طراحی مدل ساختاری تأثیر ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک بر توسعه کارآفرینی سازمانی در یک واحد صنعتی
الموضوعات : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت
ریحانه محمدی
1
,
پیمان اخوان
2
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علم و تحقیقات
2 - دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر
الکلمات المفتاحية: بهره وری مدیریتی, کمک به تصمیمات, ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک, پشتیبانی شرکت, کارآفرینی سازمانی,
ملخص المقالة :
زمینه : کارآفرینی به عنوان موتور توسعه صنعت به عنوان عامل اصلی بازآفرینی قابلیت‌های اقتصادی و سازمانی به شمار می‌رود بر این اساس شناسایی عوامل اثر گذار بر آن مورد تاکید قرار گرفته است، هدف: این پژوهش با هدف بررسی تاثیر ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک بر کارآفرینی سازمانی انجام شده است. روش: روش تحقیق، توصیفی و طرح پژوهشی همبستگی از نوع معادلات ساختاری است. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل کلیه‌ی پرسنل محصولات لبنی هموطن به حجم 250 نفر می‌باشد. با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم، 148 نفر به عنوان نمونه‌ی آماری انتخاب گردیده و پرسشنامه‌های پژوهش بین آنان توزیع شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات دو پرسشنامه‌ی استاندارد ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک و کارآفرینی سازمانی بود که بر اساس مقیاس پنج درجه‌ای لیکرت تدوین شدند. داده های تحقیق پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و LISREL و از طریق ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک و ابعاد آن، پشتیبانی شرکت، بهره وری مدیریتی و کمک به تصمیمات می‌تواند بر توسعه کارآفرینی سازمانی موثر باشند. نتیجه‌گیری: در نتیجه از عواملی که می‌بایست در توسعه کارآفرینی سازمانی مورد توجه قرار گیرد ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک می‌باشد.
_||_
طراحی مدل ساختاری تأثیر ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک بر توسعه کارآفرینی سازمانی در یک واحد صنعتی
چکیده
زمینه : کارآفرینی به عنوان موتور توسعه صنعت به عنوان عامل اصلی بازآفرینی قابلیت های اقتصادی و سازمانی به شمار می رود بر این اساس شناسایی عوامل اثر گذار بر آن مورد تاکید قرار گرفته است،
هدف: این پژوهش با هدف بررسي تاثیر ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک بر کارآفرینی سازمانی انجام شده است. روش: روش تحقیق، توصیفی و طرح پژوهشی همبستگی از نوع معادلات ساختاری است. جامعه‌ي آماري پژوهش شامل كليه‌ي پرسنل محصولات لبنی هموطن به حجم 250 نفر می باشد. با استفاده از روش نمونه‌گيري طبقه‌اي متناسب با حجم، 148 نفر به عنوان نمونه‌ي آماري انتخاب گرديده و پرسشنامه‌هاي پژوهش بين آنان توزيع شد. ابزار جمع‌آوري اطلاعات دو پرسشنامه‌ي استاندارد ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک و کارآفرینی سازمانی بود كه بر اساس مقياس پنج درجه‌اي ليكرت تدوين شدند. دادههای تحقیق پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و LISREL و از طریق ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری تحلیل شدند.
نتایج: نتایج نشان داد که ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک و ابعاد آن، پشتیبانی شرکت، بهره وری مدیریتی و کمک به تصمیمات می تواند بر توسعه کارآفرینی سازمانی موثر باشند. در نتیجه از عواملی که می بایست در توسعه کارآفرینی سازمانی مورد توجه قرار گیرد ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک می باشد.
کلید واژه ها: ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک، پشتیبانی شرکت، بهره وری مدیریتی، کمک به تصمیمات، کارآفرینی سازمانی.
مقدمه
عصر ما عصر شتاب و سرعت عصر دگرگونی و تغییر است. موج این تغییرات، زندگی همه ما را نیز خواسته یا ناخواسته تحت تأثیر قرار می دهد. از این رو جامعه ای در جهت سازگاری با تغییرات و رقابت جهانی پیشتاز خواهد شد که از نیروی انسانی ماهر و متخصص، خلاق، خودباور و کارآفرین برخوردار باشد. در جهان امروز تفکر و نوآوری و کارآفرینی و استفاده از آن در سازمان ها امری اجتناب ناپذیر است. از نظر تیمونز(1990) کارآفرینی، ایجاد یک چیز ارزشمند از هیچ و کارآفرین کسی است که دارای قدرت درک بالا و توانایی یافتن فرصت هاست و می تواند از طریق پرورش اندیشه و ایده خود و تبدیل آن به محصول یا خدمتی جدید، اقدام به ارزش آفرینی از هیچ نماید.
امروزه که نیاز به کارآفرینی سازمانی احساس می شود، سازمان ها باید در صدد شناسایی عواملی برای توسعه آن باشند، سازمان ها برای اینکه توسعه کارآفرینی را در سازمان نهادینه کنند، باید شرایطی مناسب برای کارآفرینی ایجاد نمایند که بستری برای بروز و توسعه کارآفرینی در میان اعضای گروه ها و سازمان فراهم باشد(اردلان و همکاران، 1393: 69). مطالعات نشان می دهد که عوامل مختلفی همچون رهبری تحولی(عرب و همکاران، 1392)، سرمایه اجتماعی(یون، 2015)، مسئولیت پذیری اجتماعی (رایمی و همکاران، 2015)، فناوری اطلاعات(آروچ و همکاران، 2014)، ویژگی های شخصیتی همچون وظیفه گرایی (آراستی و همکاران،1391)، چشم انداز اجتماعی، نگرش باز، سازگاری و هوشیاری (آیرنگون و آریکبوگا، 2015)، ویژگی های فردی همچون برخورداری از سرمایه اجتماعی و مسئولیت پذیری (انصاری و همکاران، 1389)، جو سازمانی(عبدالعلی، 1388)، فرهنگ سازمانی(اردلان و همکاران، 1393) می توانند بر کارآفرینی اثر گذار باشد. یکی از متغیر هایی که می تواند به طور به القوه بر کارآفرینی سازمانی اثر گذار باشد ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک است.
