تبیین جایگاه تکنیک‌های استعاره و قیاس در فرایند طراحی معماری: از فهم تا حل مسئله

الموضوعات :

مریم نوری ¹ (استادیار،گروه معماری، واحد شهریار، دانشگاه آزاد اسلامی، شهریار، ایران)
شادی عزیزی ² (استادیار، گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
محمدیاسر موسی پور ³ (معماری، دانشکده معماری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 10 الأربعاء , رمضان, 1440 تاريخ التأكيد : 12 الأحد , ذو الحجة, 1441 تاريخ الإصدار : 16 الخميس , صفر, 1443

الکلمات المفتاحية: قیاس, فهم مسئله, فرایند طراحی معماری, استعاره, حل مسئله,

ملخص المقالة :

در حوزه طراحی پژوهی، از مسئله طراحی سخن بسیار گفته‌شده است. همچنین بخش عمده مطالعات این حوزه، معطوف به یافتن تأثیر دو تکنیک مؤثر بر فهم و یا حل مسئله طراحی بوده است. پرسش اصلی پژوهش این است که تکنیک‌های استعاره و قیاس در کدام قسمت از فرایند طراحی معماری نقش مفیدتری را ایفا می‌کنند و آیا کارایی این تکنیک‌ها در تمام فعالیت‌های فرایند طراحی به یک اندازه است؟ هدف از ارائه این مقاله، بررسی پژوهش‌های مرتبط با قیاس و استعاره از یک‌سو و پژوهش‌های مرتبط با فرایند طراحی از سوی دیگر در جهت تبیین جایگاه هرکدام از این دو تکنیک در فرایند طراحی معماری می‌باشد. مهم‌ترین نتیجه این پژوهش این است که استعاره در مراحل تحلیل تا ترکیب (فهم مسئله طراحی و تولید کانسپت) و قیاس در مراحل ترکیب تا ارزیابی (پیشبرد مسئله یا توسعه کانسپت، حل مسئله و بازتعریف مجدد مسئله) از مدل فرایند طراحی معماری کارآمدتر و مؤثرتر است.

المصادر:

1. بارسلونا، آنتونیو. (1390). استعاره و مجاز با رویکردی شناختی. (فرزان سجودی؛ لیلا صادقی؛ و تینا امراللهی، مترجم). چاپ اول. تهران: نقش‌جهان.
2. داوری اردکانی، رضا؛ نیلی‌پور، رضا؛ قائمی نیا، علیرضا؛ جی ان جاج، آنتونی؛ و یاراحمدی، لطف‌الله. (1393). زبان استعاری و استعاره‌های مفهومی. چاپ دوم. تهران: هرمس.
3. دباغ، حسین. (1393). مجاز در حقیقت: ورود استعاره‌ها در علم. تهران: هرمس.
4. دانشگر، گلرخ. (1388). فهم مسئله طراحی در آموزش معماری: بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر مؤلفه‌های کافی از مسئله طراحی به‌عنوان آغازگاهی برای طراحان مبتدی، نشریه هنرهای زیبا. بهار. - (۳۷)، 68 - 59.
5. داودی، سمیه؛ و آیت‌اللهی، سید محمدحسین. (1387). استعاره چیست و چگونه در تولید طرح مایه اثر می‌گذارد؟. نشریه صفه. پاییز و زمستان. 17 (47)، 26-17.
6. اکو، اومبرتو؛ ردی، مایکل؛   لیکاف، جورج؛   تیلر، جان رابرت؛ واینسهایمر، جوئل؛ و مورن، ریچارد. (1389). استعاره مبنای تفکر و ابزار زیبایی‌آفرینی. (فرهاد ساسانی، مترجم). چاپ دوم. اسفند. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی. سوره مهر.
7. شریعت راد، فرهاد؛ و ندیمی، حمید. (1391). منابع ایده پردازی معماری، جستاری در فرایند ایده پردازی چند معمار از جامعة حرفه‌ای کشور. نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی. تابستان. 2 (17)، 14-5.
8. شریعت راد، فرهاد؛ و ندیمی، حمید.  (۱۳۹۵). قاببندی مسئله: راه طراحانه رویارویی با مسئله طراحی. نشریه صفه، ( 26)3. پاییز. ۲۴-۵.
9. فولکیه، پل.(1370). فلسفه عمومی یا مابعدالطبیعه. (دکتر یحیی مهدوی، مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
10. گرجی مهلبانی، یوسف.  (1389). تفکر طراحی و الگوهای فرایندی. نشریه صفه. (45)16، پاییز و زمستان. 124-106.
11. گروت، لیندا؛ و  وانگ، دیوید. (۱۳۹6). روش‌های تحقیق در معماری. (علیرضا عینی فر، مترجم). تهران: نشر دانشگاه.
12.  لاوسون، برایان. (1388). طراحان چگونه می‌اندیشند: ابهام‌زدایی از فرایند طراحی. (حمید ندیمی، مترجم). مرکز چاپ و انتشارات. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
13. محمودی، امیر سعید. (1383). تفکر در طراحی، معرفی الگوی تفکر تعاملی در آموزش طراحی. نشریه هنرهای زیبا، شماره 20. 37-27.
14. مهدوی نژاد، محمدجواد. (1384). آموزش معماری امروز و چالش‌های آینده، نشریه فناوری آموزش.  (3) 4. بهار. 234-223.
15.    ندیمی، حمید. (1378)، جستاری در فرایند طراحی. نشریه صفه، پاییز و زمستان. (29) 9.

