راهکارهای آموزشی طرح‌واره در فرایند معماری بر اساس نظریه میزانسن (نمونه موردی: مقدمات طراحی معماری (2) پردیس دانشگاهی شمس گنبد)

الموضوعات :

محمد حسین عابدی ¹ , ایرج اعتصام ² , سید مصطفی مختاباد امرئی ³ , ازاده شاهچراغی ⁴

1 - دانش آموخته دکتری معماری، دانشکده عمران هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استاد، دانشکده عمران هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - استاد، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
4 - دانشیار، دانشکده عمران هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 28 الأربعاء , محرم, 1439 تاريخ التأكيد : 19 الإثنين , جمادى الأولى, 1439 تاريخ الإصدار : 25 الأحد , ربيع الثاني, 1441

الکلمات المفتاحية: آموزش معماری, فرایند طراحی معماری, طرح‌واره, میزانسن,

ملخص المقالة :

این مقاله به بررسی چگونگی آموزش طرح‌واره1 در کارگاه معماری پرداخته است. ایده و طرح‌واره می‌تواند مبنای طراحی باشد و اهمیت آن در ارائه راه‌حل‌های نوآورانه توسط معمار قابل‌توجه است. این تحقیق با روش پیشنهادی خود، به دنبال ارتقای کیفیت آموزش طراحی معماری بوده است. ازاین‌رو طرح‌واره در دو سطح کلان و خُرد طبقه‌بندی‌شده و پس از مشخص شدن نیازهای آموزشی و مهارتی لازم برای هرکدام از سطوح طرح‌واره، راهکارهای آموزشی بر اساس نظریه میزانسن پیشنهادشده است. برای سنجش مطلوبیت راهکارهای آموزشی پیشنهادی از نمونه موردی در دو ترم متوالی استفاده شد. این تحقیق به‌صورت کیفی انجام‌شده و داده‌ها به روش تحلیلی و توصیفی موردبررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان‌دهنده آن است که روش طراحی پیشنهادی در توانمندسازی دانشجویان جهت خلق ایده، بیان و ارائه طرح‌واره‌های ذهنی در سطح کلان و خُرد مؤثر بوده است.

المصادر:

1. بازرگان، عباس. (1387). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته. چاپ اول. تهران: دیدار.


2. پرتوی، پروین. (1392). پدیدارشناسی مکان. چاپ دوم. تهران: ترجمه و نشر آثار هنری متن.


3. پنا، ویلیام ام. (1388). مبانی برنامه‌ریزی معماری، تبیین روش مسئله کاوی.(محمد احمدی نژاد، مترجم). چاپ دوم، تهران: نشر خاک.


4. ثقفی، محمود رضا. مظفر، فرهنگ. موسوی، سید محسن. (1394). بررسیتأثیرروشآموزشمشارکتمستقیماستادودانشجوبرفرایند یادگیریدردرسمقدماتطراحیمعماری1. دو فصلنامه علمی پژوهشی مرمت و معماری ایران، 5 (10)، 79-90.


5. دانشگر مقدم، گلرخ. (1388). فهم مسئله طراحی در آموزش معماری؛ بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر فهم کافی از مسئله طراحی به‌عنوان آغازگاهی برای طراحان مبتدی. نشریه هنرهای زیبا، (37)، 59-68.


6. دورک، دانا پی. (1389). برنامه‌دهی معماری، مدیریت اطلاعات برای طراحی. (دکتر سید امیر سعید محمودی، مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.


7. رلف، ادوارد. ( 1389). مکان و بی‌مکانی. ( محمدرضا نقصان محمدی، مترجم). تهران: انتشارت آرمان‌شهر.


8. سمرقندی، سمانه. (1393). بررسی فضا در معماری و سینما. مجموعه مقالات معماری. اولین کنگره بین‌المللی افق‌های جدید در معماری و شهرسازی در ایران. دی 17-18(ص2-9) تهران: دانشگاه تربیت مدرس دانشکده هنر و معماری.


9. قربانی، علی. ( 1394). تحلیل پدیدارشناسانه الگوهای تدریس و تأثیر آن بر طراحی معماری کلاس درس. نشریه علمی –پژوهشی نوآوری‌های آموزشی،14(55)، 113-138.


