ایقاع و اصول در رساله موسیقی کلیات یوسفی
الموضوعات : The Journal of Islamic History and Civilisation
1 - ندارد
الکلمات المفتاحية: موسیقی ایرانی, کلیات یوسفی, ایقاع, اصول, دور, بحر, ضیاءالدین یوسف,
ملخص المقالة :
رساله موسیقی موسوم به کلیات یوسفی منسوب به ضیاءالدین یوسف، در دوره فتحعلی‌شاه قاجار(حکـ: 1212-1250ﻫ.) نوشته شده است. این رساله کوتاه، با وجود تکراری بودن برخی مطالب آن، از آن رو که تداوم نگارش رسالات موسیقی را در دوران قاجار نشان می‌دهد، اهمیت دارد. اشاره به نام دوازده دستگاه در این رساله نیز نکته مهمی را در روند تاریخی مفهوم دستگاه روشن می‌کند. مفهوم وزن در موسیقی(ایقاع) که در این رساله، چون بیشتر رسالات موسیقی دوران صفوی و پس از آن، با نام “اصول” شناخته می‌شود، آخرین فصل این رساله است. بخش اول این فصل که با تاثیر از رساله ی موسیقی میرصدرالدین قزوینی(د. 1008 ﻫ.) نوشته شده، با تعریف اصول و نَقره آغاز، و در ادامه از 5 دور متقدم و سپس هفده دور متأخّر یاد می‌شود، سپس مولف به اصناف تصانیف(انواع یا ژانرهای موزون موسیقی) می‌پردازد؛ در بخش دوم که احتمالاً تأثیر گرفته از رساله بهجت‌الروح است، بیست و چهار دور ایقاعی شرح داده شده است.
