حق کاربران برنظارت الکترونی وحفظ حریم خصوصی درجامعه اطلاعاتی

الموضوعات :

امیدعلی مسعودی ¹

1 - گروه ارتباطات اجتماعی، دانشگاه سوره،

تاريخ الإرسال : 22 الإثنين , ربيع الثاني, 1442 تاريخ التأكيد : 02 الإثنين , ذو الحجة, 1442 تاريخ الإصدار : 05 الخميس , ربيع الأول, 1442

الکلمات المفتاحية: نظارت خود انگیخته, جامعه نظارتی, نظارت الکترونی, سواد رسانه‌ای, نظارت دگر انگیخته, حریم خصوصی,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف تحقیق: حفظ حریم خصوصی و تأمین حق کاربران بر نظارات الکترونی، نیازمند شناخت کاربران بر این حق است. هدف این تحقیق چگونگی محقق شدن حق کاربران بر نظارت الکترونی اطلاعات و حریم خصوصیشان است. روش تحقیق: این تحقیق با روش اسنادی (کتابخانه‌ای) و با تکنیک جمع‌آوری داده‌ها از طریق فیش برداری از آثار در دسترس پیرامون حریم خصوصی و نظارت الکترونی کاربران فضای مجازی انجام شده است. نتایج تحقیق: یکی از دلایل مهم و اساسی تضییع حقوق کاربران در حقوقشان برای نظارت بر اطلاعات، فقدان سواد رسانه‌ای است. و منظور از سواد رسانه‌ای تنها سواد کاربران در استفاده از رسانه اینترنت نیست بلکه این سواد با تکیه بر هویت فردی و اجتماعی و با توجه به دین و فرهنگ کاربران در این فضا تکمیل و تعریف می‌شود. همچنین با افزایش پایبندی به مذهب، بیشتر باعث ممانعت از عوامل زمینه‌ساز جرایم سایبری می‌شود یعنی افرادی که پایبندی بیشتری به مذهب دارند، بیشتر از سایرین عوامل زمینه‌ساز برای و قوع جرم‌های سایبری را حذف می‌نمایند. حق کاربران در نظارت خودانگیخته در واقع همان حقی است که در حریم خصوصی تعریف می‌شود و حق کاربران در نظارت دگر انگیخته همان حق مؤلف است که دیگران باید رعایت کنند. در این رابطه تعیین حدود نظارت دگر انگیخته که عمدتاً از سوی دولت‌ها و یا هکر‌ها به وقوع می‌پیوندد می‌تواند تا حدود زیادی وضعیت قوانین وضع شده در جوامع را تبیین نماید. تحقیقات بیانگر مناسب‌تر شدن حفظ حقوق کاربران در آینده ایران است.

المصادر:

انصاری، باقر. (1384). "اصول حاکم بر حریم خصوصی اطلاعات"، ماهنامه حقوقی معاونت حقوقی امور مجلس ریاست جمهوری، شماره 1381، 3، ص. 34. برای مشاهده اصل مقاله و نیز مباحث بیشتر در زمینه اصول حاکم بر حمایت از حریم خصوصی در حقوق استرالیا. ر. ک.

انصاری، باقر. (1386). "مقدمه‌ای بر مسئولیت مدنی ناشی از ارتباطات اینترنتی"، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 62.‎

بخشی، سیده معصومه. (1395). "بررسی سواد رسانه‌ای جوانان استان لرستان و تأثیر آن بر نوع، چگونگی و میزان استفاده از فضای مجازی" در چکیده مقالات همایش ملی سواد رسانه‌ای و مسئولیت اجتماعی، تهران: انتشارات پشتیبان.

بروجردی، مهدخت. (1383). "حریم خصوصی در جامعه اطلاعاتی (۱ و ۲)"، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

بصیریان جهرمی، حسین. و بصیریان جهرمی، رضا. (1368). "در آمدی به سواد رسانه‌ای و تفکر انتقادی"، فصلنامه رسانه، ص. 33.

بکت چارلی و جیمزبال. (1394). "زشت و زیبای پدیده ویکی لیکس خبر در عصر شبکه‌ای"، مترجم حبیب الله معظمی، تهران: انتشارات اطلاعات.