از آنجایی که کارآفرینی سازمانی می تواند به تغییر فناوری و رشد بهره وری منجر شود و توان سازمان برای استفاده از منابع بالقوه خود را افزایش دهد، استفاده از سازوکارهایی که به افزایش آن بیانجامد، از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به ماهیت رقابت های بین المللی و تغییرات شدید و مداوم محیطی، اگر سازمان ها نتوانند به توسعه کارآفرینی در عرصه های مختلف بپردازنند، نمی توانند ایفا گر نقش خود باشند. متاسفانه علی رغم اینکه در سال های اخیر مقوله کارآفرینی و توسعه آن در سازمان ها مورد توجه قرار گرفته است، مسئله کارآفرینی برای بسیاری از افراد و شرکت ها ناآشنا است و توسعه و نهادینه شدن آن همچنان با مشکلاتی همراه است، به نظر می رسد که یکی از راه های موثر برای مواجهه شدن با چالش مذکور توجه به ارزش استراتژیک تجارت الکتروینک است. در این بین شرکت ها کوچک و متوسط به عنوان بخش عمده اقتصاد هر کشوری، نقش اساسی در بهبود شاخص های اقتصادی دارند و به همین دلیل اتخاذ روش های نوین فرایند کسب و کار مانند تجارت الکترونیک نقش مهمی در موفقیت این گونه شرکت ها خواهند داشت. بنایراین با توجه به آنچه که مطرح شد هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخگویی به این سوال است که آیا ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک بر کارآفرینی سازمانی تاثیر معنی داری دارد؟
کارآفرینی سازمانی:
کارآفرینی از منابع مهم و پایان ناپذیر همه جوامع بشری است، از یک سو ارزان و از سوی دیگر بسیار ارزشمند و پایان ناپذیر است، امروزه همگان دریافته اند جوامعی که به فکر متکی بوده اند تا به منابع زیر زمینی در بلند مدت موفق تر بوده اند، گواه این ادعا کشورهای کم توسعه اند که صاحبان منابع غنی هستند ولی در توسعه طرفی نبسته اند. منابع زیر زمینی در کشور های جهان سوم به رغم مزیت ها آن از جمله موانع توسعه نیافتگی محسوب شده اند. در صورتی که نبود این منابع در برخی از کشور ها باعث شده است تا آنها با استفاده از نیروی فکر، خلاقیت و ابتکار، از جمله کشور های پیشرو در جهان کنونی شوند، بویژه عصر حاضر، عصر دانایی و خلاقیت و عصر تلفیق اندیشه ها و ابتکارات است و توجه به کارآفرینی در توسعه و پیشرفت کشورها بسیار اهمیت دارد(الوانی، 1392: 366). از طریق کارآفرینی می توان موجبات خودکفایی و استقلال کشور را در زمینه فنون و تخصص های مورد نیاز فراهم آورد(الوانی ورودگرنژاد،1389: 74؛ اردلان و همکاران، 1392: 101). زیرا کارآفرینی راهی برای بازآفرینی قابلیت های اقتصادی و سازمانی به شمار می رود (خنیفر و وکیلی، 1387: 37). کارآفرینی، به عنوان موثرترین بحث در قدرت اقتصاد جهانی و تاریخ اجتماعی(کوراتکو، 2005: 579)، فرایند ابتکار و نوآوری و ایجاد کسب و کارهای جدید در شرایط مخاطره آمیز از طریق کشف فرصت ها می باشد(براتی مارنانی و همکاران،1385: 42)، در واقع در آن ايده و فکر جديد با بسيج منابع از طريق فرآيند ايجاد کسب و کار که توأم با مخاطره هاي مالي، اجتماعي و حيثيتي است، محصول جديد به بازار عرصه مي شود(هولت و همکاران، 2013: 403)، به تعیبر دیگر فراگرد شکار فرصت ها به وسیله افراد بدون در نظر گرفتن منابع موجود در اختیار آنها است(رضائیان، 1393: 41). این رویکرد استراتژیک که باز تولید کل سازمان را در بر می گیرد از طریق ایجاد و بهره گیری مداوم از منابع جدید دانش از مزیت رقابتی سازمان حمایت می کند(حق شناس و همکاران، 1386: 50) و طی آن گروهی از افراد درون سازمان تبدیل به ابزار تحرک و پویایی آن می گردند(اردلان و همکاران، 1393: 70) و به تجدید سازمان و بهبود عملکرد می پردازند(اریکسون، 2002: 348). این فرایندکه با اشکال مختلف سرمایه تفاوت بنیادین دارد(الوانی و عبدالله پور، 1387: 8)، نیازمند یک عمل کارآفرینانه و یک عامل کارآفرینانه است(آروچ و همکاران، 2014: 158). عمل کارآفرینانه به مفهوم سازی و پیاده سازی یک ایده، فرایند، محصول و یا کسب و کار جدید دلالت دارد و عامل کارآفرینانه، فرد یا گروهی است که مسئولیت شکوفاسازی و به بار نشستن عمل کارآفرینانه را بر عهده می گیرد(حق شناس و همکاران، 1386: 34). کارآفرینی سازمانی یک ساختار چند بعدی متشکل از عناصر شناسایی فرصت، انعطاف پذیری سازمانی و توانایی سازمان در اندازه گیری تشویق و پاداش به خلاقیت و نوآوری، ریسک پذیری و پیشگامی است (ابراهیم پور و همکاران، 1389: 24).
ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک:
بکار گیری تجارت الکترونیکی اکنون یک گزینه اختیاری نیست، بلکه نوعی اجبار است و شرکت ها ناگزیر از به کارگیری آن هستند. بکارگیری تجارت الکترونیک تحت تاثیر عواملی قرار دارد که تاثیرات مثبت و یا منفی در تجارت الکترونیک دارند. سازمان هایی که از این ابزار نوین استفاده نکنند، از نظر راهبردی آسیب پذیر می گردند. یکی از انواع سازمانها، شرکتها یا صنایع کوچک می باشند که نقش عمده ای در اقتصاد کشورها دارند.در بکارگیری تجارت الکترونیک معمولا شرکت های بزرگ با موانع مالی و زیر ساختی کمتری روبرو هستند، در حالیکه شرکت های متوسط و کوچک عموما با محدودیت منابع و به ویژه منابع مالی در جهت بکارگیری این ابزار برخوردارند (گوباخلو و تانگ1، 2013: 758). تجارت الکترونیکی نه تنها برای کسب و کارهای بزرگ، همچنین در این دوره اقتصادی از زمان می تواند در رشد اقتصادی، ساختار اجتماعی، اشتغال و همچنین توسعه منطقه ای و محلی شرکتهای کوچک نیز تاثیر مثبتی داشته باشد و آن ها را تبدیل به بخش مهمی از اقتصاد نماید. باحرکت به سمت جهانی شدن و تغییرات سریع تکنولوژیکی، اینترنت و تجارت الکترونیکی می تواند فرصت های جدیدی را برای شرکت های کوچک و متوسط ایجاد نماید. هر سازماني که توجه لازم را به تجارت الکترونيک نداشته باشد در کوتاه مدت با کاهش سودآوري و در بلند مدت با احتمال حذف حيات خود روبرو ميشود.به همين دليل برنامه ريزي در راستاي شناسایی سطح بلوغ تجارت الکترونيک، يکي از اقدامات استراتژيک سازمانها مي باشد (آقایی، 1390: 14). در این بین ارزش استراتژیک، حلقه اتصال ارزش با مزیت رقابتی و استراتژی است. استراتژی رویکردی است که شرکت را به منظور بهترین پاسخگویی به عوامل محیطی مانند فرصت ها و تهدیدها هدایت می کند. حاصل این رویکرد، خلق مزیت رقابتی برای شرکت است. مزیت رقابتی عاملی است، که سبب ترجیح شرکت بر رقیب توسط مشتری می شود و این امر صرفا از طریق خلق ارزش بیشتر از رقیب برای مشتریان قابل تحقق است(بدیع زاده و ارشاد، 1395: 72). سافو و همکارانش (2012) در قالب یک مدل مفهومی سه بعد برای ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک به شرح زیر ارائه کرده اند.
پشتیبانی شرکت: پشتیبانی شرکت، پشتیبانی موثر عملیات از طریق سیستم های اطلاعاتی است، که در کوتاه مدت سودآوری و در بلند مدت بقاء و رشد شرکت را تضمین می کند، زیرا با ایجاد مزیت رقابتی پایدار(کاهش هزینه های عملیاتی، بهبود خدمات مشتری، تنوع کانال های توزیع و دستیابی به قیمت برتر) منجر به عملکرد برتر پایدار(حفظ سهم بازار، افزایش سهم بازار و دستیابی به رهبری بازار) می شود(سافو و همکاران، 2012: 4).
بهره وری مدیریتی: بهره وری مدیریتی، اثربخشی و کارایی را برای مدیران به واسطه استفاده بهینه از منابع در چهارچوب یک نظام ارزشی مورد قبول به همراه دارد و نشان دهنده کارایی تولید و ارائه خدمات است. بالا بودن بهره وری شرکت موجب برتری آن بر رقبایش می گردد. بهره وری به شدت به فن آوری وابسته است و موجب کاهش هزینه ها و افزایش سودآوری می شود(بدیع زاده و ارشاد، 1395: 72). هدف از بهبود بهره وري مدیریت عبارتست از به حداكثر رسانيدن استفاده از منابع نيروي انساني، تسهيلات و غيره به طريقه علمي و با كاهش هزينه هاي توليد، گسترش بازارها، افزايش اشتغال و كوشش براي افزايش دستمزدهاي واقعي و بهبود معيارهاي زندگي آنگونه كه به نفع كاركنان، مديران و مصرف كنندگان باشد(خلیلی، 2009: 45).
کمک به تصمیمات: کمک به تصمیمات، بهبود تصمیم گیری مدیران از طریق دسترسی به داده های به هنگام بازار است، که موجب تخصیص مناسب منابع، زمان پاسخگویی مطلوب، کاهش هزینه و افزایش مشتریان می شود، زیرا اگر شرکتی بخواهد، تا بداند، که بهترین محصول کدام است و سودمندترین و مفیدترین مشتریان چه کسانی هستند، باید به اطلاعات درست در زمان مناسب دسترسی داشته باشد(سافو و همکاران، 2012: 4).