10. قهرمانی، محمدباقر. پیراوی ونک، مرضیه. مظاهریان، حامد. صیاد، علیرضا.(1393). کالبدمتحرکناظروشکل‌گیریسکانس‌هایفضایی درمعماریسینماتیک. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 19(4)، 27-26.


11. گال، مردیت. (1383). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی. ( احمدرضا نصر، مترجم). تهران: سمت.


12. محمودی، سید امیر سعید. ( 1377). آموزش روند طراحی معماری، به‌کارگیری استعدادهای نهفته دانشجویان. هنرهای زیبا، (4 و 5)، 73-81.


13. مختاباد امرئی، سید مصطفی. پناهی، سیامک. ( 1386). بررسی و تحلیل نقش معماری داخلی در تجلی معنا در فیلم‌های علمی تخیلی. هنرهای زیبا، (30)، 107-118.


14. ملک پور، جمشید. (1393). گزیده‌ای از تاریخ نمایش در جهان. تهران: افراز.


15. نقد بیشی، رضا. برق جلوه، شهین دخت. اسلامی، غلامرضا. کامل نیا، حامد. (1395). الگوی آموزش معماری بر اساس نظریة قابلیت‌های محیطی گیبسون. هویت شهر، 10(26)، 75-84.


16. ویمر، راجر دی. دومنیک، جوزف آر. (1384). تحقیق در رسانه‌های جمعی. ( کاووس سیدامامی، مترجم). تهران: سروش.


17. ویندر، کاترین. ( 1388). تهیه‌کنندگی انیمیشن. ( فاطمه نصیری فرد، مترجم). تهران: شرکت انتشارات سوره.


18. کی یین، رابرت. (1376). تحقیق موردی. (علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، مترجم). تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.


19. Archer, L. B.(1965). Systematic method for design. London: council of industrial design.


20. Aroztegui, C., Solovyova, I., & Nanda, U. (2010, June). Architectural research and representation: expressing sense of place through storyboarding and animatics. In 2010 International Conference on Architectural Research: the Place of Research/the Research of Place (pp. 23-26).


21. Charalambous, N., Christou, N.(2016). Re-adjusting the objectives of Architectural Education. Proceedia Social and Behavioral Sciences,228,375 – 382.


22. Chinkatham, T., Souili, A., Taheri, A., Cavallucci, D.(2016). An Approach to identify the readiness level of a Solution Concept in The Inventive Design Method. Procedia CIRP, 39, 179 – 184.


23. Choi,Y. M.(2015). Utilizing end user input in early product development. 6th International Conference on Applied Human Factors and Ergonomics and the Affiliated Conferences, AHFE,Procedia Manufacturing,3, 2244 – 2250.


24. Özer, D. G., & Turan, B. O. (2015). Ecological Architectural Design Education Practices Via Case Studies. Megaron, 10(2).


25. Kordaki, M. (2014). On the design of educational digital stories: the Ed-W model, 5th World Conference Educational Sciences -WCES, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 116, 1631 – 1635.


26. Guest, J. (2012). Architecture and the Moving Image: Cinematic strategies in design and representation. Unpublished Doctoral dissertation, Auckland University.


27. Jones, J.(1970). Design Methods. London:John Wilay & Sons.


28. Labuda, I. (2015). Possibilities of applying TRIZ methodology elements (the 40 Inventive Principles) in the process of architectural design, Procedia Engineering, 131, 476 – 499.


29. Mahdavinejad, Mohammadjavad; Pourbaqer, Somaye. (2014). The Impacts of Formalistic Approach in Architectural Design Process on Quality of Students' Learning, Case: Design Studio II, IV. Procedia - Social and Behavioral Sciences,136, 271 – 277.


30. Soliman, A. M. (2017). Appropriate teaching and learning strategies for the architectural design process in pedagogic design studios. Frontiers of architectural research, 6(2), 204-217.


31. Torres, A., Serra, J., Llopis, J., García, Á., & Cabodevilla, N. (2015). The Need and Experience of Drawing With Ingeniuty. An Analysis of the Graphic Practice in Architectural Education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 191, 2505-2514.


32. Ulusoy, M., Kuyrukcu, E.Y.(2012). The meaning and importance of the traditional architecture in architecture education; Gonen winter school model. Procedia - Social and Behavioral Sciences,47, 2120 – 2126


33. Yasar, Y., Macka Kalfa, S.(2015). The effects of social, cultural and education dynamics on the education-training environment in architectural education; the case study of the department of architecture, KTU. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 182, 408 – 413.