مقاله‌ی پیش‌رو، بنیادین و کتابخانه‌ای است. رویکرد اخیر اتخاذ شده از سوی قانونگذار کیفری ایران در پیش‌برد اهداف خویش، در مسائلی نظیر افزایش نرخ زادوولد، حمایت از ارزش‌هایی نظیر حجاب یا تنظیم سلیقه‌ی خصوصی افراد در نگهداری حیوانات خانگی، ما را بر آن می‌دارد تا با مداقه در اصول ماهوی جرمانگاری، رفتار قانونگذار کیفری را ضابطه‌مند سازیم. به طور خلاصه، اصل ضرر از دو جهت محدودکننده‌ی رفتار دولت است. نخست می‌کوشد تا دولت را از کاربست باورهای کمال‌گرایانه و پدرسالارانه نسبت به اشخاص منع کند و بعدتر، مایل تا با وضع خطوط قرمز عینی، از اعمال استبداد اکثریّت، علیه اقلیّت جلوگیری کند.