مدل مفهومی پژوهش
مطالعات صورت گرفته از جمله بررسی پور رشیدی و همکاران(1393) نشان می دهد که تجارت الکترونیک محل ظهور ایده های نو و ایجاد بازارهای جدید و گسترش بازارهای موجود و در نهایت خلق کارآفرینی سازمانی می باشد. در این رابطه سایل (2012) بیان می دارد که تعامل ارزش استراتژیک تحارت الکترونیک و کارآفرینی سازمانی با توجه به آمادگی های سازمانی برای گرایش به کارآفرینی می تواند در حهت کسب مزیت رقابتی موفق عمل کند. در نتیجه برای نیل به هدف اصلی پژوهش، و به منظور پیش بینی احتمالی وجود رابطه بین متغیرهای پژوهش با توجه به پیشینه نظری و تجربی پژوهش الگویی طراحی شده است و تاثیرات مستقیم متغیرهای مذکور بر کارآفرینی سازمانی با توجه به ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک مورد بررسی قرار می گیرد. الگوی مفهومی پژوهش حاضر در شکل 1 نمایش داده شده است.
شکل 1: مدل مفهومی پژوهش
فرضیه های پژوهش
1. ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک بر توسعه کارآفرینی سازمانی تاثیر معنی داری دارد.
2. پشتیبانی شرکت بر توسعه کارآفرینی سازمانی تاثیر معنی داری دارد.
3. بهره وری مدیریتی بر توسعه کارآفرینی سازمانی تاثیر معنی داری دارد.
4. کمک به تصمیمات بر توسعه کارآفرینی سازمانی تاثیر معنی داری دارد.
روش پژوهش
روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ هدف تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی به شمار آورد. و بر حسب نحوه گردآوری شده دادهها از نوع تحقیقات توصیفی با طرح همبستگی می باشد. جامعه آماري اين پژوهش شامل كليه‌ي پرسنل محصولات لبنی هموطن به حجم 250 نفر می باشد. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم هر طبقه 148 نفر به عنوان نمونه بر اساس جدول مورگان جهت بررسی انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه استاندارد به شرح زیر استفاده شد.
الف: ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک: پرسشنامه مذکور بر پايه مدل سوفو و همکاران(2012) مي‌باشد كه از سه بعد پشتیبانی شرکت، بهره وری مدیریتی، کمک به تصمیمات تشكيل شده است. اين پرسشنامه بدیع زاده و ارشاد(1395) اعتباريابي شده است. در پژوهش مذکور پایایی پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 85/0 به دست آمد. پرسشنامه ارزش استراتژیک تحارت الکترونیک شامل 9 سوال بسته- پاسخ مي‌باشد.
ب: پرسشنامه استاندارد کارآفرینی سازمانی: برای سنجش کارآفرینی سازمانی از پرسشنامه استانداردهیل(1996) استفاده شد. این پرسشنامه شامل شش بعد افعال سازمانی، نگرش فردی، انعطاف سازمان، وضعیت پاداش، رهبری کارآفرینانه، فرهنگ کارآفرینانه می باشد که شامل 48 سوال بسته پاسخ می باشد. این پرسشنامه در پژوهش اردلان و همکاران(1393) اعتباریابی شده است. پایایی پرسشنامه در مطالعه مذکور بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 84/0 به دست آمد. ضرايب پايايي كل براي هر يك از پرسشنامه‌ها پژوهش در جدول 1 نشان داده شده است.
جدول 1: ضرايب پايايي كل پرسشنامه‌هاي پژوهش
پرسشنامه | ضريب پايايي |
ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک | 894/0 |
کارآفرینی سازمانی | 881/0 |
تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری SSPS16 و LISREL در دو سطح توصيفي و استنباطي انجام شد. در سطح توصیفی از آماره های نظیر میانگین، انحراف استاندارد، کجی و کشیدگی و در سطح استنباطی از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون بهره گرفته شده است، همچنین براي تعيين ميزان و قدرت توان تاثیر ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک بر کارآفرینی سازمانی از مدل یابی معادلات ساختاری بر اساس نرم افزار آماری LISREL استفاده شده است.
یافته های پژوهش
کلاین2 (2011) پیشنهاد می کند که در مدل یابی علی، توزیع متغیرها باید نرمال باشد. او پیشنهاد می کند که قدر مطلق چولگی و کشیدگی متغیرها به ترتیب نباید از 3 و 10 بیشتر باشد. با توجه به جدول شماره 2 قدر مطلق چولگی و کشیدگی تمامی متغیرها کمتر از مقادیر مطرح شده توسط کلاین (2011)می باشد. بنابراین این پیش فرض مدل یابی علی یعنی نرمال بودن تک متغیری برقرار است.
جدول 2: شاخص های توصیفی متغیرهای پژوهش
متغیر | میانگین | انحراف استاندارد | چولگی | کشیدگی |
ارزش استراتژیک نجارت الکترونیک | 93/2 | 49/0 | 22/1 | 02/3 |
پشتیبانی شرکت | 92/2 | 61/0 | 07/1 | 91/2 |
بهره وری مدیریتی | 91/2 | 44/0 | 40/0 | 33/1 |
کمک به تصمیمات | 97/2 | 61/0 | 62/1 | 88/4 |
کارآفرینی سازمانی | 80/2 | 61/0 | 97/1 | 33/7 |
از دیگر پیش فرض های مدل یابی ساختاری معنی داری ماتریس همبستگی بین متغیر های پژوهش می باشد(کلاین، 2011). در جدول شماره 3 ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش ارائه شده اند.
