تبیین نقش عناصر کالبدی محیط در امنیت مجتمع‌های مسکونی (نمونه مطالعاتی: مجتمع‌های مسکونی شهر همدان)

الموضوعات :

سارا جلالیان ¹ , فرح حبیب ² , کیانوش ذاکر حقیقی ³

1 - دانش آموخته دوره دکتری، گروه معماری، دانشکده هنر، معماری و شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - استاد، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
3 - دانشیار، گروه شهرسازی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

تاريخ الإرسال : 12 الإثنين , جمادى الثانية, 1442 تاريخ التأكيد : 15 الخميس , ذو الحجة, 1443 تاريخ الإصدار : 23 الأربعاء , ذو القعدة, 1443

الکلمات المفتاحية: امنیت, پیشگیری از جرم, عوامل کالبدی, محیط, مجتمع مسکونی,

ملخص المقالة :

هدف اصلی مقاله این است که با استناد به نتایج پژوهش‌ها در خصوص رابطه متقابل محیط و رفتار، الگویی جهت پیشگیری از جرم و ارتقاء امنیت مجتمع‌های مسکونی تدوین نماید. مرحله اول پژوهش، مروری بر پیشینه نظری؛ مبتنی بر رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی، با روش تحلیل محتوای متون مرتبط و مرحله دوم؛ مطالعات میدانی پژوهش در دو بخش؛ شناخت عوامل مؤثر بر امنیت مجتمع‌های مسکونی همدان با راهبرد کیفی و آزمون مدل مفهومی با راهبرد کمی و روش مدل یابی معادلات ساختاری هست. نتایج نشان می‌دهد؛ برخی عوامل کالبدی به‌تنهایی و برخی از طریق عوامل اجتماعی در امنیت مجتمع‌های مسکونی نقش دارند. دسته‌بندی مطالعات امنیت مجتمع‌های مسکونی در سه سطح کلان، میانه و خرد، همچنین معرفی عوامل فرهنگی، منطقه شهری و بافت پیرامون مجتمع در سطح کلان مطالعات امنیت از مهم‌ترین دستاوردهای این پژوهش می‌باشند.

المصادر:

1. بمانیان، محمد رضا؛ و محمودی نژاد، هادی. (1388). امنیت و طراحی شهری. تهران: هله.


2. پور جعفر، محمد رضا؛ محمودی نژاد، هادی؛ رفیعیان، مجتبی؛ و انصاری، مجتبی. (1387). ارتقاء امنیت محیطی و کاهش جرایم شهری با تأکید بر رویکرد CPTED. نشریه بین‌المللی علوم مهندسی دانشگاه علم و صنعت. 19(16). 82-73


3. حبیب پور، کرم؛ صفری شالی، رضا. (1388). راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی. (ویرایش 2). تهران: لویه.


4. ذبیحی، حسین؛ حبیب، فرح؛ و رهبری منش، کمال. (1390). رابطه بین میزان رضایت از مجتمع مسکونی و تأثیر مجتمع مسکونی بر روابط انسان، مطالعه موردی چند مجتمع مسکونی در تهران. فصلنامه هویت شهر. 5(8). 118-103 .


5. رامیار، رضا. (1390). درآمدی بر طراحی محوطه مجموعه‌های مسکونی. تهران: سمت.


6. صالحی، اسماعیل. (1387). ویژگی‌های محیطی فضاهای شهری امن. تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.


7. عینی فر، علیرضا. (1384). نقش غالب الگوهای عام اولیه در طراحی محله های مسکونی معاصر. نشریه هنر های زیبا. 32، 50-39.


8. عینی فر، علیرضا؛ و قاضی زاده، ندا. (1389). گونه شناسی مجتمع‌های مسکونی تهران با رویکرد فضای باز. آرمانشهر. 5. 45-35.


9. عینی فر، علیرضا؛ و آقا لطیفی، آزاده. (1390). مفهوم قلمرو در مجموعه‌های مسکونی، مطالعه مقایسه ای دو مجموعه مسکونی در سطح و در ارتفاع در تهران. نشریه هنر های زیبا. 47، 28-17.


10. غفاری، علی؛ نعمتی مهر، مرجان؛ و عبدی، ثمانه. (1392). تکامل رویکرد پیشگیری از جرم مبتنی بر طراحی محیطی. مجله مسکن و محیط روستا. 144، 42-30.


11. کرلینجر، فردریک نیکلز. (1377). مبانی پژوهش در علوم رفتاری. (حسن پاشا شریفی و جعفر نجفی زند، مترجمان). تهران: نشر آوای نور.


12. هومن، حیدر علی. (1384). مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل. تهران: انتشارات سمت.


13. یزدانی، سمیرا؛ تیموری، سیاوش. (1392). تأثیر فضاهای باز مجتمع‌های مسکونی بر افزایش تعاملات اجتماعی ساکنین (مطالعه موردی: سه مجتمع مسکونی در اصفهان). فصلنامه هویت شهر. 7(15)، 92-83...


14. Abdulla, A., & Salleh, M. (2012). Fear of Crime in Gated and Non- Gated Residential Area. Social and Behavioral Sciences, 35, 63-73


15. Carmona, M., & Tiesdell ,S. (2003). Public Places Urban Space. New York: Architectural Press.


16. Kamalipour, H., Faizi, M., & Memarian, G. H. (2014). Safe Place by Design: Urban Crime in Relation to Spatiality and Sociality. Current Urban Studies, 2, 152-162.


17. Kyung Kim, S. (2006). The gate community: Residents Crime Experience and Perception of Safety behind Gates and Fences in the Urban Area. Unpublished doctoral dissertation. Texas:, A & M University.

1. Newman, O. (1972). Defensible space. New York: The Macmillan Company.


2. Parnaby, P. (2004). Design of risk: Crime Prevention through Environmental Design, Social Control, and the Prospects of Professionalism. Unpublished doctoral dissertation. Ottawa: Mc Master University.

20. Perkins, D. (1993). The Physical Environment of Street Crimes: Defensible Space. Territoriality and Incivilities. Journal of Environmental Psychology, 13, 29-49.


21. Poyner, B. (1983). Design Against Crime: Beyond Defensible Space. London: Butterworth.