پاتر، جیمز دبلیو. (1391). "نظریه سواد رسانه‌ای رهیافتی شناختی"، ترجمه ناصر اسدی، محمد سلطانی‌فر و شهناز هاشمی، تهران: انتشارات سیمای شرق.

ترکمن، سمیرا. (1396). "شناسایی مؤلفه‌ها و شاخص‌های حریم خصوصی در فضای مجازی از دیدگاه صاحب نظران و کاربران"، استاد راهنما: دکتر امیدعلی مسعودی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد گرایش برنامه‌ریزی فرهنگی، گروه مدیریت امورفرهنگی، دانشکده علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی سال تحصیلی 96-95.

ترلو، کریستین. و آلیس تومیک، لورا لنگل. (1390). "ترجمه: سروناز تربتی"، انتشارات: جامعه شناسان

ساماراجیوا، روهان. (1380). "تفاوت‌ طبقاتی‌ در حریم‌ شخصی‌"، تهران، مجله‌ پیام‌ یونسکو، شماره‌ 380.

سیدسعادتی، فهیمه. (1392). "گستره و قلمرو حریم خصوصی در فضای مجازی بر اساس هنجارهای اسلامی"، راهبرد فرهنگ، دوره 6، شماره 23.

شهریاری، حمید. (1386). "حریم خصوصی و جامعه اطلاعاتی"، نشریه پژوهش‌های کلامی، دوره 8، شماره 3-4، بهار و تابستان.

عباس‌زاده محمد.، مبارک بخشایش، مرتضی. و معروف‌پور مینا. (1390). "بررسی رابطه سرمایه اجتماعی"، اقتصادی و فرهنگی با نحوه گذران اوقات فراغت در بین دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر نقده. (90-1389).

فتحی، یونس. و شاهمرادی، خیراله. (1396). "گستره و قلمرو حریم خصوصی در فضای مجازی"، مجله حقوقی دادگستری، دوره 81، شماره 99.‎

کاشانی گهر، صدیقه. (1395). "حجاب، فیس بوک و سواد رسانه‌ی"، در چکیده مقالات همایش ملی سواد رسانه‌ای و مسئولیت اجتماعی، تهران: انتشارات پشتیبان.

کری، پیتر. و جوساندرز. (1386). "حقوق رسانه"، مترجم حمیدرضا ملک محمدی، تهران: نشر میزان.

مسعودی، امیدعلی. (1393). "رسانه‌های جدید و آینده نگری نظارت الکترونی در ایران"، تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها.

معتمدنژاد، کاظم. (1386). "حقوق حرفه‌ای روزنامه نگاران"، جلد یکم. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.

منتظرقائم، مهدی. و رضاعلی، زهرا. (1395). "مطالعه نقش افزایش سواد رسانه‌ای دختران جوان با دفاع از حقوق رسانه‌ای آن‌ها"، در مجموعه مقالات همایش سواد رسانه‌ای و مسئولیت اجتماعی (در دست چاپ).

نیس بام، هلن. (1381). "حمایت از حق خلوت آدمیان در عصر اطلاعات"، مترجم: عباس ایمانی. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های نشر دانش، شماره 2.

هایک، فریدریش فون. (1380). "قانون، قانونگذاری و آزادی گزارش جدیدی از اصول آزادی‌خواهانه عدالت و اقتصاد سیاسی قواعد و نظم"، ترجمه مهشید معیری و موسی غنی نژاد، تهران: طرح نو.

هوسمن، کارل. (1375). "حرمت حریم خصوصی در برابر حق مردم به آگاهی از رویدادها"، ترجمه داوود حیدری، فصلنامه رسانه، سال هفتم، ش 3، ص. 146

 

Barlow, A. (2000). “Family law, moral rationalities and New Labour’s communitarianism: Part II”, Journal of social welfare and family law, 22(2), 129-143.

Tichenor, P.J., Donohue, G.A. & Olien, C.N. (1980). “Community conflict and the press (Vol. 8). SAGE Publications, Incorporated.

Wacks, R. (1993). “Personal information: Privacy and the law”, Clarendon Pr.

Westin, A.F. (1968). “Privacy and freedom”, Washington and Lee Law Review, 25(1), 166.

Wright, Robert. (2005). “Non Zero: The Logic of Human Desting”, pantheon, 2000.