جدول 3: ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش
متغیرها | 1 | 2 | 3 | 4 |
ارزش استراتژیک نجارت الکترونیک | 1 |
|
|
|
پشتیبانی شرکت | **91/0 | 1 |
|
|
بهره وری مدیریتی | **81/0 | **60/0 | 1 |
|
کمک به تصمیمات | **92/0 | **77/0 | **66/0 | 1 |
کارآفرینی سازمانی | **62/0 | **51/0 | **69/0 | **50/0 |
p<0.05* p<0.01** | ||||
با توجه به جدول 3، رابطه بین ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک(62/0)، پشتیبانی شرکت (51/0)، بهره وری مدیریتی(69/0) و کمک به تصمیمات (50/0) با کارآفرینی سازمانی در سطح 01/0 مثبت و معنی دار می باشد.آزمون الگوي نظري پژوهش و برازش آن با داده هاي گردآوري شده، با مدل معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار لیزرل نسخه 8/8 انجام شد.
نمودار2:الگوي آزمون شده پژوهش
طبق اطلاعات نمودار 2 تاثیر ارزش استراتژیک نجارت الکترونیک بر کارآفرینی سازمانی (74/0) با آماره تی 25/5 در سطح معنی داری 01/0 مثبت و معنادار است.
جدول 4-مشخصه های برازندگی انطباق
AGFI | GFI | CFI | RMSEA | X2/df |
85/0 | 91/0 | 96/0 | 09/0 | 45/2 |
برای بررسی میزان برازش مدل آزمون شده از شاخص های معرفی شده توسط کلاین (2011) استفاده شد. این شاخص ها شامل X2/d.f که مقادير کمتر از 3 قابل پذيرش هستند، شاخص نيکويي برازش3 (GFI)، شاخص برازش تطبيقي4 (CFI) که مقادير بيشتر از 9/0 نشانگر برازش مناسب الگوي هستند، شاخص نيکويي برازش تعديل يافته5 (AGFI) که مقادير بيشتر از 8/0 قابل قبول هستند و مجذور ميانگين مربعات خطاي تقريب6 (RMSEA) که مقادير کمتر از 1/0 نشانگر برازش مناسب الگوي هستند.
نمودار3: الگوي آزمون شده پژوهش
طبق اطلاعات نمودار 3 تاثیر پشتیبانی شرکت بر کارآفرینی سازمانی (49/0) با آماره تی 89/3 در سطح معنی داری 01/0 مثبت و معنادار است.
جدول 5: مشخصه های برازندگی انطباق
AGFI | GFI | CFI | RMSEA | X2/df |
89/0 | 92/0 | 95/0 | 04/0 | 35/2 |
نمودار4: الگوي آزمون شده پژوهش
طبق اطلاعات نمودار 4 تاثیر بهره وری مدیریتی بر کارآفرینی سازمانی (62/0) با آماره تی 71/4 در سطح معنی داری 01/0 مثبت و معنادار است.
جدول 6: مشخصه های برازندگی انطباق
AGFI | GFI | CFI | RMSEA | X2/df |
87/0 | 93/0 | 94/0 | 07/0 | 42/2 |
نمودار5: الگوي آزمون شده پژوهش
طبق اطلاعات نمودار 5 تاثیر کمک به تصمیات بر کارآفرینی سازمانی (44/0) با آماره تی 02/3 در سطح معنی داری 01/0 مثبت و معنادار است.
جدول 7: مشخصه های برازندگی انطباق
AGFI | GFI | CFI | RMSEA | X2/df |
82/0 | 91/0 | 91/0 | 09/0 | 88/2 |
بحث و نتیجه گیری
در بازار رقابتی امروزه، نیاز مبرمی به توسعه و بهبود انعطاف‌پذیری و نیز پاسخگویی شرکت وجود دارد. امروزه بسیاری از سازمانها و شرکت ها با رقابت فزاینده پایدار و نامطمئنی روبه‌رو هستند که به واسطه نوآوری های تکنولوژیکی، تغییر محیط های بازاری و نیازهای در حال تغییر مشتریان، شدت یافته است. این وضعیت بحرانی موجب اصلاحات عمده‌ای در چشم‌انداز استراتژیک سازمان، اولویت های کسب و کاری، و بازبینی مدلهای سنتی و حتی مدل های نسبتاً معاصر شده است(ویلکوف و دیمتروف، 2015: 175). به‌عبارتی می‌توان گفت که، رویکردها و راه‌حل های گذشته دیگر قابلیت و توانایی خود برای رویارویی با چالش های سازمانی و محیط بیرونی را از دست داده‌اند؛ یا بهتر است با رویکردها و دیدگاه های جدیدی جایگزین شوند(ترنر و همکاران، 2014: 3). این دگرگونی تاحدی است که فراتر از تکنولوژی و تغییر ساختارهای فیزیکی گام می نهد، امروزه سازمان ها در شرایط محیطی قرار دارند که باید به طور فزاینده ای در تلاش باشند تا با تغییرات رخ داده در محیط همراه شوند و در نتیجه آن ها بخش عظیمی از تلاش خود را به کوشش در جهت وجوه متمایز کننده ای متمرکز کنند(تیموسی و همکاران، 2008: 306). با درک این مهم این پژوهش با هدف بررسی تاثیر ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک بر کارآفرینی سازمانی صورت گرفته است.
