مدل مفهومی برای طراحی فضای میادین مرکزی شهر، با رویکرد هویت بخشی (نمونه مطالعاتی: میدان طالقانی قائم شهر)
الموضوعات :صدیقه آل رضا امیری 1 , فرح حبیب 2
1 - فارغ التحصیل دانشگاه علوم تحقیقات تهران
2 - دانشیار دانشکده ی هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: مرکز شهر, میدان مرکزی, هویت, قائم شهر, میدان طالقانی,
ملخص المقالة :
مركز شهرها، بخشي از سرمایه‌های فرهنگي كشور هستند که در گذشته از شخصیت و هویت ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند؛ با این وجود، امروزه تصویر ذهنی مردم از مراکز شهری، مجموعه‌ای شلوغ و پر ترافیک با معماری‌های یکنواخت و ناهماهنگ است و در نتیجه، تعلق خاطر به این فضاها به مرور کمتر شده است. در پژوهش حاضر به بررسی مبانی نظری مرتبط با سه موضوع مرکز شهر، میدان مرکزی و هویت پرداخته شده است. در این راستا اصول طراحی مراکز شهر، اصول طراحی میادین مرکزی و مؤلفه‌های موثر بر ارتقا هویت فضاهای شهری تدوین و تدقیق شده اند. پس از بررسی و تحلیل چند نمونه داخلی و خارجی، در نهایت یک مدل مفهومی جهت طراحی فضای میادین مرکزی با رویکرد هویت بخشی ارائه شده است که با استفاده از مدل به دست آمده راهکارهایی برای طراحی فضای مرکز شهر قائم شهر، به عنوان نمونه موردی پیشنهاد گردیده است.
1. آریان پور، عباس؛ و کاشانی، منوچهر. (1375). فرهنگ فارسی به انگلیسی. تهران: انتشارات امیر کبیر.
2.برک پور، ناصر. (1380). مرکز شهر؛ تعاریفی کوتاه. ماهنامه شهرداری ها،3(34)، 78.
3.بنتلی، ای ین؛ و دیگران. (1387). محیط های پاسخده. (مصطفی بهزادفر، مترجم). تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران. (نشر اثر اصلی1985 ).
4.پامیر، سای. (1389). آفرینش مرکز شهری سرزنده. (مصطفی بهزادفر، مترجم). تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران. (نشر اثر اصلی2004).
5.توسلي، محمود؛ و بنیادی،ناصر. (1393). طراحی فضای شهری.(چاپ سوم ). تهران: مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري.
6.جیکوبز، جین. (1388). دوره تاریک پیش رو. ( فرح حبیب، مترجم). تهران: دانشگاه آزاد اسلامی,واحد علوم و تحقیقات. (نشر اثر اصلی2004 ).
7.حبیبی، سید محسن؛ و مقصودی، ملیحه. (1381). مرمت شهری، تعاریف، نظریه ها، تجارب، منشورها و فطعنامه های جهانی روش ها و
اقدامات شهری.(چاپ دوم). تهران: دانشگاه تهران.
8. حوزه معاونت شهرسازی شهرداری اراک . (1391). طرح جامع میدان شهدا.
9.درگاه الکترونیکی شهرداری اصفهان . (1393). میدان امام علی.
10.دویران،اسماعیل؛ و کریمی نژاد،ملیحه(1393). هویت و حس تعلق مکانی در فضاهای عمومی جدید الاحداث شهری، هویت شهر،سال هشتم(18)،82.
11.دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت نامه دهخدا. تهران: دانشگاه تهران.
12.راپاپورت، ایماس. (1391). معنی محیط ساخته شده: رویکردی در ارتباط غیر کلامی. (فرح حبیب، مترجم). تهران: نشر شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری. (نشر اثر اصلی1990 ).
13.قریب، فریدون. (1376). طراحی میدان های شهری. فصلنامه هنرهای زیبا، 2، 37.
14.عرفانی،گوران؛ و دیزانی، احسان. (1389). ساماندهی، از واژه تا عمل؛ قرائت واژه ساماندهی در مداخلات شهری. مجله باغ نظر،7(13)، 57.
15.لینچ، کوین. (1387). تئوری شکل شهر. (سید حسین بحرینی، مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران. (نشر اثر اصلی1981 ).
16.معصوم، جلال؛ و علی آبادی، جواد. (1380). مدیریت مرکز شهر. ماهنامه شهرداری ها، 3(34)، 5.
17.معین، محمد. (1384). گزیده فرهنگ معین. تهران: مرکز فرهنگی انتشاراتی رایحه.
18. مونتگومری، جان. (1379). شهرسازی خلاق: ایجاد شهریت و سرزندگی با طراحی شهری، ( ترجمه اسماعیل توکلی). بخش ترجمه و تحقیق مهندسین مشاور شهر و برنامه، (1)، 5-27.
19.نصر،طاهره.(1393).واکاوی معنای «هویت» در سنجش پارادایم «تحلیل جایگاه حیات بخشی در بافت شهر»، هویت شهر،سال هشتم (18)،24.
20. نقی زاده، محمد. (1386). ادراک زیبایی و هویت شهر در پرتو تفکر اسلامی.(چاپ اول). اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.
21. نقی زاده، محمد.(1385). تاملی بر روند دگرگونی میدان در شهرهای ایرانی. هنر های زیبا، 25، 17.
22. هدمن، ريچارد؛ و یازوسكي، آندرو. (1384). مباني طراحي شهري. (راضيه رضازاده و مصطفي عباس زادگان،مترجمان). تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت ايران. (نشر اثر اصلی 1985).
23. Burayidi, Michael A. (2001). Downtowns: Revitalizing the Centers of Small Urban Communities (1st ed). New York: Routledge.
24. project for public spaces. (2013), 10 Principles for Successful Squares, from http://www.pps.org/reference/squaresprinciples/.
25. Mohammad Aref(2011). Retrieved May,2011.
26.google maps(2014).Retrieved May 2014.
