تحلیل و ارزیابی معماری جمعی بر مبنای شاخصه های احساس جمعی
الموضوعات :حامد کامل نیا 1 , سید غلامرضا اسلامی 2 , پیروز حناچی 3
1 - استادیار و عضوهیئت علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد
2 - استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
3 - دانشیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
الکلمات المفتاحية: مشارکت, Participatory design, معماری جمعی, Community Architecture, شاخصههای احساس جمعی, شهر دوستار کودک بم, SCI, Child-friendly City of BAM,
ملخص المقالة :
استفاده از مشارکت کاربران در فرآیند طراحی با وجود توجه و مطالعات مختلف نتوانسته است نتایج چندانی را درعرصه کاربرد به همراه داشته باشد. یکی از دلایل اصلی ناکارآمدی استفاده از روشهای مشارکتی در معماری، عدم تحلیلو ارزیابی مناسب نمونه های کاربردی رویکردهای مشارکتی در معماری است. شاخصه های احساس جمعی از نمونه هایشاخصه های سنجشی هستند که میتوان با بررسی و تحلیل آنها میزان مشارکت پذیری کاربران و تاثیر آنها را در یکفرآیند طراحی مشارکتی تا حدودی سنجید. در پروژه ای مشارکتی صورت گرفته در شهر دوستار کودک ـ بم که استفادهاز روشهای مشارکتی در طراحی مورد نظر بوده، نتایج حاصل از بررسی شاخصه های احساس جمعی نشاندهندههمبستگی میان این فاکتورها و میزان مشارکت کاربران در طراحی است اما با وجود این عدم استفاده از روش ها وسطوح مشارکتی مناسب برای مشارکت کنندگان، موجب شده تا عملا نتایج قابل قبولی در این بخش بوجود نیاید.
1 .احمدی، حسن(1379 (مشارکت مردم در بازسازی شهرهای زلزله
زده، رساله دکتری شهرسازی، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
2 .حاجی پور، خلیل(1385 " ،(برنامه ریزی محله – مبنا"رهیافتی
کارآمد در ایجاد مدیریت شهری پایدار , نشریه هنرهای زیبا،
شماره 26.
3 .حبیبی، محسن- سعیدی رضوانی، هادی(1384 ،(شهرسازی مشارکتی:
کاوشی نظری در شرایط ایران، نشریه هنرهای زیبا، شماره 24.
4 .سعیدی رضوانی، هادی، (1385 (عملیاتی کردن شهرسازی
مشارکتی در شرایط ایران: نمونه قلعه آبکوه مشهد، نشریه هنرهای
زیبا, شماره 28.
5 .علوی تبار، علیرضا(1379 (بررسی الگوی مشارکت شهروندان
دراداره امورشهرها، سازمان شهرداری های کشور.
6 .کامل نیا، حامد(1387 (معماری و الگوواره های طراحی جمعی:
بررسی تطبیقی رویکرد معماری جمعی از منظر روانشناسی محیط، پایان
نامه دکترای معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
7. Chavis D.M., & Wandersman A., (1990) Sense of
community in the urban environment: A catalyst for
participation and community development, American
Journal of Community Psychology,Vol 18(1). 55-81
8. Corsi M., (2002) The child friendly cities initiative in Italy,
Environment & urbanization,Vol 14.
9. Davidson W. & Cotter P., (1986) Sense of Community and
Political Participation, Journal of Community
Psychology,Vol 17.
10. Davidson W, Cotter P.,(1986) Measurement of Sense of
Community Within the Sphere of the Cities, Journal of
Applied Social Psychology, No16.
11. Davidson W, Cotter P.,(1993) Psychological Sense of
Community and Support for Public School, Journal of
Community Psychology,No21.
12. Dierkx, R. (2005) Child-Friendly and sustainable
programming and design of new cities within context of
community: The case of Bam, Iran, International
conference of new towns, Tehran, Iran.
13. Glynn T.,(1981) Psychological Sense of Community,
Measurement and Application, 34.
14. Gusfield, J. R. (1975) The community: A critical response.
New York, Harper Colophon.
15. Gusfield, J. R. (1975) The community: A critical response.
New York, Harper Colophon.
16. Hill J.,(1996) Psychological Sense of Community, Journal
of Community Psychology,No24.
17. Islami S. Gh.R,(1998) Endogenous Development: A Model
for the Process of Man-environment Transaction,
Unpublished PhD Thesis, Heriot-Watt University,Edinburge.
UK.
18. Islami S.Gh.R.,(2003) Paradigm Lost:Design Process and
the Role of Users" Participation in an Endogenous
Development, in 5th International Conference on Human
Habitat, Rizvi Collage of Architecture, Mumbai, India.
19. McMillan D.& Chavis D.,(1986) Sense of Community: A
Definition and Theory, Journal of Community
Psychology,14.
20. Midgley J.,(1986) Community participation, New York,
Methuen.
21. Rismanchian, O. Rismanchian, A. (2007) Children
participation in planning processes: the case of Child
Friendly City project in post-earthquake Bam, Iran,
Urban design International, 12.
22. Sanoff H., (2000) Community Participation Methods in
Design and Planning. New York, John Wiley & Sons, Inc.
23. Sarason S.B., (1974) The psychological sense of
community: Prospects for a community psychology, San
Francisco, Jossey-Bass
24. S.C.P(sense of community partners)(2004) Exploring sense
of community: An annotated bibliography, national
library of Canada.
25. UNICEF IRC. (2004) Building Child Friendly Cities, A
Framework for Action. UNICEF Innocenti Research
Centre. www.childfriendlycities.org/pdf/
26. UNICEF RC. (2005) Child Friendly Cities, A Progress
Report on the CFC Initiative in Bam, IRAN. UNICEF
Resource Centre. www.unicef.org/iran/
IRN_resources_CFC_eng-PDF.pdf.
27. Zargar A.,(1989) Reconstruction of War-damaged
Rural Areas of Khuzestan,Iran, Unpublished D.Phil
dissertation, Institude of Adva
