رسالۀ فی [توضیح اشکال] الاسطرلاب الکری: بررسی رساله ای مجهول المؤلف درباره اسطرلاب کروی
الموضوعات : تاریخ و تمدن اسلامی
سید جمال lموسوی
1
(ندارد)
سید محمّد مظفّری
2
(ندارد)
الکلمات المفتاحية: اسطرلاب, اسطرلاب کروی, آلات نجومی, تاریخ نجوم اسلامی,
ملخص المقالة :
این مقاله به بررسی رساله‌ای مجهول المؤلّف به نام فی توضیح اشکال الأسطرلاب الکری می پردازد. مؤلف رساله به تصریح خود، سازنده اسطرلاب بوده و بنابراین، اسطرلاب کروی تشریح شده در متن این رساله احتمالا مبتنی بر نمونه ساخته شده او بوده که بنابراین احتمال، امکان مقایسه آن را با دو نمونه برجای مانده از اسطرلاب های کروی دوران اسلامی فراهم می‌آورد. با این مقایسه و نیز برخی شواهد، این فرضیّه مهمّ توسّط مؤلفان مطرح گردیده که رساله مذکور در اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم نگاشته شده است. این فرضیّه دست کم با سه دلیل تأیید می‌گردد. افزون بر این، برخی نکات جالب مربوط به ریشه شناسی اسطرلاب، نحوه کاربرد ابزار،... نیز در این مقاله بررسی می شود.