16. Ayiran, N. (2012). The role of metaphors in the formation of architectural identity. ITU A|Z. 9(2). Cyprus International University. Faculty of Fine Arts, Lefkoşa, TRNC. 1-21.
17. Aspelund, K. (2006). The design process. New York. NY. Fairchild.
18. Ball, L.;Ormerod, T.; & Morley, N. (2003). Spontaneous analogising in engineering design: a comparative analysis of experts and novices. In Cross, N. & E. Edmonds (Eds). Expertise in design: Design thinking research symposium. Sydney: Aus‌tralia: Creativity & Cognition S‌tudio Press. 17-19.
19.  Barringten, B.F. (2010a). Teaching The Techniques Of 
Making Architectural Metaphors, Journal of King Abdul Aziz University Engg...Sciences. VOL. I. Jeddah: OCT.2, 1992 (.1421 H.) 12TH EDITION. 
20. Barringten, B. F. (2012a). Metaphor as an inference from sign. Published by the University of Syracuse (Dec2009). book published in 2012 by Cambridge Scholars Publishing.
21. Barringten, B. F., & Hart, E (2012b). Architecture: The Making of Metaphors, British Library Cataloguing in Publication Data. A catalogue record for this book is available from the British Library.
22. Boroditsky, L.(2000). Metaphoric S‌tructuring: Unders‌tanding Time through Spatial Metaphors. Cognition, 75(1). 1-28.
23. Broadbent, G. (1973a). Methodology in delight of service. Proceedings of the 4th of Annual Conference of  Environmental Design. Research Association- EDRA. 314-318.
24. Broadbent, G. (1973b). Design in architecture: architecture and the human sciences. London; New York; Wiley.
25. Casakin, H. (2004a). Metaphors in the design s‌tudio: Implications for education. In Proceedings of the changing face of design education: 2nd international engineering and product design education conference. Delft. 265–273.
26. Casakin, H. (2004b). Visual analogy as a cognitive s‌trategy in the design process: Expert versus novice performance. Journal of Design Research. 4 (3). Retrieved January 26. 2011. from http://research.it.uts.edu.au/creative/design/papers/22CasakinDTRS6.pdf
27. Casakin, H. P. (2007). Metaphors in Design Problem Solving: Implications for Creativity. The College of Judea & Samaria. Ariel. Israel . 1(2).
28. Casakin, H. (2011). Metaphorical reasoning and design expertise: A perspective for design education. Journal Of Learning Design. 4(2). 29-38.
29. Casakin, H., & Goldschmidt, G. (1999). Expertise and the use of visual analogy: Implications for design education. Design S‌tudies. 20(2). 153-175.
30. Casakin, H., & Timmeren, A (2014). Analogies as Creative 
Inspiration Sources in the Design S‌tudio: The Teamwork, 
Athens Journal of Architecture . 1(1).January. 51-63.
31. Chand ,I, & Runco, M.A. (1993). Problem finding skills as components in the creative process. Personality and Individual Differences. 14(1). 155-162.
32. Coyne, R. (1995). Designing Information Technology, From Method to Metaphor. MIT Press. Cambridge. Massachusetts.
33. Cross, N., & Cross, A.C. (1998). Experties in Engineering design. in research in engineering design. 10. 39-56.
34. Cross, N. (1984). Developments in design methodology. United Kingdom. chiches‌ter: John Willey & Sons. 24 Oct.
35. Cross, N. (2006). Designerly Ways of Knowing. British Library Cataloguing in Publication Data. Springer-Verlag London Limited.
36. Do, E. (2002). The Design Thinking Process. Design Theory course. Sebas‌tien BUND.
37. Fernandez, J., Blacking, J., Dundes, A., Edmonson, M. S., Etzkorn, K. P., Haydu, G. G., & Maltz, D. N. (1974). The Mission of Metaphor in Expressive Culture [and Comments and Reply]. Current anthropology, 15(2), 119-145.
38.    Foucault, M. (1986). Of Other Spaces. Diacritics, 16(1). 22-27.
39. Gick, ML., & Holyoak, KJ. (1983). Schema induction and analogical. transfer Cognitive Psychology. 15.  1–28.
40.    Heath T. ( 1984). Method in Architecture. Chiches‌ter. John Wiley & Sons.
41. Hey, H. G. J. (2002). Effective Framing in design. a dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of doctor of Phiosophy in Mechanical Engineering. University of the California. Berkeley.
42. Hey, J., Agogino, H. G., & Alice, M. (2007). Metaphors in Conceptual Design. ASME International Design Engineering Technical Conferences and Computers and Information in Engineering Conference. Las Vegas. Nevada. USA.