با مطالعه‌ي دقيق‌تر ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک و با اهمیت تر قرار دادن آن برای سازمان باعث افزايش کارآفرینی سازمانی در حوزه کاری و تخصصي شرکت ها خواهد شد. و اين نيز در نهايت توان توليدي جامعه را بالا مي‌برد و رفاه و توسعه همگاني را نيز در پي خواهد داشت. درحقیقت تجارت الکترونیک به عنوان محل ارتباط فناوری اطلاعات و بازار کسب و کار سبب شده است که بازار دائمی برای فعالیت و اشتغال عده بسیاری در این زمینه فراهم بیاید. کارآفرینی از طریق تجارت الکترونیک می تواند شرایط تازه ای به وجود آورد که در آن تولید کنندگان، فروشندگان و مشتریان و تقریباً تمام عوامل دست اندرکار یک چرخه اقتصادی قادر باشند در یک فضای مجازی مشترک با یکدیگر در ارتباط باشند و به تبادل اطلاعات، خدمات، محصولات وپول بپردازند. تجزیه و تحلیل فرضیه های پژوهش نشان داد که تاثیر ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک و ابعاد آن بر کارآفرینی سازمانی مثبت و معنادار است. در مطالعه و بررسی بدیع زاده و ارشاد(1395) مشخص شد که ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک به طور مثبت و معنی داری با پذیرش الکترونیک رابطه دارد. نتایج این پژوهش به همراه نتایج پژوهش های گذشته از جمله خنیفر و وکیلی(1387)، حیدری و همکاران(1388)، علیمردانی و همکاران (1388)، مدهوشی و ساداتی (1390)، زارع و شاکری (1390)، مشبکی و موسوی مجد (1391)، لرنر و هابر (2015) با یافته های پژوهش حاضر همسو می باشد.
بر اساس نتایج به دست آمده باید عنوان کرد که امروزه که نیاز به توسعه کارآفرینی احساس می شود، شرکت ها باید در صدد یافتن راه هایی برای توسعه آن باشند، شرکت ها برای اینکه توسعه کارآفرینی را در سازمان نهادینه کنند، باید استراتژی های مناسب برای کارآفرینی ایجاد نمایند. در جامعه اطلاعاتی، شرکت ها به توسعه مزیت های رقابتی مبنی بر استفاده مناسب و متمرکز از فن آوری اطلاعات و ارتباطات نیاز دارند، که عامل حیاتی برای موفقیت در بازار امروز است. این واقعیت به ویژه در رابطه با شرکت های کوچک و متوسط امری ضروری است، زیرا فن آوری اطلاعات و اتباطات، در توسعه مدل های سازمانی جدید، رقابت در بازار های جدید یا ارتقای ارتباطات درونی و بیرونی به آن ها یاری می رساند. در نتیجه به منظور توسعه کارآفرینی سازمانی، گام نخست ادراک ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک توسط مسئولان امر است. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص شد که یکی از ابعاد اثر گذار بر کارآفرینی سازمانی پشتیبانی شرکت می باشد. پشتیبانی شرکت در زمینه کاهش هزینه های عملیاتی، استفاده بهینه از تمامی ظرفیت های تولیدی و خدماتی و اعمال مدیریت درست نگهداری و تعمیرات تمامی تجهیزات موجود سازمان ها، ارتقای سطح کیفیت و بهبود فرآیند و ارتقاء سطح ارایه خدمات در جهت افزایش سرعت، دقت و پاسخگویی به نیاز مراجعین و مشتریان، توجه بیش از پیش به سیستم های اطلاعاتی و گردش اطلاعات در شرکت به منظور تقویت سرعت و دقت در تصمیمات سازمان می تواند زمینه های توسعه کارآفرینی را در سازمان فراهم آورند. از دیگر ابعاد اثر گذار بر توسعه کارآفرینی سازمانی، بهره وری مدیریتی می باشد. بهره‌وری مدیریتی ترکیبی است از درست انجام دادن کار یعنی کارآیی و اثربخشی به معنای انجام کارهای درست. بدون شک بهره‌وری در رشد و توسعه شرکت تاثیر بسزایی دارد، تا جایی که کوشش برای افزایش نرخ بهره‌وری برابر است با کوشش برای کسب مزیت رقابتی؛ بنابراین از اینجاست که همه شرکت ها برای دست یافتن به آینده‌ای بهتر، به دنبال ارتقای سطح بهره‌وری و نیز ایجاد این تفکر و فرهنگ در میان کارکنان شان هستند و بی شک در این رقابت شرکت هایی برنده هستند که بتوانند این تفکر و فرهنگ را بهتر و بیشتر در بین پرسنل ایجاد کنند و به‌وسیله این بینش بتوانند فکر کردن، خلاقیت و نوآوری و در نهایت کارآفرینی را در شرکت توسعه کنند. و در نهایت از ابعاد تاثیر گذار بر توسعه کارآفرینی کمک به تصمیمات می باشد. تصمیم گیری برای استفاده کارا از نیروی انسانی، تجهیزات و دیگر منابع سازمانی برای هر مدیری، امری ضروری است. از این رو، مدیر همیشه در صدد است تا بیشترین بهره‌وری را از امکانات و منابع خود برای دستیابی به هدفهای از پیش تعیین شده، محقق سازد. کمک به تصمیمات بهبود تصمیم گیری مدیران از طریق دسترسی به داده های به هنگام در بازار است و هنگامی به مدیران در تصمیم گیری، کمک های اطلاعاتی و نرم افزاری شود می توان شاهد توسعه کارآفرینی در سازمان بود. باید عنوان کرد که پرداختن به مطالعات کارآفرینی سازمانی در پرتوی ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک کمتر مورد توجه پژوهشگران بوده و تلاش در این زمینه می تواند گامی موثر در راستای شناخت و ایجاد دانش نظری و تجربی در این حوزه باشد که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده پیشنهادات زیر ارائه می گردد:
1. به مسئولان و مدیران شرکت پیشنهاد می شود که از اجرای فعالیت های سازماندهی شده از سوی ارگان های متولی امر تجارت الکترونیک که سبب اجرای فعالیت ها به صورت بخش بندی شده می شود و هزینه ها به مقدار بسیار زیادی کاهش می یابد استقبال نمایند.
2. به مسئولان و مدیران پیشنهاد می شود که با توجه به مشتری محوری بودن شرکت ها، وب سایت های اختصاصی جهت تعامل بیش تر با مشتریان و شناسایی نیازهای آن ها طراحی کنند.
