سنجش عوامل مؤثر بر کیفیت زیبایی‌شناختی در مسکن شهری (مطالعه موردی: محله جمال آباد)
الموضوعات :افسانه معصومی 1 , مریم قلمبر دزفولی 2
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، گروه شهرسازی،، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، ، پردیس، ایران.
2 - استادیار گروه شهرسازی، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، ، پردیس، ایران.(مسئول مکاتبات)
الکلمات المفتاحية: زیبایی‌شناسی مسکن شهری, مسکن شهری, کیفیت زیبایی‌شناسی, محله جمال آباد,
ملخص المقالة :
دستیابی به محیطی مطلوب و زیبا ، توقعی است که هر شهروند از محیط دارد. هدف این مقاله تدوین عوامل موثر بر کیفیت زیبایی شناسی در مسکن شهری است. پژوهش از نوع تحقیق توصیفی تحلیلی است و بر اساس هدف بنیادی-کاربردی می باشد. درجمع آوری اطلاعات که از شیوه کیفی و محتوایی با استفاده از مطالعات اکتشافی صورت گرفت. نتایج بدست آمده از مطالعات، بیان می کند که در ابعاد سازنده فضا (کالبدی ، عملکردی، اجتماعی، ادراکی و زیست محیطی) در محیط مسکونی در دو قلمرو ساختمان و محله دارای ویژگی هایی است که در دو زمینه زیبایی عینی و ذهنی کیفیت زیبایی شناختی محیط را فراهم آورد، مطرح گردیده است. به عنوان نمونه موردی محله جمال آباد تهران این شاخص ها سنجش گردید که بیانگر آن است که در بعد کالبدی کمترین توجه به ابعاد زیبایی شناختی مسکن شده‌است. درنهایت، پیشنهاد‌هایی در جهت دستیابی به محله زیبا ارائه گردیده است. برایند استفاده از این شاخص در طراحی محله سبب حصول زیبایی می گردد.
بل، سایمون . ( 1394). منظر : الگو ، ادراک و فرایند .(بهناز امین زاده، مترجم).تهران: دانشگاه تهران.
پاکزاد ، جهانشاه .(1385). مبانی نظری و فرایند طراحی شهری . تهران : شهیدی .
چپ من ، دیوید .(1384). آفرینش محلات و مکان‌ها در محیط انسان‌ساخت.(شهرزاد فریادی و منوچهر طبیبیان،مترجمان). تهران: دانشگاه تهران.
حبیبی ، محسن . (1378). سرانه‌ی کاربری‌های شهری .تهران : سازمان ملی زمین و مسکن .
شاملو ، شبنم ;و حبیب ، فرح .(1392). تبیین مفهوم شناختی معیارهای زیباشناسی در منظر شهر. هویت شهر، 16 ، 14-5 .
کرمونا، متیو. (1384) . مکان‌های عمومی فضاهای شهری.(قرائی ، شکوهی وصالحی، مترجمان) . تهران :دانشگاه هنر.
گروتر، کورت. (1393) .زیبایی‌شناسی در معماری . (جهانشاه پاکزادو عبدالرضا همایون،مترجمان) .تهران:دانشگاه شهید بهشتی.
نقی زاده ، محمد. (1391). رابطه تبلیغاتی محیطی (تابلوها) و هویت .بازیابی در 10تیر، 1391، از وب سایت: www.zibasazi.ir/fa/research-and-teaching/item/2168.
نقی زاده ، محمد .(1379) .ویژگی های مسکن مطلوب ( مبانی طراحی و روش های تحصیل آن ) . صفه ، 31 ، 90 –103.
نقی زاده ، محمد. (1389). تحلیل و طراحی فضای شهری( مبانی ، تعاریف ، معیارها و شیوه ها ). تهران : جهاد دانشگاهی.
هاسپرز، جان ; واسکراتن ، راجر.(1396). فلسفه هنر و زیباشناسی .(یعقوب آژند، مترجم). تهران: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
همایونی ، هاشم زاده. (1379). سازمان دهی و احیا محله چهارصد دستگاه . پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی.
توسلی ، محمود. (1369).اصول و روش های طراحی شهری فضاهای مسکونی در ایران. تهران :مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ، وزارت مسکن و شهرسازی.
محمد زاده ، یوسف. (1382). ارزیابی ملاحظات شهرسازی در احداث مجتمع های مسکونی تبریز ( مجتمع های گل پارک ، شفیع زاده ، شهید رجایی و کوثر ) . پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تبریز دانشکده علوم انسانی و اجتماعی.
مرتضایی، سید رضا . (1392). بنیان های طراحی در زیباسازی شهری . تهران : هنر معماری قرن.
مازلو ،آبراهام اچ. (1372). انگیزش و شخصیت.(احمد رضوانی، مترجم ). مشهد:آستان قدس رضوی.
معین، محمد .(1381) . فرهنگ فارسی معین .تهران: انتشارات معین.
Bachelard, G. (1958). Poe cs of space. Boston : Beacen Press.
Cowan , R.(2005) .The Dictionay Of Urbanism . Tisbury And Wiltshire : Streetwise Press.
Xiangzhan,C.(2008). Urban Image and Urban Aesthetics:Urban Aesthetics in Cross-Cultural Perspective. Journal of Faculty of Letters Cilt, 25(2),59-71.
Hekkert, P. (2006). Design aesthetics: principles of pleasure in design. Psychology science, 48(2), 157.
Nasar, J. L. (1994).Urban design aesthetics the evaluative qualities of building exteriors. Environment And Behavior,3,377-401.
Muehlbauer, M. (2018). Towards typogenetic tools for generative urban aesthetics. Smart and Sustainable Built Environment, 7(1), 20-32.
Nia, H. A., & Suleiman, Y. H. (2018). Aesthetics of Space Organization: Lessons from Traditional European Cities. International Journal of Contemporary Urban Affairs, 2(1), 66-75.
Yılmaz, S., Özgüner, H., & Mumcu, S. (2018). An aesthetic approach to planting design in urban parks and greenspaces. Landscape Research, 43(7), 965-983.