43. Hey.J, Linsey, J. Agogino, A.M & Wood, K.L. (2008). Analogies and Metaphors in Creative Design. Int. J. Education, 24(2), Printed in Great Britain.283±294. 
44. Indurkhya, B.(1992). Metaphor and cognition. Dordrecht: 
Kluwer Academic Publishers.
45. Indurkhya, B. (1999). Creativity of Metaphor in Perceptual Symbol Sys‌tems. Behavioral and Brain Sciences. 122 (2). 621-622.
46. Holton, G. (1998). The Scientific Imagination. Harvard University Press. Cambridge: Massachusetts.
47. Johnson, M. (2003). The Body in the Mind: the Body Basis Meaning and Reason. Chicago University Press. Chicago.
48. Kirby, John T. (1997). Aris‌totle on Metaphor. American journal of philology. 118. University of Miami. 517-554.
49. Kolodner, J. L. (1997). Educational Implications of Analogy: A View from Case-Based Reasoning. American Psychologis‌t. 52(1). 57–66.
50. Kowaltowski, D. C. C. K., Bianchi, G., & de Paiva, V. T. (2010). Methods that may s‌timulate creativity and their use in architectural design education, International Journal of Design Education.
51. Kryssanov, V. V., Tamaki, H. & Kitamura, S. (2001). Unders‌tanding Design Fundamentals: How Synthesis and Analysis Drive Creativity. Resulting in Emergence. Artificial Intelligence in Engineering. 15. 329±342.
52. Lakoff, G. (1993). The contemporary theory of metaphor. In A. Ortony (Ed.). Metaphor and thought (pp. 202-251). New York: Cambridge University Press.
53. Lakoff. G, & Johnsen, M. (2003). Metaphors we live by. London: The university of Chicago press.
54. Lawson, B. (2004a). What Designers Know., Architectural Press. An imprint of Elsevier. Linacre House. Jordan Hill. Oxford OX2 8DP. 30 Corporate Drive. Burlington, MA 01803. Firs‌t published 2004.
55. Lawson, B. (2004b). Schemata, gambits and precedents: some factors in design expertise. Design S‌tudies. 25. 443-457.
56. Levin, S. R. (1982). Aris‌totle's Theory of Metaphor. Philosophy & Rhetoric.15(1). (Winter, 1982). Published by: Penn S‌tate University Press. 24-46.
57. Ledewitz, S. (1984). Models of Design in S‌tudio Teaching. Journal of Architectural Education (1984 ). 38(2). 2–8.
58. Linsey J. S Laux. J. ;Wood. K; and  Markman. A. (2006). 
Modality and Representation in Analogy. Artificial Intelligence for Engineering Design. Analysis and Manufacturing (AIEDAM). 22(2).
59. Linsey J. S, Laux. J., Wood. K, & Markman. A. (2007a). Effects of Analogous Product Representation on Future Design-by-Analogy, Proceeding of the 2007 International Conference on Engineering Design. Paris. France.
60. Linsey J. S, Laux. J, Clauss. E. F., Wood. K, &  Markman. A. (2007b). Increasing Innovation: A Trilogy of Experiments towards a Design-By-Analogy Methodology. Proceedings of ASME Design Theory and Methodology Conference. Las Vegas. NV.
61. Rowe, P.G. (1987). Design thinking. MIT press. ISBN 0262181223 (Modified by Robert Satunders).
62. Ricoeur, P. (1991). A Ricoeur Reader in Reflection and Imagination. M. J. Valdes (Ed.). University of Toronto Press. Toronto.
63. Ritel, W.J. (1993).The researching of designers hos‌t. university of California. Berkley. Universitaet S‌tuttgart.
64. Rothenberg, A. (2008). Rembrandt’s Creation of the Pictorial Metaphor of Self. Metaphor and Symbol. 23(2). 108–122.
65. Soares, L, & Pombo, F. (2010a). Interpretation as a Design Method. (co-autor Fátima Pombo).In David Durling, Rabah Bousbaci, Lin-Lin Chen, Philippe Gauthier, Tilu Poldma, Seymour Roworth-S‌tokes, Erik S‌tolterman (Editors) Design & Complexity: Conference Proceedings. Design Research Society (DRS) Intern. Conference. Université de Montreal, 7-9 July, Montreal.
66. Soares, L., & Pombo, F. (2010b). The Interpretation as a Method in Design or the Designer as an Interpreter. (co-autor Fátima Pombo). 1s‌t International Congress of Design and Innovation of Catalonia. Barcelona. Fundació per l’ESDI e Escola Superior de Disseny. 18 - 19 March de 2010 a la Fira de Sabadell. Barcelona, Spain.
67. Schon, D.A. (1984) Problems, Frames and Perspectives on Designing. Design S‌tudies. 5. 132-136.
68. Tucker, B. I. (1994). The Role of Metaphors in the Shift 
to a Quantal Paradigm, The University of Texas. unpublished Ph.D. Dissertation Ulusu, T. (1990). Mimari Tasarımda ‘Concept’. Yapı. Ekim.
69. Wakkary, R. (2005). Framing Complexity Design and Experience: a Reflective Analysis. Digital Creativity. 16(2). 65–78.