3. پیشنهاد می شود که مشاوره های فنی و مدیریتی و حمایت فکری جهت توسعه و بهبود تصمیم های مدیران در دستور کار پرسنل صف و ستادی قرار گیرد.
4. پیشنهاد می شود که سرمایه گذاری در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات جهت توسعه و ارتقای بهره وری مدیریتی و ایجاد استراتژی های تجارت الکترونیک مد نظر مدیران و مسئولان شرکت قرار گیرد.
5. پیشنهاد می شود که از طریق کاهش هزینه های عملیاتی، بهبود خدمات مشتری، تنوع کانال های توزیع و دستیابی به قیمت برتر از طریق به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات زمینه ی پشتیبانی موثر از عملیات شرکت فراهم شود.
6. به پژوهشگران بعدی پیشنهاد می شود برای افزایش تعمیم پذیری یافته ها، این تحقیق را در سازمان های دیگر و با نمونه های دیگر مورد بررسی قرار دهند
7. به پژوهشگران بعدی پیشنهاد می شود که به شناسایی عوامل موثر بر کارآفرینی سازمانی و ميزان موفقيت شرکت ها در استفاده‌ي مناسب از ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک بپردازنند
8. فرهنگ سازماني شرکت ممكن است بر متغيرهاي مورد مطالعه تأثير داشته باشد. پيشنهاد مي‌گردد كه رابطه‌ي فرهنگ سازماني را با متغيرهاي پژوهش مورد تحقيق قرار دهند.
فهرست منابع
ابراهیم پور، حبیب، خلیلی، حسن و حبیبیان، سجاد(1389). بررسی نقش مدیریت استراتژیک در کارآفرینی سازمانی، پژوهش های مدیریت، 3(9): 21-38.
آراستی، زهرا، فتحی، فریناز و قلی پور، آرین(1391). ویژگی های شخصیتی موثر بر قصد کارآفرینانه اجتماعی در کارآفرینان اقتصادی، فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، 14(27/28): 153-173.
اردلان، محمد رضا، سلطانزاده،وحید و بهشتی راد، رقیه(1393). ارزیابی نقش فرهنگ سازمانی بر کارآفرینی سازمانی،مجله نامه آموزش عالی، 6(23): 68-79.
آقایی، عشرت(1390). بررسی سطح بلوغ تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط استان تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطلاعات، موسسه آموزش عالی مهر البرز.
انصاری، منوچهر، احمدپورداریانی، محمود، بهروز آذر، زهرا(1389). ویژگی‌های فردی اثرگذار بر توسعه‌ی کارآفرینی اجتماعی در موسسه‌های خیریه‌ی استان تهران، نشریه توسعه کارآفرینی ، 3(8): 37-64.
بدیع زاده، علی و ارشاد، سحر(1395). تاثير ارزش استراتژيك تجارت الكترونيك بر پذيرش آن در شركت هاي كوچك و متوسط صنايع غذايي قزوين، فصلنامه مديريت توسعه و تحول، 25: 71-78.
براتی مارنانی، احمد، تورانی، سوگند و ظهیری، منصور (1385). طراحی ساختار سازمانی مراکز کارآفرینی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور، فصلنامه مدیریت سلامت، 9(23): 51-41.
پور رشیدی، رستم، پورشیخعلی، ایمان و سیدی، سمیه(1393)، بررسی و اهمیت نقش تجارت الکترونیک بر کارآفرینی، دومین همایش ملی کارآفرینی و رقابت پذیری.
حق شناس، اصغر، جمشدیان، شائمی، علی، شاهین، آرش و پزدان شناس، مهدی(1386). الگوی کارآفرینی سازمانی در بخش دولتی ایران، فصلنامه علوم مدیریت ایران، 2(8): 73-31.
خنیفر، حسین و وکیلی، فردین(1387). رابطه بین نوع ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی و اقتصادی در شرکت های اقتصادی کوچک و متوسط، فصلنامه توسعه کارآفرینی، 1(2): 55-35.
رضائیان، علی(1390). مبانی سازمان و مدیریت، چاپ پانزدهم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی(سمت).
زارع احمدآبادی، حبیب و شاکری ، فاطمه(1390). بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر کارآفرینی شرکتی در بنگاه های کوچک و متوسط، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، 9(23): 70-51.
عبدالعلی، حامد(1388)، رابطه ی بین مولفه های جو سازمانی و کارآفرینی اجتماعی در سازمان، )مورد مطالعه : شرکت ایران خودرو(، پایان نامه کارشناشی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه علامه طباطبایی.
عرب، عباس، آهنچیان، محمدرضا ، کارشکی، حسین(1392). نقش سبك رهبري تحولي مديران در پيش بيني كارآفريني اجتماعي كاركنان: مطالعه تطبيقي دانشگاه هاي دولتي با دانشگاه هاي غيردولتي مشهد، فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 3(10): 61-80.
علیمردانی، مهرزاد، قهرمانی، محمد و ابوالقاسمی، محمود(1388). بررسی رابطه میان ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی، فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 2(3): 144-131.
مدهوشی، مهرداد و سادانی، عبدالرحمن(1390). بررسی اثرگذاری فرایند مدیریت دانش بر کارآفرینی سازمانی، نشریه توسعه کارآفرینی، 3(12): 7-26.
مشبکی، اصغر و موسوی مجد، سیدمحمد(1391). رابطه هماهنگي استراتژيك بين استراتژي هاي تجاري، استراتژي هاي منابع انساني و ساختار سازمانی، مجله مدیریت فرهنگ سازمانی، 25(1): 33-52.
الوانی، سید مهدی و رودگرنژاد، فروغ(1389). مدل توسعه کارآفرینی در سازمان های کوچک و متوسط، فصلنامه چشم انداز مدیریت بازرگانی، 4(37): 87-73.
الوانی، سید مهدی و عبدالله پور، مونا(1387). نقش سرمایه اجتماعی در کارآفرینی سازمانی، فصلنامه پیام مدیریت، 27: 26-5.
الوانی، سید مهدی(1392)، مدیریت عمومی، چاپ بیست و هفتم، تهران: نشر نی.
Aruch , M., Loja , A. and Sanders, E. (2014). Social Entrepreneurship and Information and Communication Technologies in Ecuador: Examples and Opportunities, in Alexander W. Wiseman (ed.), International Educational Innovation and Public Sector Entrepreneurship (International Perspectives on Education and Society, 23:157 – 188
Erikson, T. (2002). The promise of Entrepreneurship as a field of Research. Academy or Management Review. 26(1):345-256
Ghobakhloo , N., and Tang, S.H.(2013) .The role of owner/manager in adoption of electronic commerce in small businesses: The case of developing countries, Journal of Small Business and Enterprise Development,20(4);754 - 787
Hult, G.T.M., Snow, C.C. and Kandemir, D.(2013). The Role of Entrepreneurship in Building Cultural Competitiveness in Different Organizational Types, Journal of Management ,29(3): 401–426
İrengun, O., and Arıkboga, S.(2015). The Effect of Personality Traits on Social Entrepreneurship Intentions: A Field Research,,, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 195(3): 1186-1195.
Khalil, T., (2009). Management of Technology, McGraw Hill.
Kline, R.B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. Second Edition,,, New York: The Guilford Press.
Kuratko, D.F. (2005). The Emergence of Entrepreneurship Education : Development, Trends and Challenges. Entrepreneurship Theory and Practice, 29(5): 577-597.
Lerners, M. and Haber, S. (2015). Performance factors of small tourism ventures: The interface of tourism, entrepreneurship and the environment, Journal of business venturing, (16).
Raimi Akhuemonkhan Ogunjirin , O.(2015). “Corporate Social Responsibility and Social Entrepreneurship (CSRE): antidotes to poverty, insecurity and underdevelopment in Nigeria,,, Social Responsibility Journal, 11(1): 128-139.
Saffu, K., Walker, J. H., Mazurek, M., (2012), Perceived Strategic Value and E-Commerce Adoption among SMEs in Slovakia, Journal of Internet Commerce;76(2):1-23.
Seyal, A.H., (2012). ORGANIZATIONAL READINESS, ENTREPRENEURSHIP, EXTERNAL PRESSURES & STRATEGIC VALUE OF E -COMMERCE ADOPTION: PERCEPTIONS OF CEOS OF BRUNEIAN SMES, INTERNATIONAL JOURNAL OF eBUSINESS AND eGOVERNMENT STUDIES ,4(1);1-12.
Timmons, J. A.(1999). New venture creation(5thed.). Homewood, IL: Irwn.
Timossi L S, Bruno P, Antonio CF, Luiz AP(2008). Evaluation of Quality of Work Life : an Adaptation From the Waltons QWL Model , Xiv International Conference on Industrial Engineering and Operations Management.
Turner ,K., Crook ,T.R., and Miller, M. (2014). Construct Measurement in Social Entrepreneurship: A Review and Assessment, in Jeremy Short (ed.) Social Entrepreneurship and Research Methods , 9(1);1 – 18.
Vilcova, N. and Dimitrescub, M.(2015). Management of Entrepreneurship Education: a Challenge for a Perform ant Educational System in Romania, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 203 ; 173 – 179.
Yildirim, N. and Askun, O.B.,(2012). Entrepreneurship Intentions of Public Universities in Turkey, Going Beyond Education and Research?, Social and Behavioral Sciences, 58 ,953 – 963.
Yoon, H., Yun, S., Lee, J., and Phillips, F.(2015). “Entrepreneurship in East Asian Regional Innovation Systems: Role of social capital,,, Technological Forecasting and Social Change, In Press, Corrected Proof, 32(2): 756-763.
Designing a structural model for the effect of strategic value of e-commerce on development of corporate entrepreneurship in an industrial unit
Abstract:
Background: Entrepreneurship is considered as the engine of industry development and the main factor of recreation organizational and economic capabilities. Accordingly, identification of the factors influencing it has been emphasized.
Purpose : the present study aims to examine the effect of the strategic value of e-commerce on organizational entrepreneurship.
Method:: The research method, is descriptive and research project used, was based on Structural equations model. The statistical population is all personnel Hamvatan dairy to number 250 people. By using a stratified sampling method proportional to volume, 148 people were selected as a statistical sample and the research questionnaires were distributed among them. Data were gathered through two questionnaire, strategic value of e-commerce and enterprise entrepreneurship that were developed based on Five-point Likert scale. The data after collecting were analyzed by SPSS and LISREL and analyzed through Pearson correlation coefficient and structural equation model.
Results: The results showed that the strategic value of e-commerce and its dimensions, corporate support, managerial efficiency and help to decisions can be effective on the development of enterprise entrepreneurship. As a result, the factors that should be considered in developing organizational entrepreneurship is the strategic value of e-commerce.
Key word: Strategic Value of E-commerce, Corporate Support, Managerial Efficiency, Help to Decisions, Entrepreneurship.
[1] . Ghobakhloo & Tang
[2] . Kline
[3] . Goodness of Fit Index
[4] . Comparative Fit Index
[5] . Adjusted Goodness of Fit Index
[6] . Root Mean Square Error of Approximation
